Γεωργία Χιόνη, Η πριγκιπέσα της Θάσου

Γεωργία Χιόνη, Η πριγκιπέσα της Θάσου, ΑΛΔΕ 2009, σελ. 278

Η βιβλιοκριτική αυτή δημοσιεύτηκε και στο Λέξημα

Μια συναρπαστική ερωτική ιστορία, με ιστορικό φόντο τα δραματικά γεγονότα της άλωσης

Η Γεωργία Χιόνη, πτυχιούχος νομικής, με διδακτορικό στην Ιταλία και δυο μεταπτυχιακά στη Γερμανία-ε, δεν θα ξέρει και αγγλικά; μιλάμε δηλαδή τουλάχιστον για τρεις ξένες γλώσσες- και ένα σωρό άλλες δραστηριότητες πέρα από τη λογοτεχνική συγγραφή, μια πραγματικά πολυσχιδής προσωπικότητα, μας έδωσε το δεύτερο μυθιστόρημά της (το πρώτο ήταν «Το τηλεσκόπιο του χρόνου»), πάλι από τις εκδόσεις ΑΛΔΕ, με τίτλο «Η πριγκιπέσα της Θάσου».
Θάσια στην καταγωγή η ίδια έχει κάνει ιστορικές έρευνες για τη Θάσο και την Καβάλα. Τις ιστορικές έρευνες αυτές τις αξιοποίησε γράφοντας αυτό το μυθιστόρημα.
Πρόκειται για ένα ερωτικό μυθιστόρημα. Η Ισαβέλλα, η κόρη του Τζιάκομο, ενός αριστοκράτη Γενουάτη, ερωτεύεται παράφορα έναν πειρατή, τον Αγγελή. Θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες, μακρόχρονους χωρισμούς, όμως τελικά θα ευοδωθεί ο έρωτάς τους.
Ένα τυπικό ερωτικό μυθιστόρημα εποχής, όπως ο Ερωτόκριτος για παράδειγμα, τελειώνει με το ευτυχισμένο σμίξιμο των δυο ερωτευμένων. Όμως εδώ δεν έχουμε τέτοια περίπτωση. Το ζευγάρι, αφού παντρευτεί, ζει στο πειρατικό πλοίο για κάπου τέσσερα χρόνια. Η ζωή είναι δύσκολη και επικίνδυνη για την Ισαβέλλα, και γι αυτό στο τέλος αποφασίζουν να πάει να μείνει με την αδελφή της στην Πόλη. Αργότερα θα έλθει και ο Αγγελής, να ζήσουν για πάντα μαζί. Ένα τέτοιο τέλος υποψιάζει ότι έχουμε να κάνουμε με αληθινή ιστορία. Να ανακάλυψε η συγγραφέας αυτό το ειδύλλιο στα πλαίσια των ιστορικών της ερευνών; Δεν μας το λέει. Το έργο πάντως το χαρακτηρίζει ως ιστορικό μυθιστόρημα.
Έχουμε διαβάσει και άλλα ιστορικά μυθιστορήματα, όμως σε αυτό συναντήσαμε μια πρωτοτυπία. Η ιστορία του ζευγαριού εναλλάσσεται με σελίδες για την ιστορία. Όχι ότι θα ήταν αναγκαίο, το ιστορικό φόντο θα μπορούσε να διαγραφεί απλά στις γενικές του γραμμές. Η Χιόνη όμως, με το ενδιαφέρον της για την ιστορία, θέλει να δώσει μια δεύτερη «αφήγηση» για τα γεγονότα της εποχής, που είναι η εποχή της άλωσης της Κωνσταντινούπολης (Παρεμπιπτόντως μαθαίνω από τη Χιόνη ότι Φατίχ σημαίνει πορθητής. Στο blog μου έκανα πριν λίγες μέρες ανάρτηση για όλες τις ταινίες του Φατίχ Ακίν).
Ο Φερνάν Μπροντέλ είπε ότι η ιστορία πρωταρχικά είναι μια συναρπαστική αφήγηση. Προπαντός τέτοια πρέπει να είναι η αφήγηση των βιβλίων ιστορίας στην εκπαίδευση, αλλά και η αφήγηση σε οποιοδήποτε ιστορικό βιβλίο. Τέτοια είναι και η αφήγηση της Χιόνη, όχι μόνο στις ιστορικές σελίδες του μυθιστορήματος αυτού αλλά και στην ιστορία του ειδυλλίου. Περιορίζοντας τις περιλήψεις και τις συμπεριλήψεις, κάνοντας μικρή χρήση του πλάγιου λόγου, δίνει ζωντάνια στην αφήγησή της χρησιμοποιώντας πολύ συχνά τον διάλογο, πράγμα που θα διευκόλυνε οποιαδήποτε κινηματογραφική ή θεατρική διασκευή.
Όμως δεν υπάρχει μόνο η ιστορία στο μυθιστόρημα της Χιόνη, υπάρχει και η λαογραφία. Είναι ενδιαφέροντα τα γαμήλια έθιμα της Θάσου, όπως τα περιγράφει. Αξίζει να παραθέσουμε ένα απόσπασμα, και ως δείγμα γραφής.
«Πρώτα είχαν έλθει οι μουσικοί, με τα όργανα: νταούλι, κύμβαλα, λαγούτο, κουδούνια και φλουριά ραμμένα στα καπέλα τους. Τέλος ο ίδιος ο Ανδρόνικος, για να πάρει τη Φαίδρα (είναι η αδελφή της Ισαβέλλας). Είχε βάψει τα μαλλιά του, όπως συνήθιζαν να κάνουν οι περισσότεροι στο νησί, όταν παντρεύονταν. Φαινόταν νευρικός και ασφυκτιούσε μέσα στο φανταχτερό του πράσινο μανδύα, υπομένοντας στωικά τα δεκάδες κομμάτια από μήλα και τριαντάφυλλα που του πετούσαν οι συγγενείς και φίλοι της οικογένειας για καλή τύχη. Ο Ανδρόνικος είχε φτάσει καβάλα σε ένα γάιδαρο, όπως ήταν το έθιμο, για να ζητήσει από το σινιόρ Τζιάκομο να συνοδεύσει τη Φαίδρα. Με το που είπε το ναι ο πατέρας, βγήκε η Φαίδρα δειλά στο κατώφλι της εξώπορτας και από μπροστά τα μικρά κορίτσια, χοροπηδώντας γύρω της σαν μικρά καλικαντζαράκια, πετούσαν ροδοπέταλα στο διάβα της…» (σελ. 19).
Συνήθως οι συγγραφείς επαναλαμβάνονται. Βλέποντας όμως το περιεχόμενο του πρώτου της μυθιστορήματος, «Το τηλεσκόπιο του χρόνου», όπου μέσα από ένα αστυνομικό θρίλερ με θέμα την κλοπή του υπολογιστή των Αντικυθήρων από σπείρα αρχαιοκάπηλων η Χιόνη μας ταξιδεύει στα βάθη των αιώνων και στη χαμένη γνώση, αναρωτιόμαστε ποιο θα είναι το θέμα του επόμενου μυθιστορήματός της. Όποιο και να είναι πάντως είμαστε σίγουροι ότι θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον.

Μπάμπης Δερμιτζάκης