Θεοδόσης Πυλαρινός (επιμ.), Οι μεγάλοι ίσκιοι, μελετήματα για την ποίηση του Γιώργου Γεωργούση

Θεοδόσης Πυλαρινός (επιμ.), Οι μεγάλοι ίσκιοι, μελετήματα για την ποίηση του Γιώργου Γεωργούση, Γαβριηλίδης 2013, σελ. 308

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

15 μελετήματα για τον ποιητή με μια εμπεριστατωμένη εισαγωγή περιλαμβάνει ο τόμος αυτός.

  Δεκαπέντε μελετήματα απαρτίζουν τον τόμο τον οποίο επιμελείται ο Θεοδόσης Πυλαρινός, πάνω στην ποίηση του Γιώργου Γεωργούση. Ο Γεωργούσης, διαβάζουμε στο βιογραφικό του στην ιστοσελίδα του ΕΚΕΒΙ, γεννήθηκε το 1941 στην Aθήνα. Σπούδασε ιατρική στην Aθήνα. Eιδικεύτηκε στην Kαρδιολογία . Ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι (1966 - 1969) και στο Λονδίνο (1970-1973). Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Αθηνών. Στην λογοτεχνία ασχολήθηκε κυρίως με την ποίηση. Δευτερευόντως, με το δοκίμιο και την μετάφραση από διάφορες γλώσσες. Εμφανίστηκε με το πρώτο του ποιητικό βιβλίο «Nυκτιλύκη» (1966). Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

  Ποιητής της αμφισβήτησης – και όχι μόνο – γράφει γι’ αυτόν ο Πυλαρινός στην εισαγωγή του.

  «Όμως η «αμφισβήτηση» του Γ. Γεωργούση έχει συμπαντική χροιά και υπαρξιακό – μεταφυσικό βάθος, και δεν ορμάται άμεσα από το δικτατορικό άγος ούτε από τη μεταπολιτευτική ανασφάλεια και τις παγκόσμιες πολυπολιτισμικές ανακατατάξεις, από τα οποία επηρεάστηκε αντιρρητικά η γενιά αυτή» (τη γενιά του ’70, σελ. 8).

  Ο Αλέξης Ζήρας στο μελέτημά του με τίτλο «Η ανάβαση της ποίησης του Γ. Γεωργούση προς τον ενορατικό μυστικισμό» γράφει γι’ αυτόν.

  «Είναι ένας ποιητής ενορατικός, και συνήθως ο ενορατικός λόγος στην ποίηση, όταν δονείται από έναν εσωτερικό ρυθμό, δεν είναι μια κατασκευή, μια τεχνική, που υπάρχουν αποξενωμένες από ένα βίωμα έντασης. Είναι ένα συναίσθημα της ζωής και του κόσμου που, όταν ουσιώνεται σε λόγο και υποστασιοποιείται, παίρνει τη «μορφή» μιας ανάσας, μιας πνοής. Με βαθιές ανάσες λοιπόν θα παρομοίαζα τις διαδοχικές συλλογές των ποιημάτων του Γεωργούση, ανάσες πάντως που δεν ακούγονται πάντοτε στον ίδιο τόνο» (σελ. 43).

  Η Βάσω Οικονομοπούλου ξεκινάει το δικό της μελέτημα που έχει τίτλο «Μόνον κεκαθαρμένος μνήμης τεχνουργείται ο θάνατος. Η τοπιο-γραφία της μνήμης στην ποίηση του Γιώργου Γεωργούση» ως εξής.

  «Η ανάκληση της μνήμης χαρακτηρίζει την ποίηση του Γιώργου Γεωργούση ήδη από την πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Νυκτιλύκη (Ίκαρος, 1966). Το ποιητικό εγώ δοκιμάζεται διαρκώς στην απεικόνιση του ατομικού και διακριτού μικρόκοσμου, καθώς διέρχεται τη φάση της ώριμης περισυλλογής και του κρίσιμη απολογισμού. Η αποχώρηση ή η απόσυρση από τα κοινά υποβάλλει το ποιητικό υποκείμενο στη διαδικασία της ανασημασιοδότησης του παρελθόντος: «Καιρός του αναμιμνήσθαι, καιρός του μνημουργείν» (σελ. 237).

  Πιο κάτω γράφει.

  «Η συνεχής επιστροφή, επομένως, στο παρελθόν λειτουργεί θεραπευτικά στο άλγος του ανέφικτου νόστου για τη ζωή που πέρασε, με το ποιητικό εγώ να μετακινείται διαρκώς «από τη βίωση του χρόνου στην αναζήτηση του νοήματος του βιωμένου χρόνου» με τελικό στόχο την αναγκαία παραμυθία» (σελ. 239).

  Θα δώσουμε ένα δείγμα γραφής του Γεωργούση με το ποίημα με το οποίο τελειώνει το μελέτημά της η Βάσω Οικονομοπούλου.

  «Υποθήκη»

Το κλειδί, είπε,

σ’ το ’χω αφήσει πλάι στο άγαλμα.

Τα ποιήματα κάτω απ’ τα παλιά καλοκαίρια

με τις φωνές των τζιτζικιών.

Θυμήσου το, αυτά θα σε προδώσουν.

Αυτή τη μουσική κανείς μη σταματήσει» (σελ. 256).

  Με καίριες επισημάνσεις για τα χαρακτηριστικά της ποίησης του Γ.Γεωργούση μιλούν επίσης στα μελετήματά τους για τον ποιητή οι Δήμητρα Γιωτοπούλου, Ανθούλα Δανιήλ, Βίκτωρ Ιβάνοβιτς, Ευαγγελία Καλεράντε, Βαλεντίνη Καμπατζά, Δημήτρης Καραμβάλης, Γεωργία Μάνιου, Ευγενία Στ. Μαρινάκου, Ζντράβκα Μιχαΐλοβα, Παρμενίων Μπώλος, Γιώργος Μύαρης, Πόλυ Τζωρτζοπούλου και Έλλη Φιλοκύπρου.   

  Σημαντικός ποιητής ο Γ. Γεωργούσης, ευτύχισε να μιλήσουν για την ποίησή του εξαιρετικοί μελετητές, και φαντάζομαι θα ακολουθήσουν ακόμα περισσότεροι.

Μπάμπης Δερμιτζάκης