Book review, movie criticism

Tuesday, June 30, 2015

Alexandre Arcady, Ce que le jour doit à la nuit (Αυτό που η μέρα οφείλει στη νύχτα)




  Η ταινία αποτελεί μια ευσυνείδητη μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος της Γιασμίνα Χαντρά. Θέμα του είναι η ανεκπλήρωτη αγάπη που στοιχειώνει τη ζωή. Πρέπει να κάνω ένα κατάλογο με ταινίες και μυθιστορήματα που έχουν αυτό το θέμα, γιατί όλο και ξεχνάω. Αυτή τη στιγμή θυμάμαι μόνο τα μυθιστόρηματα «Περί έρωτος και άλλων δαιμονίων» του Μάρκες και «Ο σκύλος της Μαρί» του Ανδρέα Μήτσου. Καθώς έχω διαβάσει το μυθιστόρημα θα παραπέμψω στη βιβλιοκριτική που έγραψα γι’ αυτό.  

Pascal Plisson, Μασάι, οι πολεμιστές της βροχής και Πάνω στο δρόμο του σχολείου





  Οι «Μασάι» είναι κάτι σαν ethnofiction. Ο Πλισόν είναι κατά βάση ντοκιμαντερίστας, αλλά με τους «Μασάι» κάνει κάτι πρωτότυπο: επινοεί ένα σενάριο (το συνυπογράφει ο Olivier Dazat) με πρωταγωνιστές Μασάι και το γυρίζει ταινία.
Έχει πέσει ξηρασία στο χωριό, πρέπει να βρουν το μυθικό λιοντάρι το οποίο είναι υπεύθυνο γι’ αυτήν καθώς και για το θάνατο ενός πολεμιστή τους, να το σκοτώσουν και να του πάρουν τη χαίτη. Μια ομάδα νεαρών ξεκινάει για την αναζήτησή του. Μετά από πολλές περιπέτειες ανάμεσα στις οποίες είναι και η σύγκρουση με εχθρικούς πολεμιστές βρίσκουν τελικά το λιοντάρι. Ο νεαρός που το αντιμετωπίζει καταφέρνει και το σκοτώνει, όμως σκοτώνεται και ο ίδιος κατά τη συμπλοκή. Επιστρέφουν στο χωριό με τη χαίτη, ήρωες. Λίγο πριν είχε αρχίσει να βρέχει.
Προσχηματικό το σενάριο, όμως πάνω σ’ αυτό έχει γυριστεί μια συναρπαστική περιπετειώδης ταινία.


Θέμα του ντοκιμαντέρ «Πάνω στο δρόμο του σχολείου» είναι η μεγάλη και δύσκολη διαδρομή που κάνουν κάποια παιδιά για να πάνε στο σχολείο τους. Η κάμερα του Πλισόν τα παρακολουθεί.
Δυο αδέλφια από την Ινδία σέρνουν το καρότσι του ανάπηρου αδελφού τους για να τον πάνε στο σχολείο, πάνω από μια ώρα απόσταση. Ο δρόμος είναι αμμώδης, συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Στην Κένυα ένα εντεκάχρονο αγόρι με την αδελφή του πρέπει να διανύσουν μια απόσταση 15 χιλιομέτρων για να φτάσουν στο σχολείο. Στο δρόμο πρέπει να αποφύγουν τους ελέφαντες που αποτελούν το μεγαλύτερο κίνδυνο. 
Ένα άλλο αγοράκι πρέπει να διασχίσει με τη μικρή αδελφή του, καβάλα σε άλογο, 18 χιλιόμετρα στις πεδιάδες της Παταγωνίας, στην Αργεντινή, για να φτάσει στο σχολείο.
Στην οροσειρά του Άτλαντα στο Μαρόκο τρία κοριτσάκια, ολόασπρα, προφανώς βερβέρες (εκεί απέμειναν, όσοι απέμειναν, από τους βερβέρους, μετά την κατάκτησή τους από τους άραβες), χρειάζονται τέσσερις ώρες, περπατώντας σε ορεινά μονοπάτια, για να φτάσουν στο σχολείο του.
Κι εμείς είχαμε να κάνουμε μια διαδρομή επτά χιλιομέτρων από το χωριό μου, το Κάτω Χωριό, μέχρι το γυμνάσιο στην Ιεράπετρα. Και η δική μου γενιά ήμασταν τυχεροί γιατί είχαμε ποδήλατα, οι πιο παλιοί πήγαιναν με τα πόδια. Θυμάμαι ακόμη μια σκηνή, φεγγάρι, να έρχεται ποδαράτη από την Ιεράπετρα η ξαδέλφη μου η Μαρίκα με άλλες συμμαθήτριές της.
Αλλά και με το ποδήλατο είχαμε να αντιμετωπίσουμε δυσκολίες. Στα μέρη μας φυσάει συχνά βοριάς. Η διαδρομή μέχρι την Ιεράπετρα ήταν εύκολη, αλλά η επιστροφή ήταν ιδιαίτερα κουραστική. Όταν φυσούσε δυνατός βοριάς μόνο με ορθοπεταλιά μπορούσαμε να προχωρήσουμε. Την «ανηφόρα» από το εργοστάσιο του Βλάχου μέχρι το χωριό ήταν αδύνατο να την ανεβούμε, κατεβαίναμε και τσουλάγαμε τα ποδήλατα,.
Είχαμε επίσης να αντιμετωπίσουμε τη ζέστη το καλοκαίρι, τη βροχή και το κρύο το χειμώνα, και χειμώνα καλοκαίρι τα… φαντάσματα.
Ναι, έπρεπε να αντιμετωπίσουμε και τα φαντάσματα τριών ανδρών που σκοτώθηκαν στη σιδερένια καμάρα, ένας κάθε χρόνο, τα τρία χρόνια που πήγαινα στο γυμνάσιο. Έχω γράψει ένα σχετικό κείμενο που μπορείτε να το διαβάσετε εδώ , καθώς και ένα άλλο όπου αναφέρομαι στις δυσκολίες που πέρασα εγώ προσωπικά εδώ.

Naghi Nemati, An She (Those three, 2007)



Naghi Nemati, An She (Those three, 2007)

  Οι ιρανικές ταινίες, αυτές τουλάχιστον που έχω δει, είναι στην πλειοψηφία τους κοινωνικές. Έχω δει κάποιες κωμωδίες και κάποια θρίλερ επίσης. Αυτή εδώ, η πρώτη του Νεματί, είναι περιπέτεια.
Η εκπαίδευση των νεοσυλλέκτων πάνω στα χιόνα είναι σκληρή. Ένας δεν αντέχει, αποφασίζει να το σκάσει. Θα βρει έναν σύντροφο στο εγχείρημά του. Θα τους ακολουθήσει και ένας τρίτος.
Εξαιρετικά τολμηρό το εγχείρημα, το χιόνι είναι πυκνό, υπάρχει δυσκολία στον προσανατολισμό. Στο δρόμο συναντούν ένα λαθρέμπορο με κάποια παιδιά που κουβαλάνε πράγματα. Λίγο αργότερα μια γυναίκα έγκυο που ο λαθρέμπορος αυτός παράτησε, επειδή φοβήθηκε όταν είδε τους στρατιώτες. Ζητάει τη βοήθειά τους. Την πορεία τη συνεχίζουν οι τέσσερίς τους. Θα τα καταφέρουν;
Η ταινία μου θύμισε μια άλλη ταινία, μια κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του Τζακ Λόντον «Το κάλεσμα της άγριας φύσης».
Είχα κι εγώ μια τέτοια εμπειρία με τον συνάδελφο το Γρηγόρη το Δαφνή, σε μια εκδρομή με το σχολείο, το 61ο Λύκειο, στον Παρνασσό, κάπου το 1990. Είπαμε να περπατήσουμε στο χιόνι, πάνω στο βουνό, και να βγούμε στο δρόμο.
Το να πω ότι κινδυνέψαμε είναι λίγο. Πάντως τα καταφέραμε.
Εμείς.
Γιατί οι τέσσερις αυτοί δεν τα κατάφεραν.

Sunday, June 28, 2015

Ουρές στα ΑΤΜ

Ουρές στα ΑΤΜ

Μετά την ανακοίνωση για το δημοψήφισμα, να πούμε ναι ή όχι στις προτάσεις της τρόικας, γέμισαν ουρές τα ΑΤΜ.
Μου φάνηκε τόσο αστείο το θέαμα. Είπα να βγάλω το κινητό μου και να φωτογραφήσω μια τέτοια ουρά αλλά δεν με άφησε ο γιος μου.
Πριν λίγο αποτέλεσα κι εγώ μέρος του αστείου θεάματος. Στήθηκα κι εγώ στην ουρά για να πάρω ένα μέρος από το μισθό μου, και να κάνω μια μεταφορά για πληρωμή λογαριασμών.
Όχι, το αστείο του θεάματος δεν σταματάει εκεί. Είναι ότι την ιδέα που είχα εγώ χθες την είχε και κάποια κοπέλα σήμερα. Στήθηκε σε μιαν άκρη και μας πήρε φωτογραφία.
Θα την ανεβάσει στο facebook? Αν είναι φίλη μου υπάρχει μια πιθανότητα να με δω. Πήρα πόζα εξάλλου.
Θα έφταναν τα χρήματα; Η μπροστινή μου είπε ότι είχαν τελειώσει λίγο πριν έλθει η σειρά της σε ένα άλλο ΑΤΜ.
-Ε, δεν πειράζει, λέει μια μαμά που ήταν πίσω μου στο κοριτσάκι της. Αν δεν προλάβουμε θα σπάσουμε τον κουμπαρά σου.
Αυτό άρχισε να ουρλιάζει κλαίγοντας. –Μην τολμήσετε και αγγίξετε τον κουμπαρά μου, αλίμονό σας.
Καθώς ήταν πίσω μου κι εγώ πήρα λεφτά, μάλλον γλίτωσε ο κουμπαράς.