Book review, movie criticism

Thursday, January 30, 2014

Fariborz Kamkari, Black tape



Fariborz Kamkari, Black tape (2002)

  Σε προηγούμενη ανάρτησή μου γράφω για την κωμική και σοβαρή πλευρά του Τσέχωφ και του Γούντι Άλλεν. Έχω κι εγώ μια κωμική και μια σοβαρή πλευρά. Στη σοβαρή πλευρά μου ανήκουν οι τρεις προσευχές της ψυχής, στον «Φτωχούλη του Θεού» του Καζαντάκη.
  -Θεέ μου, μη με αφήσεις ατέντωτη γιατί θα σαπίσω.
  -Θεέ μου, μη με παρατεντώσεις γιατί θα σπάσω.
  -Θεέ μου, παρατέντωσέ με κι ας σπάσω.
  Στην κωμική πλευρά μου ανήκουν οι τρεις προσευχές του Θαλή, που τις λέω καμιά φορά σε γυναίκες για να σπάσω πλάκα με την αντίδρασή τους· σε όσες ξέρουν ότι είμαι φεμινιστής, για να μην παρεξηγηθώ κιόλας.
  -Θεέ μου, σε ευχαριστώ που γεννήθηκα άνθρωπος και όχι ζώο.
  -Θεέ μου, σε ευχαριστώ που γεννήθηκα έλληνας και όχι βάρβαρος.
  -Θεέ μου, σε ευχαριστώ που γεννήθηκα άντρας και όχι γυναίκα.
  Εγώ τις λέω για πλάκα, αλλά ο Θαλής τις εννοούσε στα σοβαρά. Και τώρα που το σκέφτομαι, όσοι μουσουλμάνοι έχουν συνείδηση του τι συμβαίνει στην κουλτούρα τους, θα έπρεπε να κάνουν την τρίτη προσευχή-ευχαριστία. Όσο για τους Κούρδους, αυτοί έχουν ένα λόγο παραπάνω.
  Πάρα πολλές ιρανικές ταινίες που έχω δει, σχεδόν όλες των γυναικών σκηνοθετών, θεματοποιούν την καταπίεση της γυναίκας στο Ισλάμ. Θυμάμαι και εκείνη την καταπληκτική ταινία, «Οσάμα», για την καταπίεση της γυναίκας στο Αφγανιστάν,  τότε που οι Ταλιμπάν είχαν την εξουσία. Βλέποντας την ταινία αυτή του Καμκαρί, συνειδητοποιώ πόσο τραγικό είναι να είσαι γυναίκα κούρδισα.
  Η Γκόλι πουλήθηκε από τον πατέρα της σε έναν αξιωματικό που ήλθε να καταστείλει την εξέγερσή τους. Είχε πολλά στόματα να θρέψει. Εννιά χρονών η Γκόλι, βιάζεται από τον αξιωματικό. Είναι όμως όμορφη, και όταν κλείνει τα 18 την παντρεύεται. Θέλει να του κάνει ένα παιδί. Την κρατάει φυλακισμένη μέσα στο σπίτι, έχοντας απομακρύνει τηλεόραση και υπολογιστή, κάθε τι που θα μπορούσε να τη φέρει σε επαφή με τον έξω κόσμο. Σαν δικαιολογία έχει ότι δεν τη θέλει να στενοχωριέται, τώρα που είναι έγκυος, ακούγοντας ειδήσεις που στο μεγαλύτερο μέρος τους αναφέρονται σε δυσάρεστα γεγονότα (Το επιχείρημα σωστό, κι εγώ για τον ίδιο λόγο δεν βλέπω ειδήσεις, μόνο που το χρησιμοποιεί σαν πρόφαση).
  Το θέμα δεν είναι πρωτότυπο, είναι όμως πρωτότυπη η κινηματογραφική πραγμάτευση. Η ιστορία της Γκόλι δίνεται μέσα από σκηνές που έχει καταγράψει σε μια κάμερα αυτή, ο άντρας της αλλά και άλλα πρόσωπα. Κάποιες σκηνές είναι όντως συγκλονιστικές, όπως εκείνη όπου ο αδελφός διεκτραγωδεί την κατάσταση που επικρατεί στο Κουρδιστάν.
  Υποβαθμίζοντας την κινηματογραφική ποιότητα (ακόμη και στα ντοκιμαντέρ υπάρχει η φροντίδα της προσεγμένης φωτογραφίας), ο Καμκαρί πετυχαίνει τον στόχο του, τον στόχο της καταγγελίας, με μια ταινία feature, που δίνει όμως μια ψευδαίσθηση πραγματικότητας ανώτερη από αυτήν που δίνουν τα ντοκιμαντέρ.
  Όπως είναι φυσικό, η ταινία είναι απαγορευμένη στο Ιράν.
 
 

No comments: