Book review, movie criticism

Sunday, April 14, 2019

Luis Buñuel, Ο γαλαξίας (1969)


Luis Buñuel, Ο γαλαξίας (1969)

  Από την Πέμπτη που μας πέρασε, σε επανέκδοση, στο Άστυ.
  Μεγάλος ο Μπουνιουέλ, ένα από τα ιερά τέρατα του κινηματογράφου στα νεανικά μου χρόνια, είδα πάρα πολλές ταινίες του. Φυσικά είχα ξαναδεί τον «Γαλαξία», αλλά μετά από τόσα χρόνια, πού να τον θυμάμαι. Ευτυχώς που οι επανεκδόσεις είναι για μένα ένα κίνητρο για να ξαναβλέπω αριστουργήματα, ή ταινίες που δεν είχα δει την εποχή που κυκλοφόρησαν, ούτε αργότερα στην τηλεόραση.
  Οι δυο φίλοι, ο νεαρός και ο ηλικιωμένος, πηγαίνουν να κάνουν προσκύνημα στον Άγιο Ιάκωβο της Κομποστέλας. Είναι μια διαδρομή απείρως μεγαλύτερη από αυτή που κάνουν οι  πατριώτες μου στην Παναγία τη Φανερωμένη, με τα πόδια εννοείται. Όμως οι δυο φίλοι δεν έχουν αντίρρηση να δοκιμάζουν και το οτοστόπ.
  Θα αγνοούσα αυτό το προσκύνημα αν δεν το είχε κάνει και η φίλη μου στην ομάδα κοινωνικής ανθρωπολογίας Κάτια Μαρινάκη η οποία το έκανε ποδαράτη. Εκτός από αυτό, έχει ανέβη και στην πιο ψηλή κορυφή της Αλάσκας και έχει επισκεφτεί από τους Βεδουίνους στην Ιορδανία (πάνω σ’ αυτούς έκανε το διδακτορικό της) μέχρι κάτι περίεργες φυλές στην Αφρική και στη Λατινική Αμερική. Την επιτόπια έρευνα την έχει μέσα στο αίμα της όσο κανείς άλλος κοινωνικός ανθρωπολόγος. Καραφλιάζουμε μ’ αυτά που μας αφηγείται, αλλά και τη θαυμάζουμε απεριόριστα. Εγώ το μόνο που έχω κάνει στα παιδικά μου χρόνια είναι να ανεβαίνω ποδαράτος στην κορυφή του λόφου που βρίσκεται ο Προφήτης Ηλίας. Επίσης δυο φορές πήγα ποδαράτος με την παρέα μου από τη Θριπτή στην εκκλησία του Τιμίου Σταυρού, ξημερώματα της γιορτής του για να προλάβουμε τη λειτουργία, κοντά τρεις ώρες διαδρομή. Τώρα έχει διανοιχθεί δρόμος για αυτοκίνητα, τόσο για τον Προφήτη Ηλία όσο και για τη Θριπτή. Οι πιστοί δεν είναι ανάγκη να υφίστανται πια μια τόσο σκληρή δοκιμασία.
  Νόμιζα ότι βρισκόμουν πάλι στο γνωστό μοτίβο του δίδυμου, στην ανδρική παραλλαγή (μόλις πριν λίγο είδα με το γιο μου τη γυναικεία στην ταινία «Δυο άσπονδες φίλες», αγαπημένο μοτίβο και του Βέντερς), όμως όχι, το δίδυμο το βλέπουμε σαν λάιτ μοτίβ που παρεμβάλλεται σαν ιντερμέτζο σε σκηνές ανεξάρτητες, σε διάφορες χρονικές περιόδους (βλέπουμε και τον Χριστό να κάνει θαύματα), οι οποίες έχουν σαν θέμα τη θρησκεία, τις αιρέσεις, δογματικά θέματα και την ιερά εξέταση. Όμως η θρησκευτική αυτή εμμονή του Μπουνιουέλ έχει αντικληρικαλιστικό, για να μην πω ολότελα αντιθρησκευτικό, χαρακτήρα, σε αντίθεση με τον Καζαντζάκη, που ο Θεός φιγουράρει σαν απλή μεταφορά στις μεταφυσικές του αναζητήσεις χωρίς καμιά σατιρική διάθεση, τουλάχιστον κατά την αντίληψή μου (βλέπε Μπάμπης Δερμιτζάκης, Ο δικός μου Νίκος Καζαντζάκης, ΑΛΔΕ 2015).   
  Δεν είναι θέμα που με ενδιαφέρει, όμως το σουρεαλιστικά κωμικό πολλών σκηνών με αποζημίωσε αφάνταστα, και θαύμασα για άλλη μια φορά τον μεγάλο σκηνοθέτη.

No comments: