Book review, movie criticism

Thursday, April 4, 2019

Naomi Kawase, Κάθε χίλια χρόνια (Vision 2018)




  Έχουμε δει πακέτο όλα τα έργα της Naomi Kawase, και τη συγκεντρωτική ανάρτηση γι’ αυτά μπορείτε να τη δείτε εδώ.
  Τελικά με την Kawase διαπιστώνω ακόμη μια φορά ότι πάρα πολλοί σκηνοθέτες έχουν τις θεματικές και/ή υφολογικές εμμονές τους. Η εμμονή της Kawase είναι κυρίως υφολογική, και οι ερωτικές της ιστορίες είναι απλά το στημόνι για να υφάνει τον υφολογικό της καμβά.
  Δυο μοναξιασμένοι ήρωες είναι τα κύρια πρόσωπα της ιστορίας η οποία έχει έναν ανατολίτικο μαγικό ρεαλισμό καθώς είναι μπολιασμένη με δοξασίες και παραδόσεις, καθώς και με το υπερφυσικό. Αυτός, ένας σύγχρονος αναχωρητής, καταφεύγει στο δάσος (αγαπημένο σκηνικό της Kawase) για να κρύψει τη μοναξιά του. Αυτή, γαλλίδα, ταξιδεύει στο δάσος για να βρει το φυτό vision, το «φυτό της ευτυχίας», το οποίο φυτρώνει κάθε χίλια χρόνια στο δάσος. Φέτος συμπληρώνεται η χιλιετηρίδα, φέτος θα εμφανισθεί, φέτος πρέπει να ψάξει να το βρει. Συνοδεύεται από μια γαλλίδα ξεναγό, η οποία γρήγορα την εγκαταλείπει, καθώς ο Masatoshi Nagase (μόνιμος πρωταγωνιστής στα τελευταία έργα της Kawase) ξέρει αγγλικά. Και βλέπουμε μια εξέλιξη της αγαπημένης σκηνής της Kawase: Αυτή τη φορά η γυναίκα (Juliette Binoche) δεν σκύβει ξαφνικά απλώς να τον φιλήσει, αλλά κάνει και έρωτα μαζί του: -x-=+ (πλην επί πλην ίσον συν), όπως στα μαθηματικά. Δυο μοναξιές κάνουν μια συντροφιά. Αργότερα θα προστεθεί στη συντροφιά τους ένας νεαρός, εξίσου μοναχικός.
  Αυτά, μέχρι τη μέση της ταινίας. Μετά έχουμε την εισβολή του φανταστικού, τις συνομιλίες των κατοίκων του εγκαταλειμμένου χωριού που το έπνιξε το δάσος, τις χωρίς αιτία πυρκαγιές που το αναγεννούν, τις κορφές των πανύψηλων δένδρων που ταράζονται από τον άνεμο καθώς δυο υψωμένα χέρια άνοιξαν τα ασκιά του Αιόλου, και τα οράματα (visions).  
  Η ταινία στο εξής γίνεται αφηγηματικά ασαφής. Πιστεύω ότι αυτός ήταν ο λόγος που έχει μια τόσο χαμηλή βαθμολογία στο IMDb, μόλις 5,5. Βέβαια δεν μπορούσε να μην είναι υποψήφια στις Κάννες οι οποίες την έχουν βραβεύσει τουλάχιστον δυο φορές (να μην το ψάχνω τώρα), όμως δεν κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο. Επίσης ήταν υποψήφια μόνο στο φεστιβάλ του Σαν Σεμπάστιαν, χωρίς να κερδίσει το βραβείο του Golden Seashell.
  Μου αρέσει η Kawase για το ύφος της και τους χώρους με την οργιώδη βλάστηση όπου τοποθετεί την πλοκή των έργων της, όμως κι εγώ έχω κόλλημα με την αφηγηματική σαφήνεια. Για παράδειγμα η «Οδύσσεια διαστήματος» του Κιούμπρικ με το αφηγηματικά ασαφές τέλος της με ξενέρωσε τελείως, ενώ η υπόλοιπη ταινία μου άρεσε πολύ.
  Επειδή μπόρεσα και έκανα μια δική μου ανασύσταση της πλοκής (πιθανόν η Kawase να είχε άλλη στο νου της, και κάποιοι θεατές να έκαναν κι αυτοί μια δική τους, διαφορετική ανασύσταση) έβαλα 7 στο IMDb.
  Χρόνια πριν, σε ένα παράλληλο σύμπαν στο ίδιο όμως δάσος, ένας νέος και μια γυναίκα γίνονται ζευγάρι. Η γυναίκα είναι έγκυος και τον άντρα τον σκοτώνει κατά λάθος ένας κυνηγός, περνώντας τον για ελάφι. Ξεγεννά μόνη της στο δάσος. Όμως τι να το κάνει το παιδί; Είναι αδύνατο να το αναθρέψει όπως πρέπει στη μοναξιά του δάσους. Το παίρνει λοιπόν και πηγαίνει στο χωριό. Το αφήνει στο κατώφλι ενός σπιτιού (στο Ηράκλειο τα άφηναν στην πόρτα της εκκλησίας του Αγίου Μηνά). Το άτεκνο ζευγάρι τρίβουν τα χέρια τους από τη χαρά τους μόλις το βλέπουν.
  Και έχουμε μια οιονεί «σύμπτυξη των οριζόντων» (μιλάει γι’ αυτήν ο Hans-Georg Gadamer) των δύο συμπάντων. Ο νεαρός είναι αυτό το έκθετο μωρό.
  Ίσως η Juliette Binoche να είναι η μητέρα του, και να είχε έλθει στο ίδιο δάσος όταν ήταν νέα κοπέλα. Όμως ο άνδρας δεν μπορεί να είναι ο πατέρας του, γιατί αλλιώς θα έπρεπε να τον είχε αναγνωρίσει-μια ελαφρά παραλλαγή της πρώτης εκδοχής.     

No comments: