Chen Kaige, Legend of the demon cat (2017)

Chen Kaige, Legend of the demon cat (2017)

  Στην ανάρτησή μας για την ταινία «Lady of the dynasty», η οποία αναφέρεται επίσης στην ιστορία της Yang Guifei, γράψαμε «Η ταινία, γυρισμένη το 2015, έχει την θεαματικότητα και τον ματωμένο ρεαλισμό των σύγχρονων κινέζικων blockbuster ταινιών». Αλλάζοντας μόνο τη χρονολογία θα λέγαμε ότι το ίδιο ισχύει και για την τελευταία ταινία του Chen Kaige «Ο μύθος του γάτου-δαίμονα».

  Τον Chen Kaige («Αντίο παλλακίδα μου», «Πλανεύτρα σελήνη») τον θεωρώ κορυφαίο. Έχω διαβάσει ότι μαζί με τον Zhang Yimou και τον Feng Xiaogang θεωρούνται η τριανδρία των κορυφαίων κινέζων σκηνοθετών, όπως ο Yasujiro Ozu, o Kenji Mizoguchi και ο Akira Kurosawa για την Ιαπωνία. Όμως έχει πέσει και αυτός θύμα της εμπορικότητας, γυρίζοντας ταινίες blockbuster. Ή μήπως είναι μόνο αυτή; Θέλω να τον δω κάποια στιγμή πακέτο.

  Διαβάζοντας τώρα το IMDb βλέπω να χαρακτηρίζεται η ταινία drama, fantasy, horror. Οι ταινίες τρόμου είναι είδος που δεν μου αρέσει καθόλου. Ούτε διανοούμαι να πάω να δω ταινία τρόμου στις δημοσιογραφικές προβολές. Όμως Chen Kaige είναι αυτός, έτσι κι αλλιώς θα την έβλεπα την ταινία.

  Έχουμε και εδώ ένα κινηματογραφικό δίδυμο: τον κινέζο ποιητή και τον γιαπωνέζο βουδιστή καλόγερο. Ο ποιητής έχει γράψει ένα ποίημα για την Yang Guifei, που την σκότωσαν πριν τριάντα χρόνια. Ανταποκρίνεται το ποίημά του στα ιστορικά γεγονότα; Θα το ψάξουν μαζί.

  Και εμφανίζεται ξαφνικά ένας γάτος που αρχίζει να σκορπίζει τον τρόμο, σκοτώνοντας και βγάζοντας τα μάτια κάποιων ανθρώπων. Από τα ψάρια, αγαπημένο φαγητό των γάτων, τρώει μόνο τα μάτια.

  Οι δυο άντρες τον παρακολουθούν καθώς σκορπίζει τον τρόμο, και ο ίδιος τους ενημερώνει (είπαμε, ταινία φαντασίας, μιλάνε τόσο τα ζώα όσο και οι δαίμονες) για τις συνθήκες του θανάτου της Yang Guifei. Η ενημέρωσή του βέβαια είναι δραματοποιημένη, με τις αντίστοιχες αναδρομές.

  Πολλά φανταστικά θα δούμε σ’ αυτή την ταινία, εντυπωσιακότατα χάρη στην ψηφιακή τεχνολογία. Όμως τέτοιου είδους ταινίες μου είναι λίγο πολύ αφηγηματικά ασαφείς. Ίσως δεν είναι τυχαίο που δεν βλέπω να δίνεται η πλοκή ούτε στη βικιπαίδεια ούτε στο IMDb. Μπορεί να μην έχει και ιδιαίτερη σημασία, καθώς η ταινία εντυπωσιάζει, όσους εντυπωσιάζει, με τις σκηνές τρόμου και φανταστικού. Πάντως ο θάνατος της Yang Guifei ήταν ξεκάθαρος: Ένας μάγος είπε στον αυτοκράτορα και στην Yang Guifei, κάνοντας επίδειξη κιόλας με ένα άτομο που βρισκόταν δίπλα, ότι θα μπορούσε να την κάνει να φαίνεται νεκρή, ώστε να παραπλανήσουν τους επαναστάτες που ήθελαν το θάνατό της. Θα την έθαβαν, και αργότερα θα ξέθαβαν το φέρετρό της. Η Yang Guifei αφήνεται στο σχέδιο αυτό. Όμως, ακούμε μετά, πώς θα πειθόταν ο αρχηγός των εξεγερμένων χωρίς να υπάρχουν ίχνη στραγγαλισμού; Θα την στραγγάλιζαν λοιπόν, όμως η ίδια δεν θα ένιωθε την αγωνία του επικείμενου θανάτου της.

  Και εδώ αρχίζει πάλι η αφηγηματική ασάφεια. Τελικά δεν εφάρμοσαν αυτό το σχέδιο; Το Qing που θα την κρατούσε ναρκωμένη, ακούμε, διαρκούσε μόλις δυο μέρες. Βλέπουμε τον γάτο αυτό, που ο αυτοκράτορας τον είχε στείλει να φυλάει τον τάφο της, να είναι πάνω στο πέτρινο φέρετρό της και να ουρλιάζει, καθώς την ακούει από μέσα να φωνάζει προσπαθώντας να σηκώσει το βαρύ μαρμάρινο καπάκι.

  Μετά δεν κατάλαβα. Πέθανε και η ψυχή της έγινε δαίμονας που μπήκε μέσα στον γάτο, και εκδικιόταν όλους όσους σχετίζονταν με το θάνατό της; (βγάζει τα μάτια και του αυτοκράτορα). Αν έβλεπα για δεύτερη φορά την ταινία θα καταλάβαινα περισσότερα, όμως δεν σκοπεύω. Από το 6,2 που έχει στο IMDb φαίνεται ότι δεν άρεσε και σε πολλούς θεατές. Εγώ, να το δηλώσω μια και καλή, δεν βάζω βαθμολογία σε ταινίες είδους που δεν μου αρέσει, γιατί το πιο πιθανό είναι να τις αδικήσω.

 

Cheng Shiqing, Lady of the dynasty (王朝的女人·杨贵妃 2015)

Cheng Shiqing, Lady of the dynasty (王朝的女人·杨贵妃 2015)

  Με αφορμή την ταινία του Kenji Mizoguchi «Η πριγκίπισσα Yang Guifei» είπα να δω και όποιες άλλες ταινίες είχαν γυριστεί πάνω στη ζωή της άτυχης παλλακίδας Yang Guifei. Κάτι ανάλογο είχα κάνει και με την ταινία του «47 ronin».

  Στην σκηνοθεσία της ταινίας συμμετείχαν, εκτός από τον Τσενγκ Σιτσίνγκ, και άλλοι σκηνοθέτες, ανάμεσα στους οποίους και οι δυο κορυφαίοι Τζανγκ Γιμόου και Tian Zhuangzhuang. Η αγγλική μετάφραση του τίτλου παραλείπει το Yang Guifei, προφανώς επειδή είναι άγνωστο όνομα στους δυτικούς και δεν θα ήταν σε καμιά περίπτωση κράχτης, απλώς θα βάρυνε τον τίτλο της ταινίας.

  Περισσότερο πιστός πάνω στο ιστορικό γεγονός φαίνεται ότι είναι ο Kenji Mizoguchi. Η παραλλαγή της γνωστής όπερας του Πεκίνου «Αντίο παλλακίδα μου» είναι ότι η παλλακίδα δεν αναγκάζεται να απαγχονιστεί αλλά αυτοκτονεί η ίδια την παραμονή μιας αποφασιστικής μάχης, φοβούμενη μήπως ο αγαπημένος της, ανησυχώντας για την τύχη της σε περίπτωση ήττας, δεν έδειχνε το απαιτούμενο θάρρος στη μάχη. Στην «Κυρία της δυναστείας» έχουμε μια άλλη παραλλαγή: η παλλακίδα αυτοκτονεί, ξέροντας ότι αυτή είναι η απαίτηση των πιστών στον αυτοκράτορα στρατευμάτων, παίρνοντας δηλητήριο. Μετά από μια τελευταία ερωτική συνεύρεση το δηλητήριο αρχίζει να επενεργεί. Τον παρακαλεί να της δώσει ένα τέλος για να πάψει να υποφέρει. Αυτός τραβάει τις άκρες από το σάλι της, το οποίο αυτή είχε τυλίξει ήδη γύρω από το λαιμό της, στραγγαλίζοντάς την.

  Υπάρχουν επίσης νέα επεισόδια στην πλοκή, όπως ότι η παλλακίδα αρχικά ήταν γυναίκα ενός από τους γιους του, τον οποίο παράτησε όταν είδε να την παζαρεύει στον πατέρα του ξέροντας ότι του άρεσε, με αντίτιμο να τον ανακηρύξει διάδοχο. Επίσης η αγαπημένη αυτοκράτειρα που είδαμε στο έργο του Μιτζόγκουτσι εξύφανε μια συνομωσία για να βγάλει από τη μέση τρεις άλλους γιους του αυτοκράτορα από μια προηγούμενη γυναίκα, για να προωθηθεί ο δικός της γιος. Το κατάφερε, όμως όταν αποκαλύφθηκε η συνομωσία της αυτοκτόνησε. Δεν ξέρω πόσα απ’ αυτά είναι αληθινά, ιστορικά γεγονότα.

  Η ταινία, γυρισμένη το 2015, έχει την θεαματικότητα και τον ματωμένο ρεαλισμό των σύγχρονων κινέζικων blockbuster ταινιών. Βλέπεται πολύ ευχάριστα αλλά, βέβαια, δεν είναι Μιτζόγκουτσι. Όμως, διαβάζω τώρα στη βικιπαίδεια, δεν έτυχε καλής υποδοχής, και η βαθμολογία της στο IMDb είναι μόλις τέσσερα. Όχι, το θεωρώ άδικο, όμως, όπως γράφω συχνά, de gustibus non est disputandum (περί ορέξεως κολοκυθόπιττα). Εγώ θα βάλω 7.  

Kaneto Shindo, Kenji Mizoguchi, the life of a film director (1975)

Kaneto Shindo, Kenji Mizoguchi, the life of a film director (1975)

  Αφού είδαμε και τον «Δρόμο της ντροπής», την τελευταία ταινία του Kenji Mizoguchi, είδαμε και το ντοκιμαντέρ που γύρισε για τη ζωή του ο Κανέτο Σίντο που έχει τίτλο «Κέντζι Μιτζόγκουτσι, η ζωή ενός σκηνοθέτη κινηματογράφου».

  Η ταινία ξεκινάει από τα πρώτα χρόνια της ζωής του Μιτζόγκουτσι (1898-1956). Με «στημένες» συνεντεύξεις, ο συνεντευξιαζόμενος παραθέτει βιογραφικά του στοιχεία. Στη συνέχεια έχουμε αυθεντικές συνεντεύξεις από πρόσωπα που συνεργάστηκαν μαζί του, όπου ακούμε πολλά πράγματα για το χαρακτήρα του και την προσωπικότητά του. Πάρα πολλοί αναφέρονται στην τελειομανία του, που ερμηνεύει βέβαια και την επιτυχία του ως σκηνοθέτη. Ακούμε αρκετά λεπτομερειακά για το επεισόδιο στο οποίο η πόρνη με την οποία συζούσε τον μαχαίρωσε. Ακούμε για το γάμο του, και την ψυχολογική κατάρρευση της γυναίκας του για την οποία ένιωθε ένοχος. Μαθαίνουμε ότι σπάνια έδινε λεπτομερείς οδηγίες στους ηθοποιούς του για το πώς να παίξουν μια σκηνή, αλλά προσπαθούσε κυρίως να τους βάλει στο πετσί του ρόλου τους και μετά τους άφηνε να παίξουν όπως ένιωθαν. Βέβαια αν κάτι δεν του άρεσε, τους το επεσήμαινε και ξανάπαιζαν τη σκηνή. Ακούσαμε από την ίδια την Kinuyo Tanaka για το πώς τη φόρτωσε με ένα σωρό βιβλία για το bunraku, το κινέζικο κουκλοθέατρο, προκειμένου να μπει καλύτερα στο ρόλο της, επεισόδιο που είδαμε στην βιογραφική ταινία του Kon Ichikawa «Ηθοποιός». Και βέβαια ακούσαμε πολλά για τον έρωτα του Μιτζόγκουτσι για την Τανάκα· έρωτα τον οποίο δεν της τον εξομολογήθηκε ποτέ, αλλά της τον μετέφεραν τρίτα πρόσωπα. Η Τανάκα είπε ότι δεν αγαπούσε την ίδια αλλά τις γυναίκες που ενσάρκωνε στις ταινίες του, και ότι δεν τον θεωρούσε κατάλληλο σαν σύζυγο. Όμως δεν είπε αυτό που ακούσαμε στην ταινία του Kon Ichikawa, ότι μετά τον αποτυχημένο γάμο της ήταν αποφασισμένη να μην ξαναπαντρευτεί. Φυσικά είδαμε αρκετές σκηνές από ταινίες του Μιτζόγκουτσι, αλλά προπαντός ακούσαμε πολλά για την τεχνική πλευρά των γυρισμάτων και την εξέλιξή της με τα χρόνια. Για παράδειγμα, στα πρώτα χρόνια οι σκηνές γυρίζονταν μέσα σε γυάλινα στούντιο για να έχουν τον φυσικό φωτισμό του ήλιου. Ο κάμεραμαν μας λέει ότι όταν συννέφιαζε, ρύθμιζε ο ίδιος με το άλλο χέρι το άνοιγμα του διαφράγματος, ενώ ταυτόχρονα έπαιρνε τη σκηνή. Ο Μιτζόγκουτσι επίσης προσπαθούσε να έχει αυθεντικά εξαρτήματα στα πλάνα του. Και πολλά άλλα, και πολλά άλλα, όλα τους πολύ ενδιαφέρονται.

  Αξίζει να δείτε την ταινία, που υπάρχει στο youtube με αγγλικούς υπότιτλους.