Book review, movie criticism

Sunday, April 28, 2024

John Frankenheimer, Ο άνθρωπος της Μαντσουρίας (The Manchurian candidate, 1962)

 

John Frankenheimer, Ο άνθρωπος της Μαντσουρίας (The Manchurian candidate, 1962)

 


  Ας ξεκινήσουμε από αυτό:

  Σε ταινίες κατασκοπίας, πολεμικές και άλλες, υπάρχουν οι καλοί και οι κακοί. Όταν οι κακοί είναι οι γερμανοί ή οι γιαπωνέζοι δεν υπάρχει πρόβλημα, όταν όμως είναι οι ρώσοι, ή καλύτερα οι σοβιετικοί;

  Δεν είμαι κομουνιστής, αν και υπήρξα, αλλά σέβομαι ομάδες και κόμματα που αγωνίζονται για μια πιο δίκαιη κοινωνία, που είναι εναντίον της πλουτοκρατίας και υπέρ των φτωχών. Και εδώ οι κακοί είναι οι σοβιετικοί κομμουνιστές.

  Θα μιλήσω πάλι για την προτιθέμενη σκηνοθετική πρόσληψη.

  Θυμάμαι, στη διάρκεια της δικτατορίας, φοιτητής, είδα μια αμερικάνικη πολεμική ταινία, με αμερικάνους και βιετκόνγκ. Η προτιθέμενη σκηνοθετική πρόσληψη ήταν να ταχθούμε με το πλευρό των αμερικάνων, εμείς όμως, φοιτητές, είμασταν με το πλευρό των βιετκόνγκ.

  Τώρα, να έβαλε σκόπιμα στη θέση των κακών τους κομμουνιστές ο σκηνοθέτης, ή μάλλον ο συγγραφέας του οποίου το βιβλίο υπήρξε κινηματογραφική μεταφορά; Δεν αποκλείεται ο συγγραφέας με αυτό το στόχο να έγραψε το μυθιστόρημα.

  Είμαστε στον πόλεμο στην Κορέα, όπου οι κινέζοι έχουν εμπλοκή. Συλλαμβάνουν μια ομάδα αμερικανών, ανάμεσα στους οποίους είναι ένας λοχίας, ο Lawrence Harvey, και ένας ταγματάρχης, ο Φράνκ Σινάτρα (Σύμπτωση: δεκαετίες είχα να δω έργο που να πρωταγωνιστεί και προχθές είδα τον «Άνθρωπο με το χρυσό χέρι»). Οι κομμουνιστές, ένας κινέζος και ένας ρώσος, κάνουν πλύση εγκεφάλου στον Harvey (Εδώ εισβάλλει η επιστημονική φαντασία). Τον υποβάλλουν και σκοτώνει δυο συντρόφους του. Μετά δεν θυμάται τίποτα.

  Η υποβολή ενεργοποιείται όταν, παίζοντας πασιέντζα, πέφτει πάνω στη ντάμα κούπα.

  Ο «χειριστής» του στην Αμερική δεν είναι άλλη από τη μητέρα του, που ενεργοποιεί την υποβολή παρωθώντας τον να παίξει πασιέντζα.

  Να μην πω όλη την πλοκή, που μπορείτε να τη διαβάσετε εξάλλου στη βικιπαίδεια.

  Τη μια ανατροπή δεν την μάντευσα, το ότι η μητέρα του, σφοδρή αντικομουνίστρια, ήταν στην πραγματικότητα όργανο των κομμουνιστών.

  Τη δεύτερη τη μάντευσα. Ο Harvey, που ο Frank Sinatra είχε απενεργοποιήσει την υποβολή της τράπουλας πάλι με την τράπουλα, πρέπει να σκοτώσει τον υποψήφιο του κόμματος για τις προεδρικές εκλογές, οπότε αυτόματα στη θέση του θα έμπαινε ο πατριός του, υποψήφιος αντιπρόεδρος.

  Όμως έπιασε η απενεργοποίηση της υποβολής; Ή θα σκοτώσει πράγματι τον υποψήφιο για την προεδρία; Ήταν εξαιρετικός ελεύθερος σκοπευτής στο στρατό, αποκλείεται να αστοχήσει.

  Ο Σινάτρα, που δεν είναι σίγουρος, θα τρέξει να τον προλάβει.

  Βλέπουμε τον Harvey να σκοπεύει τον υποψήφιο πρόεδρο. Η εντολή είναι να πατήσει την σκανδάλη όταν ο υποψήφιος για την προεδρία θα φτάσει σε ένα ορισμένο σημείο της ομιλίας του.

  Ήμουνα σίγουρος, ή σχεδόν σίγουρος, όπως δεν μπορείς να είσαι ποτέ 100% σίγουρος για τις προβλέψεις σου.

  Την τελευταία στιγμή στρέφει την καραμπίνα του και πυροβολεί τον πατριό του και τη μητέρα του. Αμέσως μετά εμφανίζεται ο Σινάτρα και τον βλέπει να αυτοπυροβολείται.

  7,9 η βαθμολογία της στο IMDb. Άρεσε πολύ η ταινία.

  Και εμένα μου άρεσε, παρά την υποψία μου για τη σκοπιμότητα για την οποία γυρίστηκε.

Saturday, April 27, 2024

Paul Negoescu, Two lottery tickets (Două lozuri, 2015)

 

Paul Negoescu, Two lottery tickets (Două lozuri, 2015)

 


  Τη μια ταινία τη θυμάμαι, την άλλη όχι. Αυτή που θυμάμαι είναι η η ταινία «Ray of Hope» (Rawzanahe omid, 1958) του Sardar Saker (Δυο λόγια που γράφω γι’ αυτήν στο υπό συγγραφή βιβλίο μου «Σύντομη εισαγωγή στον ιρανικό κινηματογράφο» τα παραθέτω στο τέλος).

  Την άλλη δεν τη θυμάμαι, πάνε χρόνια που την είδα.

  Οι τρεις φίλοι κερδίζουν στο λότο έξι εκατομμύρια. Έλα όμως που δυο αληταράδες θα κλέψουν το τσαντάκι εκείνου που το κρατάει μαζί του.

  Και αρχίζει η αναζήτηση για το ιερό δισκοπότηρο (συγνώμη, για το λότο). Και στην αναζήτηση αυτή θα δούμε αρκετά κωμικά επεισόδια. Αυτό με τον αστυνομικό μου άρεσε περισσότερο, αλλά και αυτό με το μέντιουμ ήταν απολαυστικό.

  Για την ακρίβεια, ψάχνουν να βρουν αυτούς τους δυο τύπους. Μαθαίνουν πού μένουν, μπαίνουν μέσα, βρίσκουν το τσαντάκι, αλλά δεν υπάρχει το λότο.

  Ξαφνικά μπουκάρουν οι τύποι.

  -Σοβαρά πιστεύετε ότι το πήραμε εμείς και θα καθόμασταν τώρα εδώ;

  -Τελικά μάλλον κάποιος της ασφάλειας το πήρε, αποφαίνεται ο ένας από τους τρεις.

  Δεν κατάλαβα πώς θα μπορούσε, προφανώς ο σκηνοθέτης ήθελε να πετάξει την μπηχτή του, για την ασφάλεια που δεν έχει αλλάξει και πολύ από την εποχή Τσαουσέσκου.

  Όμως τι κωμωδία θα είχαμε αν ο σκηνοθέτης δεν τους αποζημίωνε με κάποιο τρόπο;

  Κέρδισαν στο επόμενο λότο 38.000 ευρώ. Δωδεκάμισι χιλιάδες για τον καθένα τους, δεν είναι και λίγα.

  Πολύ καλή κωμωδία, παίζεται αυτή τη στιγμή που κάνω την ανάρτηση στο σινε-Αμπάριζα, Λυσίου 11 και Γαλακηδών γωνία. Λυσίου 9 έμενα όταν παντρεύτηκα και ήλθα στο Γαλάτσι.

  7,5 η βαθμολογία της στο IMDb.

 

  H ταινία «Ray of Hope» (Rawzanahe omid, 1958) του Sardar Saker μας λέει την ιστορία ενός φτωχού επαρχιώτη, του Muhsin, από το Ισφαχάν, που κέρδισε ένα πολύ μεγάλο ποσό σε ένα λαχείο και πήγε στην Τεχεράνη για να το εισπράξει. Όμως η βαλίτσα του μπερδεύεται με την βαλίτσα της Nasrin, μιας καμπαρετζού χορεύτριας και τραγουδίστριας, που χρησιμοποιεί το λαχείο για να αγοράσει δικό της καμπαρέ. O Muhsin αρχικά βρίσκει δουλειά στα σφαγεία και αργότερα στο καμπαρέ της Nasrin.

  H Nasrin είναι στυγνή επιχειρηματίας, όμως ακούγοντας τις ατυχίες του και μαθαίνοντας για το λαχείο, του γράφει ένα τσεκ με τα λεφτά που κέρδισε στο λαχείο.

  Με ήρωα ένα luti, με αρκετές κωμικές πινελιές, το τέλος της ταινίας θα είναι αυτό των romance: θα βρεθούν παντρεμένοι.  

 

Thursday, April 25, 2024

Cristèles Alves Meira, Ζωντανό πνεύμα (Alma viva, 1922)

 

Cristèles Alves Meira, Ζωντανό πνεύμα (Alma viva, 1922)

 


  Από σήμερα στους κινηματογράφους

  Η ταινία μου θύμισε την «20.000 είδη μελισσών» που μου είπαν ότι θα προβληθεί στις 11 Απριλίου και όμως δεν προβλήθηκε. Και εκεί βλέπουμε ένα κοριτσάκι, σε ένα χωριουδάκι, σε μια γειτονική χώρα, στη χώρα των Βάσκων.

  Το κοριτσάκι εδώ βρίσκεται με τους παππούδες του και τις θείες του επίσης σε ένα χωριουδάκι, αλλά στην Πορτογαλία.

  Θα το πω από τώρα: η ταινία με άφησε αμήχανο.

  Η τάση είναι να εξιδανικεύουμε τη ζωή στην επαρχία συγκρίνοντάς τη με τη ζωή της πόλης, κάτι που έκανε ο προεπαναστατικός ιρανικός κινηματογράφος, και εδώ βλέπω κάτι άλλο. Βλέπουμε μια επαρχία όπου κυριαρχούν οι προλήψεις. Ποτέ στο χωριό μου δεν θυμάμαι να κατηγόρησαν γυναίκα ότι είναι μάγισσα, και εδώ το έχουν πολύ εύκολο, λες και βρίσκονται ακόμη στο μεσαίωνα.

  Πεθαίνει η γιαγιά που θεωρείται μάγισσα, πιθανώς δηλητηριασμένη από το ψάρι μιας γυναίκας. Πιθανώς. Καταλαμβάνει υποτίθεται την ψυχή της εγγονής.

  Δεν μπορεί, αυτή είναι υπεύθυνη για την πυρκαγιά στο δάσος, με αποτέλεσμα να έλθει εντολή να απομακρυνθούν οι κάτοικοι.

  Εν τάξει, οι τσακωμοί για τα έξοδα της κηδείας της γιαγιάς θα μπορούσαν να γίνουν και σε αστικά περιβάλλοντα.

  Συμβαίνουν πράγματι αυτά τα πράγματα στην Πορτογαλία και η σκηνοθέτιδα τα σατιρίζει;

  Στην ταινία βλέπουμε τσακώματα και διαπληκτισμούς, όχι μόνο ενδοοικογενειακούς αλλά και με τους χωριανούς, που δημιουργούν μια ένταση και διεγείρουν το ενδιαφέρον του θεατή. Κάτι ξέρουν οι ιρανοί, να τους φέρουμε πάλι στην κουβέντα, που τόσο στον προεπαναστατικό κινηματογράφο όσο και στον μετεπαναστατικό, βλέπουμε συχνά τέτοιους διαπληκτισμούς. Τους θυμάμαι χαρακτηριστικά σε ταινίες που προβλήθηκαν στην Ελλάδα.

  6,7 είναι η βαθμολογία της στο IMDb, μέτρια θα έλεγα.