Sohrab Shahid Saless, Reifeszeit, Grabbe’s letzte Sommer, Tagesbuch eines Liebenden, Das Weidenbaum

Sohrab Shahid Saless, Reifeszeit (Η εποχή της ωριμότητας, 1976)

http://en.wikipedia.org/wiki/Sohrab_Shahid-Saless

 http://www.imdb.com/title/tt0075127/?ref_=nm_flmg_dr_12 

  Σε προηγούμενη ανάρτησή μου έγραφα ότι σταδιακά οι ιρανοί σκηνοθέτες δυτικοποιούνται, και έφερα ως παράδειγμα τον Κιαροστάμι με το Copie Conforme, αλλά βλέπω ότι η ιστορία ξεκινάει από πιο πριν, από το 1976, με το Reifeszeit (Η εποχή της ωριμότητας) του Sohrab Shahid Saless.

  Όχι ακριβώς. Παρόλο που η ταινία είναι γερμανική, ο Σάλες επιμένει ιρανικά. Θυμίζει το «Απλό γεγονός», αλλά και το «Ακίνητη ζωή», ταινίες για τις οποίες έχουμε γράψει.

  Τα παιδιά των φτωχών ωριμάζουν ταχύτατα και νωρίς, τα Bildungsromane αφορούν τα παιδιά των πλουσίων. Το μικρό αγόρι έχει μια μητέρα πόρνη, και πρέπει να επιβιώσει μέσα στη φτώχεια και την παραμέληση, χωρίς να εγκαταλείπει όμως τα όνειρά του (Αποταμιεύει για να αγοράσει ένα ποδήλατο. Στο μεταξύ κλέβει γλυκά από τις τσέπες των συμμαθητών του για να δελεάσει ένα άλλο παιδί να του δανείζει το ποδήλατό του για μερικές βόλτες. Όχι μακριά, μπροστά του, πηγαίνοντας γύρω γύρω).

  Σκηνοθετικά μου θύμισε Αγγελόπουλο, όχι για τα μακριά πλάνα αλλά για τις μακριές σκηνές. Συναντάμε αρκετά συχνά και το εφέ της επανάληψης (σε πολυμοναδικές σκηνές θα λέγαμε στην αφηγηματική λογοτεχνία, σκηνές δηλαδή που υποβάλλουν την αίσθηση ότι έχουν επαναληφθεί και άλλες, και άλλες φορές, όπως τα ψώνια στην κυρία τάδε). Μου θύμισε και τον Φασμπίντερ σε κάποιες ταινίες του, που τις είδα πριν χρόνια, για την απλότητα της ιστορίας και της αφήγησης. Ο συνειρμός βέβαια προκλήθηκε κυρίως από τη γλώσσα.

Grabbe’s letzte Sommer (1980).

http://www.imdb.com/title/tt1129956/

  Ο Saless το 1976 πήγε στη Γερμανία όπου γύρισε τα επόμενα έργα του. Από ό, τι φαίνεται όμως, θα μείνει στην ιστορία κυρίως για τα ιρανικά του, τα δυο έργα που αναφέραμε πιο πάνω. Στον παραπάνω σύνδεσμο στη Βικιπαίδεια, στο τμήμα «κινηματογραφικό στυλ» σχολιάζονται μόνο αυτές οι ταινίες. Στο ίδιο στυλ ανήκει και η «Εποχή της ωριμότητας», καθώς γυρίστηκε την ίδια χρονιά που πήγε στη Γερμανία.

  Εκεί γύρισε τις επόμενες ταινίες του καθώς και μερικές για την τηλεόραση, φαντάζομαι για βιοποριστικούς λόγους. Μάλιστα το «Τελευταίο καλοκαίρι του Grabbe» δεν υπάρχει καν στη φιλμογραφία του Saless στη βικιπαίδεια.

  Ποιος ήταν αυτός ο Grabbe;

  Βρήκα κάποια στοιχεία στην βικιπαίδεια. Συνομήλικος του Μπύχνερ δεν ευτύχισε να γνωρίσει τη φήμη του. Τον ξέθαψαν οι ναζί, λόγω κάποιων αντισημιτικών στοιχείων που υπάρχουν στο έργο του.

  Το έργο του Saless στηρίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Thomas Valentin και εκδόθηκε το 1980. Δεν ξέρω κατά πόσο είναι αβανταδόρικο εμπορικά, όχι να γράφεις τη βιογραφία, αλλά να παρουσιάζεις μυθιστορηματικά ένα επεισόδιο από τη ζωή κάποιου διάσημου προσώπου. Το λέω αυτό γιατί πριν λίγους μήνες παρουσιάσαμε το μυθιστόρημα του Martin Walser Ein liebender Mann (Ένας ερωτευμένος άνθρωπος) που αναφέρεται στον έρωτα του εβδομηντατριάχρονου Γκαίτε με μια νεαρή δεκαοχτάχρονη κοπέλα. Ο Valentin γράφει για το «Τελευταίο καλοκαίρι» του Grabbe, πριν το θάνατό του.

  Δεν ξέρουμε σε πιο βαθμό ο Valentin χρησιμοποιεί επινοημένα στοιχεία εκτός από τα βιογραφικά, και ποια από αυτά ενσωματώνει στην τηλεοπτική μεταφορά του ο Saless, πάντως στο έργο ο Grabbe μας παρουσιάζεται όχι απλά σαν αλκοολικός, αλλά σαν εντελώς παρανοημένος.

  Ο αργός ρυθμός της τηλεταινίας ήταν ο πιο κατάλληλος για να μην κουραστώ, γριπιασμένος καθώς ήμουν βλέποντάς τη. Χωρίς να με συναρπάσει όπως τα feature έργα του, την είδα πάντως ευχάριστα, και φυσικά έμαθα για έναν συγγραφέα, θεατρικό κυρίως, τον οποίο αγνοούσα.

  Και μια ατάκα από το έργο:

  «Η ζωή έχει τρία καλά: την άνοιξή σου, την πρώτη σου αγάπη και την επανάσταση».

Γιατί δηλαδή, οι επόμενες αγάπες δεν αξίζουν; Όσο για την επανάσταση, ακόμη την περιμένουμε.

Tagesbuch eines Liebender (1977)

http://www.imdb.com/title/tt0075303/?ref_=nm_flmg_dr_11

  Δεν υπήρχε περίληψη για το «Ημερολόγιο ενός ερωτευμένου» στο IMDb και είπα να γράψω μια. Είναι η παρακάτω. Δεν την έχουν εγκρίνει ακόμη. Δεν ξέρω και αν την εγκρίνουν τελικά.

Τελικά την ενέκριναν (http://www.imdb.com/title/tt0075303/reviews-1)

  A young man, depressed, writes down in his diary about his everyday uneventful life. He has quarreled with his girlfriend, Monika. She doesn't seem around. Instead, his mother visits him. She is very anxious; her son doesn't seem to be well. Some other people he comes across have the same impression. Instead of going for a vacation, he stays at home. He paints the kitchen white, a color Monika doesn't like. A few days later a policeman visits him. Does he know anything about Monika? Her parents are seeking her, but she seems to have disappeared. Suspense is created. Where is Monika? Only a few minutes before the end of the movie we will find out. She is under his bed. Strangled.

 

  Και εδώ βλέπουμε την ίδια καθημερινή ρουτίνα που είδαμε και στα προηγούμενα έργα του Σάλες, με τη διαφορά ότι κάποια στιγμή δημιουργείται το σασπένς: μήπως συνέβη κάτι στη Μόνικα, και δεν είναι απλά εξαιτίας του καυγά που δεν έδωσε σημεία ζωής; Εδώ για πρώτη φορά ο Σάλες φλερτάρει με αποκλίνοντες ήρωες όπως ο Grabbe, αν και θα μπορούσε ο ήρωάς του να είναι ο ήρωας του Reifeszeit, ως νέος πια. Μια δυστυχισμένη παιδική ηλικία δεν είναι η καλύτερη εγγύηση για μια ισορροπημένη ώριμη ζωή.

Der Weidenbaum-The willow tree-Η ιτιά (1984)

http://www.imdb.com/title/tt0122311/

  Μια ακόμη τηλεταινία του Σάλες, και η δεύτερη πάνω σε ιστορία του Άντον Τσέχωφ (η πρώτη ήταν το «Μια ζωή», 1981) ένα συγγραφέα που αγαπούσε πολύ. Μετά τους κλειστούς χώρους στους οποίους μας είχε συνηθίσει, με εξαίρεση την «Ακίνητη ζωή», απολαμβάνουμε υπαίθρια τοπία. Λυρική ταινία, ο λόγος περιορίζεται στο ελάχιστο, η κάμερα παρακολουθεί τους ήρωες σε μακρά πλάνα στις κινήσεις τους. Φαντάζομαι θα άρεσε πολύ στον Τσέχοφ, αν προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες των ουρανών.  

Έγραψα και μια περίληψη για το IMBd

An old man sees a man killing the postman in a post-carriage. Then this man hides a bag in a hole in the willow tree. The old man delivers the bag to the police. There, the police officers take the money and give the bag back to him ordering him to deliver it to another service. So

he does. But the killer comes asking for his bag. He hits the old man when he hears that he delivered it to the police. They both go to the police, where he asks for the money acknowledging that he killed the postman. They throw them away. The killer stays a few days with the old man refusing to leave. At the end, desperate, commits suicide by

drowning in the river.