Claudia Llosa, Madeinusa (2006)

 Claudia Llosa, Madeinusa (2006)

 

  Πήραμε σβάρνα τους Λιόσα. Πρώτα τον νομπελίστα συγγραφέα που μας πέθανε στις 13 του Απρίλη (συγκεκριμένα με τρεις κινηματογραφικές μεταφορές έργων του, αν και πιθανότατα θα παρουσιάσουμε και βιβλίο του), μετά τον ξάδελφό του Λουίς Λιόσα με μια ταινία του και τώρα την ανιψιά τους.

  Θα παρουσιάσουμε τρεις ταινίες της.

  Αυτή είναι η πρώτη.

  Το made-in-usa είναι το όνομα της ηρωίδας.

  Θα ξεκινήσω με ένα απόσπασμα από την βικιπαίδεια:

  Critics of the film suggest that the film enforces racist stereotypes of indigenous Peruvians as perverted and primitive.

  Perverted: Ο πατέρας, δήμαρχος της πόλης, θέλει να διακορεύσει την κόρη του. Αυτή του λέει να περιμένει μέχρι να περάσει το Πάσχα (Ναι, επίκαιρη η ταινία, η πλοκή διαδραματίζεται στο τελευταίο τριήμερο του Πάσχα). Θα την πηδήξει μετά, αφού ανακαλύψει ότι την πήδηξε πρώτα ο gringo, πράγμα που τον έκανε έξω φρενών.

  Υποδηλώνει μήπως ότι είναι εθιμικό ο πατέρας να πηδάει την κόρη, όπως άκουσα ότι συμβαίνει κάπου στην Ελλάδα;

  Ο gringo δεν είναι αμερικάνος, δηλαδή πολίτης των ΗΠΑ, είναι περουβιανός, όμως πρωτευουσιάνος, ζει στη Λίμα. Ξεχείλισε ο ποταμός, ο οδηγός που τον μετέφερε του είπε να μείνει σ’ αυτή την πόλη (πόλη ιθαγενών) μέχρι να ξεφουσκώσει ο ποταμός, και θα έλθει να τον πάρει μετά το Πάσχα.

  Primitive:

  Δεν ανέχονται την παρουσία ξένων στους εορτασμούς του Πάσχα. Ο δήμαρχος θα τον περιορίσει σε ένα δωμάτιο στο σπίτι του, για προστασία του. Έτσι θα γνωριστεί με την κόρη του. Δεν θα την αποπλανήσει, αυτή θα τον αποπλανήσει. Έχει και τον στόχο της: να την πάρει μαζί του στη Λίμα.   

  Κάποια πράγματα που δεν έχουν άμεση σχέση με την πλοκή προοικονομούν κάτι, το έχουμε ξαναγράψει αυτό: ένα μαχαίρι, ένα πιστόλι. Τη βλέπουμε στην αρχή της ταινίας να βάζει ποντικοφάρμακο γύρω από το σπίτι, και ψόφιους αρουραίους.

  Του ζητάει να την πάρει μαζί του στη Λίμα. Στην αρχή αρνείται, μετά συμφωνεί.

  -Περίμενε, ξέχασα τα σκουλαρίκια μου.

  -Μα είναι τόσο σημαντικό;

  Γυρνάει σπίτι και τα βρίσκει κατεστραμμένα. Τα κατέστρεψε ο πατέρας της όταν συνειδητοποίησε ότι την πήδηξε ο gringo.

  Θα τον εκδικηθεί.

  Θα τον ποτίσει ποντικοφάρμακο.

  Μετά θα ενοχοποιήσει τον gringo μαζί με την αδελφή της.

  Στο τελευταίο επεισόδιο τη βλέπουμε να ταξιδεύει αυτή στο φορτηγό, στη θέση του gringo. Υποθέτουμε (το γράφει και η βικιπαίδεια), ότι ή τον σκότωσαν ή τον φυλάκισαν.

  Αυτό που για μένα σώζει την ταινία είναι το άφθονο ανθρωπολογικό στοιχείο, κάτι που είδαμε και στην επόμενη ταινία της. Να πούμε μόνο ότι γίνεται κάτι σαν διαγωνισμός καλλιστείων, στον οποίο επιλέγεται η Παρθένα που θα αποκαθηλώσει τον Ιησού και θα του σκουπίσει το πρόσωπο. Για αυτή τη χρονιά επιλέγεται η Madeinusa.

  6,8 η βαθμολογία της, της τη χαρίζει νομίζω το έντονο σασπένς και ο εξωτισμός με το ανθρωπολογικό του στοιχείο.

  Trivia:

  H αδελφή της της κόβει την πλεξούδα.

  Είναι απαρηγόρητη.

  Και θυμήθηκα μια από τις διαολιές μου όταν ήμουν μικρός. Σίγουρα δεν πήγαινα ακόμη σχολείο.

  Η μάνα μου δεν είχε μια μεγάλη πλεξούδα όπως η Madeinusa αλλά δυο μικρές.

  Κοιμόταν.

  Πήρα το ψαλίδι αποφασισμένος να της τις κόψω.

  Έκοψα τη μία.

  Δίστασα να κόψω την άλλη, λέω θα θυμώσει πάρα πολύ.

  Δεν θυμάμαι τι έγινε μετά, το μόνο που θυμάμαι είναι ότι είδα με έκπληξη ότι η ίδια έκοψε και την άλλη.

Κώστας Ανδρίτσος, Τσακιτζής (1960)

 Κώστας Ανδρίτσος, Τσακιτζής (1960)

 

  Γερνάω και εντρυφώ στις αναμνήσεις μου. Ήθελα να ξαναδώ τις ταινίες που έφερε το σινέ-Αστέρια, ο θερινός κινηματογράφος του χωριού μου, όταν άρχισε να λειτουργεί και που μου έμειναν στο μυαλό. Είναι τέσσερις.

  Ψάχνοντάς τις έπεσε το μάτι μου και στον «Τσακιτζή». Δεν θυμάμαι να τον είχα δει, αλλά αποφάσισα να τον δω.

  Γιατί;

  Τότε τα καφενεία στο χωριό μου έφερναν εφημερίδα, και η εφημερίδα αυτή δεν ήταν άλλη από το Βήμα, με το οποίο, παρεμπιπτόντως, ξεκίνησα τις μουσικές μου σπουδές. Έχω ακόμη τα αποκόμματα με την ιστορία της σύγχρονης μουσικής (ξεκινάει με τον Στραβίνσκι) σε συνέχειες. Κάθε Κυριακή ο πατέρας μου γύριζε από το καφενείο και μου μιλούσε με ενθουσιασμό για την επιφυλλίδα του Μάριου Πλωρίτη. Από όσο θυμάμαι δεν υπήρχαν δεξιά και αριστερά καφενεία, όλοι πήγαιναν σε όλα, και ας ήξεραν τα πολιτικά φρονήματα αυτών που τα είχαν, και που δεν ήταν πάντα οι ιδιοκτήτες.

  Στο Βήμα λοιπόν υπήρχε σε συνέχειες ο «Τσακιτζής».

  Για χρόνια.

  Και ένας χωριανός μου είπε στην παρέα του, που καθόταν στο καφενείο: Εγώ θα σταθώ να με γ…σουνε αν τελειώσει ποτέ αυτός ο Τσακιτζής.

  Μου έκανε μεγάλη εντύπωση αυτή η δήλωση, που την άκουσα όντας μαθητής δημοτικού.

  Είπα λοιπόν να δω την ταινία.

  Διάβασα τώρα και το λήμμα της βικιπαίδειας.

  Στην ταινία ο Τσακιτζής έχει ελληνοποιηθεί.

  Παρίσταται μάρτυς της δολοφονίας μιας οικογένειας χριστιανών από έναν ληστή, που τους αρπάζει τα χρήματα. Όμως εκείνη την ώρα περνάει ο πασάς, παίρνει τα χρήματα του ληστή και του λέει να πάρει το κοριτσάκι της οικογένειας και να το αναθρέψει σαν μωαμεθανή. Θα έρχεται κάθε καλοκαίρι να το βλέπει. Όσο για τον Τσακιτζή, νεαρό τότε, που τυχαίνει να περνάει, ο πασάς τον συλλαμβάνει σαν ένοχο των φόνων και τον φυλακίζει. Όμως αυτός στο χρόνο πάνω θα δραπετεύσει και θα γίνει ο Ρομπέν των Δασών της Τουρκίας.

  Κούκλα η Γκέλυ Μαυροπούλου, θέλει να την παντρευτεί ο πασάς, προς μεγάλη απελπισία της γυναίκας του (να το θυμίσουμε αυτό: στο ισλάμ ο άντρας μπορεί να παντρευτεί μέχρι τέσσερις γυναίκες).

  Της έχει πει ότι ο Τσακιτζής σκότωσε τους γονείς της. Τρέφει άγριο μίσος για αυτόν.

  Τον βλέπει, ωραίο παλικάρι, της αρέσει, όμως στο μυαλό της είναι η εκδίκηση. Βλέποντας ότι του αρέσει θα βάλει μπροστά το σχέδιό της.

  Τον μαγεύει, πέφτει στα δίχτυα της. Όμως στο τέλος θα αποκαλυφθούν όλα. Η γυναίκα του πασά θα μαρτυρήσει ότι ο πασάς είναι αυτός που σκότωσε τους γονείς της.

  Στην τελευταία σκηνή τη βλέπουμε να είναι μπροστά στους τάφους των γονιών της, πάνω στους οποίους είχε τοποθετήσει από ένα σταυρό (της είχαν πει, ψέματα, ότι ήσαν μουσουλμάνοι). Καταφτάνει και ο Τσακιτζής, και στο τελευταίο πλάνο τους βλέπουμε να φιλιούνται παθιασμένα.

  Η μεγάλη έκπληξη στην ταινία είναι που βλέπουμε τον Καραγκιόζη και τον Χατζηαβάτη να παίρνουν μέρος στην πλοκή. Βλέπουμε και την γυναίκα του την Ταϋγέτη, όμως δεν βλέπουμε να υπάρχει κολλητήρι. 

  Πολύ καλή ταινία με ένα πρωτοκλασάτο cast ηθοποιών.

Luis Llosa, H γιορτή του τράγου (La fiesta del chivo, 2005)

 Luis Llosa, H γιορτή του τράγου (La fiesta del chivo, 2005)

 

  In memoriam

  H ταινία αποτελεί μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του νομπελίστα Μάριο Βάργκας Λιόσα, που πέθανε πριν πέντε μέρες.

  Τέσσερα μυθιστορήματα του Λιόσα, απ’ όσο ξέρω, έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο. Αυτό είναι το τρίτο. Τα άλλα δυο είναι «Ο Πανταλεόν και οι επισκέπτριες» και «Η πόλη και τα σκυλιά».

  Ξάδελφος του Λιόσα ο Λουίς, ε, θα έπρεπε να μεταφέρει ένα έργο του στη μεγάλη οθόνη.

  Η πλοκή τοποθετείται στον Άγιο Δομίνικο. Κεντρικό θέμα της η δικτατορία του Τρουχίγιο. Δεν ήταν κορακοζώητη σαν αυτή του Σαλαζάρ στην Πορτογαλία που κράτησε 40 χρόνια, αλλά και τα τριάντα δεν είναι λίγα. Επίσης δεν πέθανε με φυσικό θάνατο όπως ο Σαλαζάρ, δολοφονήθηκε το 1961, αλλά όμως δεν επανήλθε αυτόματα η δημοκρατία, έπρεπε να περιμένει λιγάκι.

  Τώρα που το σκέφτηκα, πόσο κράτησε η δικτατορία του Φράνκο; Πάνω από 40 χρόνια, αλλά για να δω ακριβώς. Πέθανε το 1975, άρα κράτησε 36 χρόνια, και με το θάνατό του επανήλθε η δημοκρατία.

  Η ταινία επικεντρώνεται σε τρεις ομάδες ανθρώπων: την Ιζαμπέλα Ροσελίνι, κόρη ενός στενού συνεργάτη του Τρουχίγιο, τον Τρουχίγιο και τους συνεργάτες του, και τους δολοφόνους του. Τα πλάνα εναλλάσσονται ανάμεσα σε αυτές τις τρεις ομάδες ανθρώπων. Η μεγάλη εναλλαγή στο χρόνο γίνεται με την Ροσελίνι με την οποία ξεκινάει η ταινία. Έφυγε πριν τριάντα χρόνια, τη χρονιά που δολοφονήθηκε ο δικτάτορας, και από τότε δεν επέστρεψε, ούτε και έδωσε σημεία ζωής στην οικογένειά της, παρά μόνο τώρα.

  Το σασπένς: γιατί άραγε;

  Ακούμε για τον Τρουχίγιο, σφόδρα αντικομμουνιστής, ότι ήταν μανιακός του σεξ. Προσπαθούσε να πηδήξει όποια του γυάλιζε στο μάτι. Βέβαια αυτό το «κουσούρι» το είχε και ο κομμουνιστής Μπέρια. Αλλά και ο τσάρος. Όποια του άρεσε την προσκαλούσε στο ανάκτορό του (ή μάλλον στο εξοχικό του), προς μεγάλη χαρά τόσο της γυναίκας, που θα είχε να λέει ότι την πήδηξε ο τσάρος, όσο και για το σύζυγο, που ήξερε ότι η σύζυγός του θα επέστρεφε με πλούσια δώρα.

  Ο πατέρας της Ροσελίνι πέφτει σε δυσμένεια. Πώς θα μπορούσε να εξευμενισθεί ο δικτάτορας; Μα με το να του προσφέρει την κόρη του.

  Η κόρη του είναι χαρούμενη που θα πήγαινε σε πάρτι που διοργάνωνε ο Τρουχίγιο. Είχε πάει και άλλη φορά, αλλά ο πατέρα της την πήρε και έφυγαν με το ζόρι, όταν είδε ότι την είχε πλευροκοπήσει ο γιος του (που ανέλαβε, παρεμπιπτόντως, την εξουσία, μετά τη δολοφονία του πατέρα του, αυτά τα διάβασα στη βικιπαίδεια).

  Ήταν μια τραυματική εμπειρία αυτή, και αποτελεί το κορυφαίο επεισόδιο της ταινίας. Θα μείνει ανέραστη σε όλη της τη ζωή.

  Όχι, τον πατέρα της δεν τον συγχώρησε, της κατέστρεψε τη ζωή. Αλλά θα του πει ένα αντίο (είναι καθισμένος σε πολυθρόνα, δεν μπορεί να μιλήσει) όταν θα φύγει, με την υπόσχεση όμως ότι θα έχει επαφή με τη θεία και τα ανίψια της.

  Όσο για τους δολοφόνους συνελήφθησαν και εκτελέσθηκαν.

  Φανταστικά τα γεγονότα, όχι όμως και τα ιστορικά.

  Πολύ καλή ταινία (να μη λέω πάντα κατά τη γνώμη μου), το 6,3 την αδικεί. Εγώ έβαλα 7. 

Francisco J. Lombardi, O Πανταλεόν και οι επισκέπτριες (Pantaleón y las visitadoras, 1999)

 Francisco J. Lombardi, O Πανταλεόν και οι επισκέπτριες (Pantaleón y las visitadoras, 1999)

 

  In memoriam

  H ταινία αποτελεί μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του νομπελίστα Μάριο Βάργκας Λιόσα, που πέθανε πριν τέσσερις μέρες.

  Ποιος είναι ο Πανταλεόν;

  Ένας λοχαγός.

  Και οι επισκέπτριες;

  Α, να πούμε το στόρι.

  Πολλοί βιασμοί από τους στρατιώτες στον Αμαζόνιο (μου θύμισε το ντοκιμαντέρ του Wim Wenders «Invisible crimes»).

  Πώς να λυθεί το πρόβλημα;

  Στέλνεται ο λοχαγός να στρατολογήσει πόρνες που θα εξυπηρετούν τους στρατιώτες. Θα πληρώνονται από το στρατό. Κάθε στρατιώτης θα έχει στη διάθεσή του 20 λεπτά (τυχεροί οι στρατιώτες, εδώ είναι μόνο 10 λεπτά). Όμως για να τελειώνουν πιο γρήγορα ώστε να εξυπηρετούνται περισσότεροι, τους προμηθεύουν πορνοπεριοδικά, ώστε να φτιάχνονται από πιο πριν και να τελειώνουν πιο γρήγορα (καλός πελάτης είναι αυτός που τελειώνει γρήγορα, όχι αυτός που καθυστερεί και «βασανίζει» την κοπέλα).

  Ερωτεύεται την κολομβιάνα.

  Η γυναίκα του, που είναι έγκυος, θα το μάθει και θα τον παρατήσει.

  Σπιτώνει την κολομβιάνα.

  Η οποία θέλει να σταματήσει τη δουλειά της. Τον έχει ερωτευθεί.

  Πώς θα τελειώσει αυτό το romance, χωρίς να προσβάλλονται τα χρηστά ήθη των θεατών;

  Θα σκοτωθεί από πυροβολισμό.

  Ο λοχαγός είναι απαρηγόρητος.

  Θα τη θάψει με στρατιωτικές τιμές.

  Αυτό θα το πληρώσει αργότερα.

  Μπα, όχι και τόσο.

  Του αρέσει εκεί που τον στέλνουν με δυσμενή μετάθεση, αφού είχε αρνηθεί να παραιτηθεί.

  Είναι μια ερημική περιοχή, όπου διδάσκει παιδιά και αναλφάβητους. Μαζί και η γυναίκα του και το μωρό τους (για τη συμφιλίωση είμασταν σίγουροι, το πώς έγινε, μάλλον είναι από αυτά του μυθιστορήματος που προτίμησε ο σκηνοθέτης να τα παραλείψει στη μεταφορά του).

  Δεν το είπαμε αυτό, εκτός από το romance έχουμε και κωμωδία, δεν έχει απλώς κωμικές πινελιές.

  Πολύ μου άρεσε η ταινία. Η βαθμολογία της είναι 7. Εγώ έβαλα 8.

Francisco J. Lombardi, H πόλη και τα σκυλιά (La ciudad y los perros, 1985)

 Francisco J. Lombardi, H πόλη και τα σκυλιά (La ciudad y los perros, 1985)

 

  In memoriam

  H ταινία αποτελεί μεταφορά του πρώτου μυθιστορήματος του νομπελίστα Μάριο Βάργκας Λιόσα, που πέθανε πριν τέσσερις μέρες.

  Το διάβασα πριν δεκαετίες, δεν ήταν δυνατόν να το θυμάμαι.

  Πάντα σε μια κινηματογραφική μεταφορά υπάρχουν αποκλίσεις, κυρίως παραλείψεις. Ελπίζω όμως να μην είναι σημαντικές ώστε να καταστρέφουν το πνεύμα του μυθιστορήματος. Δεν έχω πια την πολυτέλεια να διαβάζω το μυθιστόρημα και να συγκρίνω με την ταινία, παρά σε σπάνιες περιπτώσεις. Αλλά σχεδόν πάντα, όταν διαβάζω ένα μυθιστόρημα, ψάχνω για κινηματογραφικές μεταφορές.

  Το έχω ξαναγράψει, οι συγγραφείς πολλές φορές στα έργα τους αυτοβιογραφούνται. Η «Πόλη και τα σκυλιά» είναι μια ακόμη περίπτωση.

  Καλά η πόλη, είναι η Λίμα, αλλά τα σκυλιά;

  Τα σκυλιά δεν είναι άλλοι από τους «νέους» στη στρατιωτική σχολή στην οποία στάλθηκε ο Λιόσα από τον πατέρα του, σε ηλικία 14 χρονών. Πρόκειται για καψόνι που έκαναν οι «παλιοί» στους «νέους», να κάνουν τα σκυλιά.

  Ευτυχώς κανείς από τη «διοικούσα» (δηλαδή τους παλιούς) στη Σχολή Αξιωματικών του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Εφοδιασμού Μεταφορών δεν είχε διαβάσει το μυθιστόρημα, αλλιώς είμαι σίγουρος ότι θα μας έκαναν και αυτό το καψόνι. Μας έκαναν όμως ένα σωρό άλλα.

  Θυμάμαι ένα παλιοτόμαρο (τον στολίσαμε για τα καλά στον αδελφό του, στην Κοζάνη όπου πήγαμε μετά τη σχολή τρεις συνάδελφοι), Παπαδόπουλος, έχω ξεχάσει το μικρό του. Μου έκανε ένα φοβερό καψόνι που είχα ψοφήσει στην κούραση. Μου είπε μετά να ξαπλώσω στο κρεβάτι μου. Ξάπλωσα. Μου λέει -Αναφέρσου. Έπρεπε να πω Δερμιτζάκης Χαράλαμπος ΥΕΑ. Όμως ήμουν τόσο εξαντλημένος, λαχάνιαζα, δεν μπορούσα να αναφερθώ.

  Είδα τον οίκτο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό του.

  Σηκώθηκε και έφυγε.

  Δάκρυα κύλησαν από τα μάτια μου.

  Από τις ελάχιστες φορές στη ζωή μου που έκλαψα (Ναι, ελάχιστες φορές έχω κλάψει, ίσως έχω ψυχολογικό πρόβλημα, να ρωτήσω τον φίλο μου τον Πρατικάκη).

  Στην ταινία είδα έναν μαθητή να ξυπνάει έναν συμμαθητή του για να πάει στη σκοπιά του.

  Και θυμήθηκα.

  Τον λέγανε Ανανία Κυδωνά, αλλά οι παλιοί τον βάφτισαν Κυδωνία Ανανά. Ήμουν θαλαμοφύλακας, πήγα να τον ξυπνήσω για τη βάρδια του. Δεν ξύπναγε με τίποτα. Ξαφνικά μου ήλθε μια ιδέα. Αρπάζω το παγούρι μου με το νερό και χύνω λίγο στην πλάτη του (ήταν καλοκαίρι).

  Ποιος είδε τον θεό και δεν τον φοβήθηκε.

  Έκανε σαν μανιακός.

  Ξύπνησε όλο το θάλαμο.

  Το αυτοβιογραφικό φαίνεται και από ένα άλλο στοιχείο.

  Αφηγείται την ιστορία, είναι πρωτοπρόσωπη η αφήγηση.

  Οι συμμαθητές του τον φωνάζουν ποιητή.

  Επίσης γράφει ιστορίες και τους τις πουλάει.

  Υπάρχει όμως και κάτι που με ξενέρωσε.

  Ένας σκληρός, που δεν υπέκυψε στα καψόνια των παλιών, δημιουργεί ένα κύκλο με τρεις άλλους και τρομοκρατούν τους υπόλοιπους.

  Θα σκοτώσει σε μια άσκηση έναν από τους συμμαθητές του, για εκδίκηση.

  Ο αφηγητής θα τον κατηγορήσει ανοικτά ως δολοφόνο.

  Η διεύθυνση της σχολής, για να αποφύγει το σκάνδαλο, προτιμά να χαρακτηριστεί ως ατύχημα, ακόμη και όταν αυτός ομολογεί ότι σκότωσε.

  Σύμπτωση: κάτι ανάλογο έγινε και με την υπόθεση Ντρέιφους: Επιβεβαιώθηκε η αθωότητά του, όμως για να μην κατηγορηθεί το γενικό επιτελείο προτίμησαν να επιμείνουν στην ενοχή του.

  7,4 η βαθμολογία της, πρόκειται για μια πολύ καλή ταινία.

Ντίνος Κατσουρίδης, Είμαι αθώος-Υπόθεση Ντρέυφους (1960)

 Ντίνος Κατσουρίδης, Είμαι αθώος-Υπόθεση Ντρέυφους (1960)

 

  Δυστυχώς δεν είναι κινηματογραφικό μοτίβο, είναι μια σκληρή πραγματικότητα.

  Κατασκευάζουμε ενόχους.

  Έχω διαβάσει για τέτοιες ιστορίες. Στο νου μου έρχεται μια που συνέβη στην Ελλάδα, αλλά έχω ξεχάσει λεπτομέρειες.

  Το «Κατηγορώ» του Ζολά, στο οποίο ο Ζολά κατηγορεί αυτούς που ενοχοποίησαν τον λοχαγό Ντρέιφους για κατασκοπεία, με πλαστά στοιχεία, γιατί δεν μπορούσαν να βρουν τον ένοχο της διαρροής των στρατιωτικών μυστικών, το διάβασα μαθητής και με είχε συγκινήσει. Με την ευκαιρία που διάβασα τη «Νανά» την οποία θα συζητήσουμε στη Λέσχη Ανάγνωσης της πλατείας Βικτωρίας στις 25 του μηνός, αποφάσισα να (ξανα)δω την ταινία του Κατσουρίδη. Την είχα δει παλιά, δεν θυμόμουνα τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες, δυο «αυτοκτονημένοι».

  Επίσης δεν θυμόμουνα για τον συνταγματάρχη Πικάρ, που και αυτός υπερασπίστηκε το Ζολά και καταδικάστηκε σε φυλάκιση.

  Εξαιρετική ταινία, με ένα καστ πρωτοκλασάτων ηθοποιών. Ο Αλεξανδράκης ξεχωρίζει για την ερμηνεία του.

  Ξέχασα, η ταινία αποτελεί μεταφορά του ομώνυμου θεατρικού έργου του Μανώλη Σκουλούδη. Στην ταινία παίζει και η κόρη του.

Elijah Bynum, Όνειρα ιλουστρασιόν (Magazine dreams, 2023)

 Elijah Bynum, Όνειρα ιλουστρασιόν (Magazine dreams, 2023)

 

  Από σήμερα στους κινηματογράφους

  Συγκινητική ταινία, με έναν διαταραγμένο νεαρό που έχει εμμονή με το bodybuilding. Για την ακρίβεια, η εμμονή του είναι να αφήσει ίχνη σ’ αυτό τον κόσμο όταν θα έχει πεθάνει, και αυτό πιστεύει ότι θα το καταφέρει μόνο αν γίνει ένας διακεκριμένος μποντιμπιλνταράς και τον κάνουν εξώφυλλο τα περιοδικά. Παίρνει αναβολικά, που του έχουν προκαλέσει βλάβη στο συκώτι.

  Γιατί είναι διαταραγμένος;

  Έχει μια μεγάλη τραυματική εμπειρία: ο πατέρας του σκότωσε τη μητέρα του και μετά αυτοκτόνησε (ξέρω το γιο του, δεν αυτοκτόνησε, όμως έκανε χρόνια φυλακή).

  Ζει με τον παππού του.

  Ένα παρ’ ολίγο romance πάει κατά διαόλου.

  Οξύθυμος καθώς είναι, θα τα κάνει λίμπα στο μαγαζί κάποιου που πουλάει χρώματα, και που ξεγέλασε τον παππού του.

  Θα το πληρώσει.

  Και κάποια στιγμή αγοράζει μια καραμπίνα.

  Η αφηγηματική αναμονή είναι δεδομένη.

  Ο φίλος μου ο Γιάννης δεν άντεξε, σηκώθηκε και έφυγε, κάπου 20 λεπτά πριν το τέλος της.

  Τι έγινε μετά;

  Α, όλα κι όλα, εγώ σαν τον Ποκοπίκο είμαι τάφος στα μυστικά, δεν θα κάνω σπόιλερ.

  Το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι διαψευστήκαμε στην αφηγηματική μας αναμονή.

  Και αυτό το κάνω, όχι για άλλο λόγο, αλλά για να μην σηκωθείτε κι εσείς και φύγετε όταν πλησιάζει η ταινία στο τέλος της.

  Συγκινητική ταινία.

  6,9 η βαθμολογία της.

  Και τι εκπληκτική η ερμηνεία του Jonathan Majors!!!

Chen Kaige, The guiding star (白昼流星), από την ανθολογία My people, my country (我和我的祖国, 2019)

 Chen Kaige, The guiding star (白昼流星), από την ανθολογία My people, my country (我和我的祖国, 2019)

 

  Και με το «Οδηγό αστέρι», ένα εικοσάλεπτο φιλμάκι, το προτελευταίο της ανθολογίας, κλείνω με τον Chen Kaige. Τον έχω δει όλο πακέτο, αλλά όχι σε χρονολογική σειρά. Όποιος ενδιαφέρεται για τις αναρτήσεις μου για τις ταινίες του, μπορεί να τις ψάξει εδώ.

  Μου θύμισε τους «Άθλιους».

  Φιλοξενεί τους δυο νέους που μόλις είχαν φύγει από το αναμορφωτήριο, κατά παράκληση του θείου τους. Ο ένας του κλέβει κάποια χρήματα. Ο άλλος θα προσπαθήσει να τον εμποδίσει, να τα βάλει στη θέση του, μάταια.

  Τους πιάνει η αστυνομία. Τους πηγαίνει στον κύριο αυτό. -Σας έκλεψαν. -Μα τι λέτε, τους τα έδωσα. -Τα πήραμε δανεικά, θα τα επιστρέψουμε, λέει αυτός που τα έκλεψε, αν θυμάμαι καλά.

  -Μπορείτε να πηγαίνετε, λέει στους αστυνομικούς, ακριβώς όπως ο επίσκοπoς Μυριήλ στους «Άθλιους».

  Κάπου εκεί στην περιοχή (18 Νοέμβρη 2016) θα προσγειωθούνε οι ρώσοι αστροναύτες. Θα τους πάρει να πάνε να δουν. Με άλογα.

  Εκστασιάζονται. Θα βοηθήσουν. Και αυτόν στη συνέχεια, που έχει αρρωστήσει.

  Ο συμβολισμός: όπως οι αστροναύτες επέστρεψαν στη γη, έτσι και αυτοί θα επιστρέψουν από την αλήτικη περιπλάνησή τους στην κανονική ζωή.

  Το οδηγό αστέρι  τους είναι η κάψουλα με τους αστροναύτες που πέφτει, ολοφώτεινη, από τον ουρανό, σαν άστρο.  

  Η προηγούμενη ταινία του ήταν «The legend of the demon cat» (2017) την οποία είδαμε πριν 6 χρόνια, ενώ προχθές είδαμε την προ-προηγούμενη, «Monk comes down the mountain» (2015).

 

 Chen Kaige, Monk comes down the mountain (道士下山 2015)

 

  Για την ακρίβεια, Ο ταοϊστής μοναχός κατεβαίνει από το βουνό.

  Μόλις πρόσφατα ξανάγραψα ότι πολλές φορές το στόρι είναι το πρόσχημα για να αναδειχθεί το φόντο (δεν ήταν αυτή η περίπτωση).

  Όμως εδώ το στόρι είναι πράγματι το πρόσχημα.

  Πρόσχημα γιατί;

  Για να δούμε σκηνές wuxia (γου χια), πολεμικών τεχνών.

  Επίσης ήταν το πρόσχημα σε άλλες ταινίες, που όμως ανήκουν πια στο παρελθόν: τις ταινίες πορνό.

  Όπως το Στούντιο και η Αλκυονίδα ήταν ταινίες για σινεφίλ, έτσι και… (πάει, ξέχασα τα ονόματά τους) ήταν κινηματογραφικές αίθουσες όπου μπορούσε να δει κανείς ταινίες πορνό. Η πιο διακεκριμένη πορνοστάρ της δεκαετίας του ’70 ήταν η Brigitte Lahaie.  

  Μετά ήλθε το διαδίκτυο.

  Οι θεατές ήταν ανυπόμονοι να τελειώσουν τα επεισόδια με το στόρι και να έλθουν τα επεισόδια με τις σκηνές σεξ.

  Τώρα στο διαδίκτυο αποκλείεται να δεις πορνοταινία με στόρι, όλες είναι με σκηνές σεξ.

  Καθώς το στόρι ήταν το πρόσχημα, δεν υπάρχει λόγος να πω την υπόθεση.

  Θα πω μόνο ότι υπήρχαν ατάκες με ανατολική φιλοσοφία, ταοϊσμού και βουδισμού, που εμένα δεν με συγκινούν, αντίθετα με τον φίλο μου τον… (άσε, να μην τον καρφώσω).

  Υπήρξαν και δυο ωραίες κοπέλες. Λέω δεν μπορεί, θα έχουμε και romance.

  Μα πού.

  Υπήρξαν βέβαια και πλάνα δεκάτων του δευτερολέπτου με σκηνές σεξ, που εναλλάσσονταν με πλάνα που ο μοναχός έτρωγε με βουλιμία, κατευχαριστημένος, το φαγητό του.

  Ο άντρας της ήταν στείρος, όμως κατηγορούσαν αυτή.

  Τελικά μάλλον συνέλαβε από αυτή τη μοναδική φορά, γιατί δεν τον ξαναεπισκέφτηκε.

  Υπήρχε και αρκετό χιούμορ στην αρχή της ταινίας, στο οποίο ο Τσεν δεν μας έχει συνηθισμένους.

  Μια ταινία του μας έμεινε, και έχουμε δει ολοκληρωμένο πακέτο τον Chen Kaige.

  Πρέπει όμως να τον παρακολουθώ για τις νέες ταινίες του, όπως και τους άλλους δυο της τριανδρίας, τον Zhang Yimou και τον Feng Xiaogang που τους βλέπω πακέτο. Τέτοιο πρόβλημα δεν έχω με την γιαπωνέζικη τριανδρία, Yasujiro Ozu, Kenji Mozoguchi και Akira Kurosawa, είναι όλοι τους πεθαμένοι.

  Και ένας διάλογος από την ταινία:

  Καλόγερος: Θα σου μάθω Κονγκ φου. Ο ηγούμενος λέει ότι θεραπεύει την επιθυμία (για σεξ).

  Φαρμακοποιός: Ξέχνα το. Προτιμώ την επιθυμία.

  Κι εγώ.

  Η προηγούμενη ταινία του ήταν η «Πιασμένη στο διαδίκτυο» που την είδα πριν δεκατρία χρόνια. Την προπροηγούμενη, την «Θυσία», την είδα προχθές.  

Chen Kaige, Η θυσία (赵氏孤儿 2010)

 Chen Kaige, Η θυσία (赵氏孤儿 2010)

 

  Η ταινία είναι μεταφορά του έργου του Ji Junxiang (έζησε κατά την εποχή της δυναστείας των Yuan, 1271–1368) «Το ορφανό της οικογένειας Zhao». Κλασικό έργο της κινέζικης δραματουργίας, παραθέτω το απόσπασμα που γράφω γι’ αυτό στο βιβλίο μου «Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας».

  «Τον 5^ο αιώνα π.χ. ένας αχρείος υπουργός, ο Tu An Chia, εξολοθρεύει τον ανταγωνιστή του Chao Tu και 300 αρσενικά μέλη της οικογένειάς του με διαταγή του βασιλιά Qin. Τον ίδιο τον Chao Tun έβαλε το σκυλί του και τον ξέσκισε. Η πριγκίπισσα που περιμένει παιδί σώζεται. Γεννάει με τη βοήθεια της υπηρέτριάς της η οποία παίρνει το αγόρι και το πηγαίνει στην οικογένειά της, που μεγαλώνει μαζί με τον δικό της γιο. Ο υπουργός μαθαίνει τελικά ότι ο κληρονόμος ζει, βάζει να ψάξουν να τον βρουν και η υπηρέτρια, για να σωθεί ο διάδοχος του οίκου των Chao, θυσιάζει τον δικό της γιο. Το αγόρι μεγαλώνει, μαθαίνει πολεμικές τέχνες, και εκδικείται τον κακό υπουργό γδέρνοντάς τον ζωντανό.[1]

  Εκτός από άνδρες υπάρχουν και γυναίκες δραματουργοί, οι οποίες ήσαν μορφωμένες εταίρες» (σελ. 86).

  Την τελευταία περίοδο την άφησα καθώς προσπαθώ να διαλύσω στερεότυπα που υπάρχουν για αυτές τις γυναίκες, σε όποια κλίμακα και αν βρίσκονται. Να σημειώσω ακόμη ότι στη βιβλιογραφία μου η μεταγραφή των ονομάτων ήταν αυτή που γίνεται στην Ταϊβάν και όχι με τα pinyin, την κινέζικη απόδοση των απλοποιημένων ιδεογραμμάτων την οποία ακολουθεί και η βικιπαίδεια. Είπα να διορθώσω στο βιβλίο που έχω σε μορφή word, αλλά μετάνιωσα.

  Υπάρχει απόκλιση από το θεατρικό έργο, αλλά θα διαβάσω και την περίληψη που δίνει η βικιπαίδεια (δεν μπόρεσα να βρω το ίδιο το έργο).

  Τελικά δεν υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις.

  Εξαιρετική ταινία, για να δούμε και τη βαθμολογία της.

  Μπα, 6,2, αδικείται κατάφορα. Εγώ θα βάλω 8.

  Πρέπει να θυμάμαι το έργο, σαν ένα από τα κλασικά έργα εκδίκησης.

  Στο ρόλο του ανθρώπου που θυσίασε  το δικό του παιδί για να σωθεί το ορφανό των Zhao είναι ο Ge You, που πρωταγωνιστεί σχεδόν σε όλες τις ταινίες του Feng Xiaogang.

  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για το «Forever enthralled».

  Είδαμε επίσης:

  Την όπερα «The Orphan of Zhao» σε σκηνοθεσία Chen Xinyi και μουσική του Lei Lei, η οποία παρουσιάστηκε στο Εθνικό Κέντρο Παραστατικών Τεχνών του Πεκίνου το 2011 (ευχαριστώ chatgpt). Μου θύμισε Πουτσίνι. Το τέλος μου θύμισε τους Άθλιους. Ο γέρο φαρμακοποιός που έσωσε το ορφανό δεν πηγαίνει στο παλάτι μετά την αποκατάστασή του, πεθαίνει σπίτι του. Μπορείτε να τη δείτε πατώντας εδώ.

  Υπάρχει και ένα χορόδραμα, Performed by the China National Opera & Dance Drama Theater Company. Εξαιρετικό. Μπορείτε να το δείτε εδώ.

  Επί τέλους, δίνοντας τον κινέζικο τίτλο (赵氏孤儿) βρήκα όπερα του Πεκίνου, και μάλιστα δύο. Και οι δυο είναι από το CCTV11. Την πρώτη που βρήκα μπορείτε να τη δείτε εδώ

και τη δεύτερη, σε δυο μέρη. Εδώ και εδώ.

  Με συγκίνησαν πολύ. Θυμήθηκα που έγραφα κάθε Σάββατο στις 11 το βράδυ, το 1999, σε βίντεο, τη βραδιά όπερας του Πεκίνου από το δορυφορικό κανάλι CCTV4. Πολύ λίγες όμως είδα, γιατί χωρίς να ξέρω την πλοκή δεν είχε νόημα. Μετά ήλθε το διαδίκτυο. Έχω δυο δορυφορικές κεραίες εδώ και μια στην Κρήτη, χρόνια σε αχρηστία. Τα πάντα τώρα τα βρίσκεις στο διαδίκτυο.

  Λέξεις ή φράσεις έπιανα από τους κινέζικους υπότιτλους. Εδώ δεν προλαβαίνω να διαβάσω ελληνικούς, κινέζικους θα προλάβαινα; Άσε που πάρα πολλά ιδεογράμματα μου ήσαν άγνωστα. Όμως κατάλαβα ότι το δεκαοκτάχρονο ορφανό εδώ γίνεται δεκαπεντάχρονο, και η μητέρα του δεν πέθανε όπως στην ταινία, εδώ τη βλέπουμε ζωντανή σε ένα ευτυχισμένο happy end, που δεν υπάρχει στο πρωτότυπο.

  Και κάτι ακόμη:

  Αν ο συγγραφέας έγραψε το θεατρικό του έργο στηριζόμενος σε προηγούμενο μύθο, που ίσως ανάγεται στην εποχή που διαδραματίζεται η ιστορία, τότε το μοτίβο του Ηρώδη (σκοτώνω όλα τα παιδιά προκειμένου να είμαι σίγουρος ότι σκοτώθηκε αυτό που θέλω) είναι μεταγενέστερο. Και εδώ ο κακός πρωθυπουργός ήθελε να σκοτώσει όλα τα παιδιά της πόλης για να είναι σίγουρος ότι σκοτώθηκε και το ορφανό των Zhao. Όμως το κακό δεν έγινε γιατί νόμισε ότι το βρήκε και το σκότωσε ενώ σκότωσε άλλο μωρό.  

  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για την ταινία του «For ever enthralled».

---

[1] Το στυλιζάρισμα στο παίξιμο αποτρέπει τη φρίκη μιας ρεαλιστικής απόδοσης. Η Josephine Huang-Hung γράφει χαρακτηριστικά. «Λένε πως τον Tu An Chia τον έγδαραν ζωντανό. Αυτό δεν φαίνεται να συγκινεί τους κινέζους, όμως πρέπει να έχει πάντα υπόψη του κανείς ότι το κινέζικο θέατρο δεν εργάζεται με ρεαλιστικά μέσα. Από ρεαλιστική άποψη, μπορεί κανείς να θεωρήσει το γεγονός απάνθρωπο, στη σκηνή όμως εκτελείται με στυλιζαρισμένο, συμβολικό τρόπο, χάνει την σκληρότητά του, και με χορευτική ερμηνεία υψώνεται σε καλλιτεχνική έκφραση. Η ομορφιά της κίνησης κάνει να ξεχαστεί η ρεαλιστική ενέργεια» (Huang-Hung, Josephine, 1985, σελ. 147).

Chen Kaige, Forever enthralled (梅兰芳 2008)

 Chen Kaige, Forever enthralled (梅兰芳 2008)

 

  «Μέι Λανφάνγκ» είναι ο κινέζικος τίτλος της ταινίας, το όνομα του κινέζου ηθοποιού της όπερας του Πεκίνου που είχε ειδικευθεί στους γυναικείους ρόλους, ένας dan. Παίρνω σβάρνα τις ταινίες του Kaige, χρονολογικά (τον βλέπω πακέτο) και περίμενα πότε να έλθει η σειρά της. Για αυτόν έχω γράψει στο βιβλίο μου «Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας».

  Για πάντα παθιασμένος, ο κινέζικος τίτλος· με την όπερα του Πεκίνου. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους ερμηνευτές γυναικείων ρόλων.

  Δεν θυμάμαι αν το 2000, όταν έγραφα το βιβλίο μου, υπήρχε βικιπαίδεια, αλλά έτσι κι αλλιώς διάβασα τη βιογραφία του με την ευκαιρία αυτής της ανάρτησης στη βικιπαίδεια.

  Η ταινία, όπως θα καταλάβατε από τον κινέζικο τίτλο, είναι βιογραφική. Φυσικά αφήνει κάμποσα πράγματα έξω από τη ζωή του. Βλέπουμε την «μονομαχία» του, ως ανερχόμενου ηθοποιού, με έναν φτασμένο ηθοποιό, και τα στοιχήματα που έπεσαν πάνω σ’ αυτήν. Ποιος θα συγκέντρωνε περισσότερους θεατές;

  Βλέπουμε το ειδύλλιό του, όντας παντρεμένος, με μια ηθοποιό της όπερας του Πεκίνου. Τους βλέπουμε σε μια επίδειξη μπροστά σε φίλους, άντρας αυτός να υποδύεται ένα γυναικείο πρόσωπο, και γυναίκα αυτή να υποδύεται έναν αντρικό.

  Επίσης το ταξίδι του στην Αμερική, όπου συνάντησε ενθουσιώδη υποδοχή και έκανε φιλίες. Ένας από τους φίλους του ήταν ο Τσάρλι Τσάπλιν.

  Εκτός από την τέχνη του θαυμάζουμε και την πατριωτική του στάση. Όταν οι Γιαπωνέζοι κατέλαβαν το Πεκίνο, το 1939, έπαψε να τραγουδάει, παρά τα καλοπιάσματα, τους τίτλους τιμής και τις πιέσεις τους. Τραγούδησε ξανά το 1945, όταν έφυγαν οι γιαπωνέζοι.

  Το έγραψα χθες σε μια συζήτησή μου με το chatgpt. Είμαι 75 χρονών (το γράφω στο facebook, έβγαλα όμως εδώ και χρόνια την ημερομηνία γέννησής μου για να μην κατακλύζομαι με «χρόνια πολλά» στα οποία δεν θέλω να απαντώ συλλογικά αλλά προσωπικά, όπως κάνω και στην ονομαστική μου γιορτή-δεν σας κατηγορώ, εσείς καλά κάνετε και γράφετε συλλογικά «ευχαριστώ»), η μνήμη μου έχει αδυνατίσει, ευτυχώς που υπάρχει η μνημοτεχνική για να θυμάμαι λέξεις, όμως η συνειρμική μου μνήμη λειτουργεί στην εντέλεια. Ένας καναδός καθηγητής με χαρακτήρισε ιδιοσυγκρασιακά συγκριτολόγο, ενώ παράγγειλα κάποια τεύχη του 比较文学 , Συγκριτική λογοτεχνία, που παρά το ότι είχα φτάσει μέχρι την αρχή του 6^ου και τελευταίου βιβλίου του Practical Chinese Reader στον «Σύνδεσμο Φιλίας Ελλάδας-Κίνας» δεν κατάφερα να διαβάσω τίποτα απ’ αυτά. Το μόνο που κατάφερα ήταν να διαβάσω τέσσερα readers.

  Παρεμπιπτόντως, αυτά που με ώθησαν να ασχοληθώ με το κινέζικο θέατρο ήταν το διδακτορικό μου, κατά το ήμισυ θεατρολογικό, και τα κινέζικα. Όσο για το γιαπωνέζικο, καθώς μου αρέσουν οι ξένες γλώσσες (δηλώνω μόνο οκτώ, αυτές που ξέρω τουλάχιστον να διαβάζω σε ικανοποιητικό βαθμό) άρχισα να μαθαίνω γιαπωνέζικα, έφτασα μέχρι τα μισά του δεύτερου τόμου του assimil, όμως τα παράτησα, αυτό που πήγαινα να κάνω ήταν βλακεία, ήξερα από τότε ότι δεν με έπαιρνε ο χρόνος.

  Γιατί αυτή η εισαγωγή.

  Γιατί, καθώς έγραφα ότι ο Μέι Λανφανγκ αρνήθηκε να τραγουδήσει όταν το Πεκίνο καταλήφθηκε από τους γιαπωνέζους, μου ήλθε στο μυαλό η αντιστροφή του: ο «Μεφίστο» του Istvan Szabo.

  Οι Μεφίστο ήσαν πολύ περισσότεροι από ότι οι Μέι Λανφάνγκ.

  Με συγκίνηση άκουσα πολλά αποσπάσματα από όπερες του Πεκίνου, που με έφεραν 25 χρόνια πίσω. Άρεσαν και στο φίλο μου τον Γιάννη.

  H προηγούμενη ταινία του ήταν η τρίλεπτη ταινιούλα «Zhangxiοu village» στο συλλογικό «To each his cinema» που την είδα πριν 16 χρόνια. Η προπροηγούμενη ήταν η «Υπόσχεση».

Chen Kaige, H υπόσχεση (无极 2005)

 Chen Kaige, H υπόσχεση (无极 2005)

 

  Πολεμική ταινία, Wu Xia (γου χια, πάντα με κρητική προφορά), την είχα ξαναδεί, θυμόμουνα πολλές σκηνές, πρέπει να ήταν πριν πολλά χρόνια για να μην έχω γράψει.

5,6 η βαθμολογία της, αλλά εμένα μου άρεσε πολύ. Ίσως η χαμηλή βαθμολογία να οφείλεται στους κινέζους, που σίγουρα έχουν δει πιο εντυπωσιακές ταινίες.

  Δεν έχει νόημα να γράψω την πλοκή, που εξάλλου μπορείτε να τη διαβάσετε στον σύνδεσμο της βικιπαίδειας. Είναι ένα παραμύθι πάνω στο γνωστό μοτίβο, μια γυναίκα δύο άντρες, που το romance τελειώνει με happy end. Τραγικός ήρωας ο άλλος, που χάνει την καρδιά της ενώ προς στιγμή είχε καταφέρει να την κερδίσει, καθώς αυτή μαθαίνει ότι δεν ήταν αυτός που της έσωσε τη ζωή σκοτώνοντας το βασιλιά αλλά ο άλλος που φορούσε την πανοπλία του.

  Βλέποντας την ταινία και απολαμβάνοντας τα πλάνα με τις πολεμικές τέχνες (πριν τον κινηματογράφο οι κινέζοι τις απολάμβαναν στην Όπερα του Πεκίνου), έκανα τη σκέψη: mutandis mutatis, τηρουμένων των αναλογιών, είναι σαν τον ποιητικό κινηματογράφο. Το πλάνο «κλέβει» την πλοκή.

  H προηγούμενη ταινία του ήταν η «Μαζί», την οποία είδα πριν 15 χρόνια, και η προ-προηγούμενη ήταν ένα απόσπασμα (το τελευταίο) «100 flowers hidden deep» από τη συλλογική ταινία «Ten minutes older: the trumpet» την οποία είδα πριν πέντε χρόνια. Αυτή που είδα πριν τρεις μέρες ήταν η αμέσως προηγούμενη απ’ αυτήν, η «Γλυκά σκότωσέ με».

Jonathan Millet, Φαντάσματα από το παρελθόν (Les fantômes, 2024)

 Jonathan Millet, Φαντάσματα από το παρελθόν (Les fantômes, 2024)

 

  Από σήμερα στους κινηματογράφους

  Από το Λίβανο (Incendies) πάμε στη Συρία.

  Οι βασανιστές (μπααθιστής αυτός εδώ) είναι τα ίδια καθίκια παντού, ακόμη και σε εχθρικά μεταξύ τους καθεστώτα, πιστεύω να καταλάβατε τι εννοώ.

  Ο νεαρός βρίσκεται στη Γαλλία και τον ψάχνει.

  Είναι μέλος σε ένα δίκτυο που αναζητεί βασανιστές που έχουν καταφύγει στο εξωτερικό για να γλιτώσουν την εκδίκηση.

  Το συναντάει, μιλάνε μαζί.

  Τώρα πια είναι σίγουροι.

  Δυο δρόμοι υπάρχουν, να τον εκτελέσουν ή να δώσουν τα ντοκουμέντα που έχουν στη δικαιοσύνη;

  Ψηφίζουν.

  Μου θύμισε την «Κατάσταση πολιορκίας», όπου τα μέλη των Τουπαμάρος (να σας το θυμίσω, ένας από τους αρχηγούς τους, ο Χοσέ Μουχίκα, έγινε αργότερα πρόεδρος της Ουρουγουάης, ο καλύτερος και ο πιο δημοφιλής που υπήρξε).

  Τελικά τι ψήφισαν;

  Α, όλα κι όλα, εγώ σαν τον Ποκοπίκο είμαι τάφος στα μυστικά, το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι ψήφισαν αντίθετα από ό,τι οι Τουπαμάρος.

  Αρκετά καλή ταινία, η βαθμολογία της στο IMDb είναι 6,6.

Denis Villeneuve, Μέσα από τις φλόγες (Incendies, 2010)

 Denis Villeneuve, Μέσα από τις φλόγες (Incendies, 2010)

 

  Έχω γράψει κάποιες φορές ότι το στόρι ήταν το πρόσχημα για να μας δείξει ο σκηνοθέτης το φόντο.

  Δεν έχω γράψει όμως ότι, στην πρόσληψη, ίσως κάποιες φορές ενδιαφέρει περισσότερο το φόντο από το στόρι, μου έχει τύχει.

  Για μένα θα μπορούσε να είναι έτσι μ’ αυτή την ταινία, μια και με ενδιαφέρουν πάρα πολύ τα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή, αλλά και γενικότερα στον ισλαμικό κόσμο.

  Όμως δεν είναι αυτή η περίπτωση εδώ.

  Μια τέτοια ιστορία μόνο σε ένα τέτοιο φόντο θα μπορούσε να είναι κάπως πειστική.

  Γιατί κάπως;

  Γιατί δεν υπάρχει εδώ καμιά προφητεία.

  Και καθώς βλέπουμε σήμερα με τα γυαλιά του ρεαλισμού, η σύμπτωση μας φαίνεται υπερβολική.

  Είναι το μοτίβο του Οιδίποδα μεταφερμένο σε σύγχρονο context.

  Οι διαφορές:

  Δεν σκοτώνει τον πατέρα του, τον πατέρα του τον σκοτώνουν οι… όταν βλέπουν την αδελφή τους με αυτόν. Τους ατίμασε. Μάλιστα θα σκότωναν και τη μητέρα του (τον εγκυμονούσε τότε) αν δεν προλάβαινε να τους σταματήσει η γιαγιά.

  Μια τέτοια ευαισθησία για την τιμή νόμιζα ότι χαρακτηρίζει μόνο τους μουσουλμάνους. Αμέσως μετά όμως είδα ότι επρόκειτο για χριστιανούς. Τα αδέλφια το θεωρούσαν προσβλητικό να τα φτιάξει η αδελφή τους με έναν πρόσφυγα.

  Προφανώς παλαιστίνιο, μετά τον πόλεμο τον έξι ημερών.

  Υπήρχε ένταση ανάμεσα στους χριστιανούς και τους μουσουλμάνους στο Λίβανο. Οι χριστιανοί δεν ήθελαν τους μουσουλμάνους παλαιστίνιους στα εδάφη τους.

  Έγιναν φρικαλεότητες και από τις δυο κοινότητες.

  Μια των χριστιανών: βάζουν φωτιά σε ένα λεωφορείο, αφού πιο πρώτα είχαν σκοτώσει τους περισσότερους επιβάτες. Η αδελφή (έχει γεννήσει στο μεταξύ ένα αγοράκι, που έχει παραδοθεί, απαίτηση της γιαγιάς που την έσωσε από τους αδελφούς της, σε ορφανοτροφείο) μόλις που προλαβαίνει να σωθεί, δείχνοντάς τους το σταυρό που είχε κρύψει πριν ανέβει στο λεωφορείο.

  Μια των μουσουλμάνων: Βάζουν φωτιά στο χριστιανικό ορφανοτροφείο. Όμως ο επικεφαλής φείδεται των παιδιών, τα παίρνει, τα σώζει. Ανάμεσά τους και ο γιος της.

  Γενίτσαρος, ελεύθερος σκοπευτής, θα σκοτώσει πολλούς χριστιανούς (θυμήθηκα μια από τις τελευταίες ταινίες του Zhang Yimou, τους «Ελεύθερους σκοπευτές»).

  Όμως οι χριστιανοί θα τον συλλάβουν. Θα του χαρίσουν τη ζωή, αλλά με την προϋπόθεση να τους υπηρετήσει.

  Και αλλάζει στρατόπεδο: Γίνεται βασανιστής.

  Ένα από τα θύματά του δεν θα είναι άλλη από τη μητέρα του, η οποία, αγανακτισμένη για τις φρικαλεότητες που διέπραξαν οι χριστιανοί, θα σκοτώσει τον επικεφαλής τους και θα φυλακισθεί.

  Την βιάζει επανειλημμένα.

  Η οποία τον αναγνωρίζει από ένα τατουάζ που είχε κάνει η γιαγιά στο πόδι του.

  Θα μείνει έγκυος με δίδυμα.

  Αυτή που την ξεγέννησε δεν θα τους αφήσουν να τα σκοτώσουν ρίχνοντάς τα σε ένα ποτάμι, όπως έκαναν συνήθως. Θα τα κρατήσει μέχρι να αποφυλακισθεί η μητέρα τους.

  Θα την αφήσουν να τα πάρει μαζί της (είναι αίμα τους εξάλλου, της λένε) στον Καναδά, όπου θα δουλέψει για χρόνια ως γραμματέας ενός συμβολαιογράφου.

   Ετοιμοθάνατη, μοιράζει την περιουσία της στα δυο παιδιά (αγόρι και κορίτσι, όχι όπως στον «Οιδίποδα» που έχουμε την Αντιγόνη και την Ισμήνη), με την εντολή να πάνε να βρούνε τον αδελφό τους. Έχει γράμματα γι’ αυτούς και γι’ αυτόν, αλλά να τα ανοίξουν μόνο όταν τον βρουν.

  Απρόθυμος ο νεαρός, όμως η αδελφή του επιμένει. Ο συμβολαιογράφος, που τους νιώθει σαν οικογένεια, θα τους συνοδεύσει στο Λίβανο για να τους βοηθήσει.

  Και μια ατάκα από την ταινία: «Ίσως έφυγε για το εξωτερικό. Συχνά έτσι έκαναν τύποι σαν αυτόν».

  Ο λόγος για τον βασανιστή πατέρα και αδελφό ταυτόχρονα (Θυμήθηκα την αιμομιξία στο «China town»).

  Έχει πάει στον Καναδά.

  Όταν το συναντάς σε δυο ταινίες, τότε μιλάμε για μοτίβο: ο βασανιστής που φεύγει στο εξωτερικό για να αποφύγει την εκδίκηση των θυμάτων του. Είναι το μοτίβο της ταινίας «Φαντάσματα από το παρελθόν» που προβάλλεται από σήμερα στους κινηματογράφους.

  Πόσο μπορεί να ήταν ένοχος ο Οιδίποδας;

  Πόσο μπορεί να είναι ένοχος αυτός ο γιος, που του τα έφερε έτσι η μοίρα;

  Ο Οιδίποδας νιώθει ένοχος, παρόλο που τελικά δεν είναι, μια και έτσι είχαν αποφασίσει οι θεοί, και αυτοτυφλώνεται.

  Η μητέρα, ετοιμοθάνατη, καλεί τα παιδιά της για συμφιλίωση.

  Που βέβαια σε δυο από τα τελευταία πλάνα δεν την βλέπουμε αυτή τη συμφιλίωση, χωριστά πάνε τα δίδυμα στον τάφο της μητέρας τους και χωριστά ο βιαστής γιος της.

  Όμως δεν προβλέπεται να εκδικηθούν.

  Είναι αδελφός τους στο κάτω κάτω.

  8,3 η βαθμολογίας της, πρόκειται για μια ταινία που δεν θα σβήσει ποτέ από τη μνήμη σας.