Μιχάλης Μαμαλούκας, Στον αστερισμό του Έρωτα

Μιχάλης Μαμαλούκας, Στον αστερισμό του Έρωτα, ΑΛΔΕ 2015, σελ. 152

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

12 ωραία ερωτικά διηγήματα απαρτίζουν τη συλλογή

Ο Μιχάλης Μαμαλούκας, διαβάζουμε στο βιογραφικό του, γεννήθηκε στην Κέρκυρα. Είναι πτυχιούχος Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και έχει διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο Aix-en-Provence της Γαλλίας. Άσκησε δικηγορία στην Αθήνα. Είναι παντρεμένος με τη φιλόλογο Μαυρέτα Φραγκούλη, και έχει δυο παιδιά, τον Βασίλη, ωκεανολόγο, και τον Δημήτρη, συγγραφέα. Έχει εκδώσει άλλες δυο συλλογές διηγημάτων, «Άρωμα και ρυθμός» (2012) και «Η γειτονιά με τα παγκάκια» (2013).

Δώδεκα διηγήματα και μια νουβέλα απαρτίζουν αυτή τη συλλογή που έχει τίτλο «Στον αστερισμό του έρωτα». Όλα τα διηγήματα είναι ερωτικά και αποτελούν, όπως γράφει στο οπισθόφυλλο ο συγγραφέας, «ύμνο στον έρωτα και θέλγουν την καρδιά και τις αισθήσεις του αναγνώστη».

Το επιβεβαιώσαμε διαβάζοντάς τα. Η πλοκές τους δεν είναι μπερδεμένες, γεμάτες αγωνία για την έκβαση όπως των περισσότερων συγγραφέων. Είναι απλές, καθημερινές ιστορίες, που η μαγεία τους βρίσκεται στον συγκρατημένο λυρισμό τους, στην ερωτική διάθεση που αποπνέουν, και στο ευτυχισμένο τέλος τους. Τελειώνοντας την ανάγνωση του βιβλίου, που γίνεται μονορούφι, νοιώθεις ανάλαφρος, όπως ένοιωσα εγώ.

«Ξάπλωσε και βυθίστηκε στις σκέψεις του. Ήξερε ότι σε κάθε περίπτωση αυτός ήταν ο χαμένος. Στις ανθρώπινες σχέσεις, στον έρωτα, χάνει αυτός που έχει μεγαλύτερη αδυναμία στον άλλον, αυτός που αγαπάει, που είναι ερωτευμένος πιο πολύ. Κι αυτός ένιωσε σίγουρα χαμένος» (σελ. 68).

Αυτό συμβαίνει όταν ο άλλος είναι ανώριμος και δεν ξέρει να εκτιμάει, είτε άντρας είναι αυτός είτε γυναίκα. Και η γυναίκα αυτή δεν ήταν.

«Μη με πονέσεις πολύ!!!» (σελ. 70) του λέει.

Έτσι τελειώνει το διήγημα.

Συναντήσαμε και κάποιους ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους που, όπως έχω γράψει, παρεισφρέουν ασυνείδητα στα πεζά κείμενα των συγγραφέων.

Μνήμες γλυκές κι οδυνηρές-όλους τους μαραζώνει (σελ. 9).

Και χάζευαν τη θάλασσα και τους αφρούς του πλοίου (σελ. 16)

Και ένιωσε τα στήθη της σκληρά κι ερεθισμένα (σελ. 27)

Κλεισμένος μ’ ένα μάνταλο, το άνοιξε και μπήκε (σελ. 146)

Όμως εκτός από τους δεκαπεντασύλλαβους αυτούς συναντήσαμε και τους δεκαπεντασύλλαβους της μαντινάδας. Η γυναίκα του Μαμαλούκα, το γένος Φραγκούλη, σίγουρα έχει κρητική καταγωγή, την οποία μπορεί να έχει και ο ίδιος από κάποιο προπάππου ή προγιαγιά. Βέβαια μπορεί να μην είναι ζήτημα γονιδίων, σίγουρα όμως είναι ζήτημα κουλτούρας, της κουλτούρας εκείνης την οποία μπόλιασαν στα Επτάνησα, μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους τούρκους, οι κρήτες που κατέφυγαν σ’ αυτά, και που φορέας της υπήρξε και ο Σολωμός, με μακρινούς προγόνους μάλιστα από την Κρήτη.

Στους Άγγελους παράγγειλα την έγνοια σου να έχουν

μα εκείνοι μου απάντησαν Αγγέλους δεν προσέχουν.

Πιο κάτω διαβάζουμε:

«Η Τζούλια τον άκουγε με σκυμμένο το κεφάλι και τότε ο Αλέξης χρησιμοποίησε την τελευταία του ατάκα από μια κρητική μαντινάδα: Όταν κοιτάζεις χαμηλά η μέρα φως δεν έχει» (σελ. 119).

Κρητικός ων, λυπήθηκα να την αφήσω αζευγάρωτη:

Γιατί πιο φωτεινή απ’ αυτή πως είσαι το κατέχει. 

Πέντε γραμμές πιο κάτω διαβάζουμε επίσης:

«Όταν μου χαμογελάς με κάνεις ευτυχισμένο κι αισθάνομαι τόσο πολύ ερωτευμένος μαζί σου» (σελ. 119).

Μα γιατί δεν της το λέει με μια μαντινάδα; Εγώ με μαντινάδα θα της το έλεγα.

Κάθε που μου χαμογελάς γίνομαι ευτυχισμένος

κι αισθάνομαι τόσο πολύ μαζί σου ερωτευμένος

(Μπάμπης Δερμιτζάκης, Πες της το με μια μαντινάδα, ΑΛΔΕ 2012, σελ. 60).

Το διάβασμα της «Οδύσσειας» του Καζαντζάκη μου άφησε κουσούρι (Βλέπε, Μπάμπης Δερμιτζάκης, Ο δικός μου Νίκος Καζαντζάκης, ΑΛΔΕ 2015, σελ. 175). Παρόλο που δεν μου άρεσαν οι 17σύλλαβοί του είδα ότι αρχίζω να τους ανιχνεύω, ασυνείδητα εννοείται, και αυτούς. Έτσι βρήκα τον παρακάτω:

Το βράδυ φάγαμε και οι τρεις μαζί στο ίδιο ταβερνάκι (σελ. 127)

Εξαιρετικά τα διηγήματα αυτά του Μιχάλη Μαμαλούκα, τα συνιστώ ανεπιφύλακτα.

Μπάμπης Δερμιτζάκης