Book review, movie criticism

Friday, January 2, 2009

Sanjay Leela Bhansali-Devdas και Mira Nair, «Ο γάμος των μουσώνων»

Δεν είχα σκοπό να γράψω πάλι για ταινίες, αλλά μου πέσανε δυο μαζεμένες, ινδικές, Devdas και «Ο γάμος των μουσώνων».
Ας ξεκινήσουμε με τη δεύτερη.
Και πρώτα από το ανθρωπολογικό στοιχείο. Ο πατέρας της νύφης παραπονιέται στον διακοσμητή ότι βάζει άσπρο χρώμα στην τέντα. «-Δεν έχουμε κηδεία», του λέει.
Τελικά ο συμβολισμός των χρωμάτων σε μεγάλο βαθμό είναι ζήτημα σύμβασης. Το άσπρο είναι το χρώμα του πένθους στην Ανατολή. Το είδαμε και στα «Όνειρα» του Κουροσάβα. Και κάπου διάβασα ότι το λευκό ήταν επίσης το χρώμα του πένθους σε κάποιες ελληνικές πόλεις στην αρχαιότητα.
Με φόντο το γάμο βλέπουμε διάφορα πρόσωπα, τις προσωπικές τους ιστορίες, τις τραυματικές τους εμπειρίες, τα ειδύλλιά τους. Υπάρχει χορός, πολύς χορός, παραδοσιακός ινδικός χορός. Όλη η ταινία έχει μια πανηγυριώτικη ατμόσφαιρα, γεμάτη κέφι.
Το Devdas (η ταινία έχει τον τίτλο από το όνομα του ήρωα) είναι ένα μελόδραμα, που όμως μας άρεσε. Αφενός γιατί είναι μια πολύ καλογυρισμένη ταινία, και αφετέρου εξαιτίας του ανοικειωτικού εφέ που δημιουργεί ο ινδικός εξωτισμός. Θυμίζει πολύ τον Ερωτόκριτο, παρά το unhappy end. Και πρώτα πρώτα από τον τίτλο: το έργο ονοματίζεται από τον ήρωα και όχι από την ηρωίδα. Οι γονείς είναι πάλι το εμπόδιο, εδώ του Devdas, που κοινωνικά είναι πιο πάνω από την Παρό. Ο έρωτάς τους δεν ολοκληρώνεται σεξουαλικά, αφού ο Devdas πεθαίνει, ενώ της Αρετούσας θα ολοκληρωθεί μόνο με το γάμο.
Ο Devdas είχε την ευκαιρία να πάρει την Παρό και να φύγουν. Δεν το κάνει. Αυτή ενδίδει στις πιέσεις τις οικογένειάς της και παντρεύεται, όμως με ένα λευκό γάμο, μια και ο άντρας της δεν θέλει να απιστήσει στην πεθαμένη γυναίκα του. Την παντρεύτηκε γιατί απλώς ήθελε μια μητέρα για τα παιδιά του. Ο Devdas, μετανιωμένος και απελπισμένος, το ρίχνει στο ποτό. Θα ξεψυχήσει στο κατώφλι του σπιτιού της Παρό. Ήταν εξάλλου ο αίτιος του χωρισμού τους.
Και, για να κάνουμε πάλι τη σύγκριση: Η Μαργαρίτα Γκωτιέ και η Μανόν Λεσκώ ήταν υπαίτιες που η σχέση με τον αγαπημένο είχε άδοξο τέλος. Θα πεθάνουν όμως στην αγκαλιά του. Ο Devdas αντίθετα θα πεθάνει μόνος, πριν προλάβει να περάσει την εξώπορτα η Παρό, που ο άντρας της είχε δώσει εντολή να την κλείσουν. Πριν ξεψυχήσει όμως θα ακούσει τη φωνή της που τον καλεί.
Ταινία τρυφερή, συγκινητική, με την κάμερα να παρακολουθεί τους ήρωες στη φρενιτιώδη κίνησή τους, έκφραση ενός ευτυχισμένου ενθουσιασμού και ενός παράφορου πάθους. Μας άρεσε πολύ αυτή η ταινία, δεν θα ντραπούμε να το πούμε.
Το τέλος το είδα μόλις τώρα. Η διάρκεια της ταινίας ήταν τρεις ώρες, εγώ προγραμμάτισα για τέσσερις, όμως για το κανάλι που την πρόβαλε μια ώρα διαφημίσεις δεν ήταν αρκετές και έτσι έχασα το τέλος, 15 λεπτά. Έκανα τέσσερις μέρες να την κατεβάσω από το ίντερνετ για να το δω. Περίμενα ένα happy end, αλλά δεν το βρήκα. Πάντως δεν είχε τον φαλλοκρατισμό των έργων με τις παραπάνω ηρωίδες, που ο συγγραφέας τις βάζει να πληρώνουν την επιπολαιότητά τους με τη ζωή τους. Ας πληρώσει μια φορά και ο επιπόλαιος ήρωας.

No comments: