Χριστόφορου Παπακαλιάτη, Αν

Χριστόφορου Παπακαλιάτη, Αν (2012)

  Μετά από χρόνια ξαναβλέπω ελληνική ταινία. Κάτι είχα ακούσει γι’ αυτήν και είπα να τη δω. Και καλά έκανα, γιατί μου άρεσε πολύ.

  Η ταινία θα έλεγα ότι είναι εντελώς πρωτότυπη αφηγηματικά αν δεν είχε προηγηθεί ο «Απρόσμενος Έρωτας (1998) του Πίτερ Χάουϊτ με την Γκουίνεθ Πάλτροου (Αγνοώ αν και αυτής είχε προηγηθεί κάποια άλλη). Θα αντιγράψω μια σύντομη περίληψη της ταινίας αυτής που βρήκα στο διαδίκτυο

  «Η Έλεν παίρνει το τρένο, βρίσκει το φίλο της να την απατά, χωρίζει, ερωτεύεται έναν άλλο άνδρα, φτιάχνει μια νέα καριέρα. Η Έλεν χάνει το τρένο, δεν καταλαβαίνει ότι ο φίλος της την απατά, μένει έγκυος. Μια σπουδή για το πώς μια χρονική καθυστέρηση ενός δευτερολέπτου μπορεί να αλλάξει ριζικά τη ζωή ενός ατόμου».

  Στην περίπτωση της ταινίας του Παπακαλιάτη έχουμε κάτι ανάλογο, με μια διαφορά: εδώ δεν έχουμε καθυστέρηση αλλά επιλογή. Αν ο Δημήτρης δεν είχε βγάλει βόλτα το σκύλο του, πώς θα είχε κυλήσει η ζωή του; Αν στο πρώτο τους ραντεβού που η Χριστίνα τον είπε μαλάκα, πώς θα εξελισσόταν η ζωή του αν δεν επέμενε; Και δεν είναι μόνο αυτό, αλλά υπάρχουν και άλλοι που επιλέγουν για μας. Αν η Χριστίνα όταν έμεινε έγκυος έφευγε, τι θα άλλαζε στη ζωή του, όπως επίσης και αν είχε προλάβει να την τραβήξει πριν τη σκοτώσει το φορτηγό; Υπάρχουν πολλά «αν» σ’ αυτό το έργο.

  Η ταινία τελειώνει με το πρώτο «αν». Ο Δημήτρης συναντάει τη Χριστίνα στο πλατό, όπου φιλμογραφούν ένα ηλικιωμένο ζευγάρι για ένα ντοκιμαντέρ πάνω στη σχέση των δύο φύλων. Είναι ανιψιά τους. Κάπου την έχει ξανασυναντήσει, αλλά πού;

  Στο ραντεβού εκείνο που τον είπε μαλάκα και έφυγε. Όμως δεν θα το θυμηθεί κανείς τους.

  Ο Παπακαλιάτης δεν ενδιαφέρεται να πει μια ιστορία, ή έστω δύο. Γι’ αυτό άλλωστε και η ταινία είναι γεμάτη αναδρομές, σκοτεινιάζοντας την αφήγηση αλλά φωτίζοντας το θέμα της. Και το θέμα αυτό είναι οι βασικές ανθρώπινες καταστάσεις που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος, και η διπλή ιστορία τού επιτρέπει να ασχοληθεί με περισσότερες χωρίς να μπάσει και άλλους ήρωες στο στόρι, πράγμα που θα ανέβαζε τον προϋπολογισμό της ταινίας. Είναι κάτι σαν το «Σκηνές από ένα γάμο» του Μπέργκμαν, με τη διαφορά ότι εδώ έχουμε σκηνές και πριν από το γάμο, τότε που ο Δημήτρης είναι μόνος στο σπίτι με τη «Μοναξιά» του, το λυκόσκυλό του.

  Στην ταινία το ηλικιωμένο ζευγάρι το υποδύονται ο Γιώργος Κωνσταντίνου και η Μάρω Κοντού. Καθισμένοι σε δυο πολυθρόνες παρεμβαίνουν κατά διαστήματα στη ροή της αφήγησης σχολιάζοντας θυμοσοφικά τις σχέσεις των δύο φύλων, σε ένα ρόλο ανάλογο με του χορού της αρχαίας τραγωδίας. Παράλληλα όμως δημιουργούν στους θεατές μιας κάποιας ηλικίας ένα αίσθημα νοσταλγίας για τη χρυσή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου, στον οποίο έπαιξαν και οι δυο πρωταγωνιστικό ρόλο.

  Πολύ καλή ταινία, φαντάζομαι θα ξαναγράψουμε για τον Παπακαλιάτη.