Book review, movie criticism

Friday, September 8, 2023

Isabel Allende, El reino de dragón de oro

Isabel Allende, El reino de dragón de oro, Random House Mondadori, Barcelona, 2003, σελ. 312

 


  Της Ιζαμπέλ Αλιέντε έχω διαβάσει μια βιογραφία και μια αυτοβιογραφία της, μεταφρασμένες στα ελληνικά.

  Διάβασα παλιά «Το σπίτι των πνευμάτων», επίσης σε μετάφραση, και στα ισπανικά τα «Eva Luna», «Cuentos de Eva Luna» και «De amor y de sombra». Είναι εύκολη στο διάβασμα η Αλιέντε, και αγόρασα δυο άλλα βιβλία της στα ισπανικά, το «Zorro» και το «Βασίλειο του χρυσού δράκου».

  Αυτό το δεύτερο το είχα στην Κρήτη, και επειδή θα πάει απόλυτα χαμένο αν το αφήσω στα αδιάβαστα βιβλία είπα να το διαβάσω, να φρεσκάρω και τα ισπανικά μου.

  Είναι μια παραμυθένια περιπέτεια, με κάποιες απιθανότητες που διάβασα στην παραψυχολογία, ένας μαγικός ρεαλισμός που τοποθετείται όμως όχι στη Λατινική Αμερική αλλά κάπου κοντά στο Θιβέτ.

  Ο δάσκαλος και ο διάδοχος που τον εκπαιδεύει είναι τα πρόσωπα που πρωτοσυναντάμε. Επίσης μια πρωτόγονη φυλή που πίστευαν ότι είχε εξαφανιστεί από αιώνες. Ακόμη έχουμε δυο νεαρούς, την Νάντια, που μεγάλωσε στην Αμαζονία και έχει τοτεμικό ζώο τον αετό, και τον Αλέξανδρο που έχει τοτεμικό ζώο το Τζάγκουαρ. Τέλος την Kate, τη γιαγιά του, το βασιλιάς, τη Judit που τον ξελόγιασε (εφέ έκπληξης όταν αποκαλύπτεται η πραγματική της ταυτότητα), και τον Tex Armadillio, τον επικεφαλής των παρανόμων.

  Το στόρι είναι να κλέψει το χρυσό δράκο για τον συλλέκτη, έναντι αδρής αμοιβής εννοείται, που μπορεί να του πει το πολύτιμο μυστικό που θα του επιτρέψει να γίνει ο πιο πλούσιος άνθρωπος στον κόσμο. Μισθώνει την σέκτα του σκορπιού, μια συμμορία παρανόμων που απήγαγαν κορίτσια, για να το κλέψουν. Θα τα καταφέρουν εν μέρει, γιατί θα τους κυνηγήσουν και θα πάνε χαμένοι οι κόποι τους.

  Δεν έχει νόημα να συνεχίσω με την πλοκή. Να πούμε μόνο για το ειδύλλιο που πλέκεται ανάμεσα στον διάδοχο και στην Pema, ένα απλό αλλά χαρισματικό κορίτσι του χωριού. Θα προχωρήσω σε αποσπάσματα, κάποια από τα οποία θα συμπληρώσουν ορισμένα σημεία της πλοκής.

  «…τους ενημέρωσε τηλεπαθητικά…» (σελ. 29).

  Για την τηλεπάθεια έχω αφιερώσει ένα κεφάλαιο στο βιβλίο μου για την παραψυχολογία.

  «Είχε μάθει την τέχνη του να είσαι αόρατος» (σελ. 64).

  Όχι, δεν διάβασα τίποτα γι’ αυτό στην παραψυχολογία.

  «Η αντίθεση ανάμεσα στη χλιδή του ξενοδοχείο και την απόλυτη φτώχεια αυτών των ανθρώπων προκάλεσε στον Αλέξανδρο μια αντίδραση οργής και τρόμου» (σελ. 77).

  Έτσι ένιωσε και ο Μανόλης ο Πρατικάκης όταν πήγε στην Ινδία. Οι περιγραφές του στο τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο αρχέγονος φρουρός» είναι συγκλονιστικές.

  «Αν είχες γεννηθεί εδώ, Αετέ, δεν θα μπορούσες να διαλέξεις τον σύζυγό σου, θα σε είχαν παντρέψει στα δέκα σου χρόνια με ένα πενηντάρη» (σελ. 82).

  Πάντα ήταν αντίληψή μου, και την εξέθεσα πολλές φορές στην ομάδα κοινωνικής ανθρωπολογίας. Δεν είναι όλες οι κουλτούρες ισοδύναμες, όπως υποστηρίζεται, κάποιες είναι ανώτερες και κάποιες είναι κατώτερες. Κουλτούρες, όχι φυλές.

  «Να αντιμετωπίζεις τα εμπόδια έτσι όπως σου παρουσιάζονται, μη χάνεις ενέργεια με το να φοβάσαι αυτό που θα μπορούσε να σου συμβεί στο μέλλον» (σελ. 90).

  Μια κουβέντα είναι αυτό.

  «Για τους βουδιστές του Απαγορευμένου Βασιλείου [Το βασίλειο του Χρυσού Δράκου] ο δρόμος της σωτηρία ήταν πάντα ατομικός και βασιζόταν στην συμπάθεια για όλα τα όντα» (σελ. 108).

  Γι’ αυτό δεν κάνω για βουδιστής. Αν δω μια κατσαρίδα ή ένα ποντίκι θα το σκοτώσω αλύπητα.

  «Οι βουδιστές μοναχοί δεν πηγαίνουν να κηρύξουν, όπως οι δικοί μας ιεραπόστολοι, αλλά περνάνε τον περισσότερο χρόνο τους με γαλήνιο διαλογισμό, αναζητώντας τη δική τους αλήθεια. Έχουν μόνο τους μανδύες τους, τα σαντάλια του και τα κατσαρόλια τους για να ζητήσουν φαγητό σαν ελεημοσύνη. Δεν τους ενδιαφέρουν τα υλικά αγαθά» (σελ. 122).

  Θυμάμαι όταν ήμουν μικρός που έλεγαν στο χωριό μου «Ήλθαν οι διακονιάρηδες».

  Οι διακονιάρηδες ήκμασαν την βυζαντινή εποχή, και στα παιδικά μου χρόνια ήταν συνώνυμο του ζητιάνου και του τσιγγάνου· εφόσον βέβαια οι τελευταίο έρχονταν να ζητιανέψουν.

  Κάποιος τσιγγάνος δήλωσε σε εκπομπή: ο τσιγγάνος αν δεν ζητιανέψει και αν δεν κλέψει πώς θα ζήσει;

  «Αλέξανδρος, που σημαίνει υπερασπιστής των ανθρώπων» (Alexander, que quiere decir defensor de ombres, σελ. 164).

  Κάπου το διάβασε λάθος η Αλιέντε. Αλέξανδρος σημαίνει αυτός που κρατάει μακριά τους άνδρες (του εχθρού), δεν είναι αυτός που υπερασπίζεται. Παράβαλε, αλεξίσφαιρο, αλεξικέραυνο.

  «Όταν κατάφερε να ηρεμήσει λίγο, σήκωσε τα μάτια της και είδε ότι ήταν περιτριγυρισμένη από κοφτερές πέτρες, όμως επάνω ήταν η άπειρη γαλήνη ενός γαλάζιου ουρανού τόσο καθαρού, που φαινόταν σαν ζωγραφιστός. Φώναξε για βοήθεια το τοτεμικό της ζώο και με μεγάλη ψυχική προσπάθεια κατάφερε να μεταμορφωθεί στον φοβερό αετό και να πετάξει έξω από το φαράγγι όπου είχε παγιδευτεί, και πιο πάνω, στα βουνά» (σελ. 167).

  Ο αετός αυτός θα οδηγήσει τον πρίγκηπα και τον λάμα εκπαιδευτή του στο μέρος όπου είχε πέσει η Νάντια.

  Αργότερα και ο Αλέξανδρος θα μεταμορφωθεί στο τοτεμικό του ζώο, το τζάγκουαρ.

  «Ο Αλέξανδρος κατάλαβε ότι οι νέοι φίλοι του προσπαθούσαν να τραβήξουν ενέργεια από το σύμπαν και να την κατευθύνουν έτσι ώστε να δυναμώσουν τη Νάντια» (σελ. 180).

  Κάτι τέτοια συμβαίνουν στην Ανατολή.

  «… παρά το ότι οι καλόγεροι επίσης μάντευαν τις σκέψεις του» (σελ. 181).

  Αν βρισκόμουν μπροστά σε μια όμορφη κοπέλα δεν θα ήθελα με καμιά δύναμη να μαντέψει τις σκέψεις μου, γιατί μπορεί να μου έριχνε χαστούκι.

  «Πίστευαν ότι οποιοδήποτε πλάσμα θα μπορούσε να είναι η μητέρα του σε μια προηγούμενη ζωή» (σελ. 185).

  Και ο Πυθαγόρας πίστευε στη μετεμψύχωση, και μάλιστα μια φορά μάλωσε ένα μαθητή του που κλώτσησε ένα σκύλο, λέγοντάς του ότι θα μπορούσε να είναι ο πατέρας του.

  «Dil Bahadur [o πρίγκηπας] ήταν χλωμός. Είσαι αποφασίσει, με την τύφλα του πρώτου έρωτα, ότι η Pema ήταν η μοναδική γυναίκα σ’ αυτόν τον κόσμο» (σελ. 218).

  Θα διαβάσουμε και αλλού για το ειδύλλιό τους.

  «Ίσως υπάρχουν στιγμές που πρέπει να σπάζουμε την παράδοση» (σελ. 278).

  Συμφωνώ απόλυτα. Και μάλιστα αυτές οι στιγμές πρέπει να είναι πολλές.

  «Κινούνταν με εξαιρετική χάρη, τους καλούσαν με χειρονομίες, απλώνοντας το μπράτσο τους. Ο πειρασμός…. Ήταν σχεδόν ακαταμάχητος» (σελ. 299).

  Άλλες σειρήνες αυτές, για να τους παρασύρουν σε μια από της παγίδες, στη διαδρομή προς το δωμάτιο που φυλασσόταν ο χρυσός δράκος.

  Ο βασιλιάς τελικά πέθανε από το τραύμα που του προκάλεσε ένας από τους ληστές.

  «Ούτε ο λαός του, ούτε η οικογένειά του, όσο κι αν τον αγάπαγαν, έκλαψαν το θάνατό του, γιατί πίστευαν ότι το κλάμα υποχρεώνει το πνεύμα να μείνει στον κόσμο για να παρηγορήσει τους ζωντανούς. Το σωστό ήταν να δείχνουν χαρά, ώστε το πνεύμα να είναι ευχαριστημένο για να συμπληρώσει άλλο ένα γύρο στον τροχό της μετενσάρκωσης, εξελισσόμενο σε κάθε ζωή ώστε να φτάσει τελικά τη φώτιση και τον ουρανό, το Νιρβάνα» (σελ. 306-307).

  Αναρωτιέμαι αν συμβαίνει πουθενά κάτι τέτοιο.

  «…εκατοντάδες κορίτσια έκοψαν τα μαλλιά τους προς μίμηση…» (σελ. 307).

  Μίμηση της Pema και τεσσάρων άλλων κοριτσιών που έκοψαν τα μαλλιά τους για να κατασκευάσουν ένα σκοινί, απαραίτητο για τη σωτηρία τους.

  Δεν θυμάμαι σε ποιο μυθιστόρημα από την τριλογία του Ba Jin το διάβασα, οι προοδευτικές κοπέλες, οι επαναστάτριες, έκοβαν την κοτσίδα τους σαν σύμβολο της ρήξης τους με το φεουδαρχικό παρελθόν.

 

No comments: