Book review, movie criticism

Thursday, June 29, 2023

Pier Paolo Pasolini, Θεώρημα (Teorema, 1968)

Pier Paolo Pasolini, Θεώρημα (Teorema, 1968)

 


  Από σήμερα στους κινηματογράφους

  Την είχα ξαναδεί την ταινία, φοιτητής, αλλά δεν τη θυμόμουν. Όταν διάβασα τώρα στο IMDb (7 η βαθμολογία της) την πλοκή, τη θυμήθηκα.

  Δεν θυμόμουνα αν μου άρεσε, και ήμουν περίεργος. Άρχισα να τη βλέπω με επιφύλαξη, καθώς το «Σαλό» που είδα πριν τρεις μήνες δεν μου άρεσε καθόλου.

  Τελικά μου άρεσε πάρα πολύ.

  Όμως να πω δυο λόγια για την πλοκή.

  Ένας μυστηριώδης νεαρός έρχεται στο σπίτι του εργοστασιάρχη.

  Και τους αναστατώνει όλους.

  Τους διεγείρει σεξουαλικά αισθήματα.

  Θα τους πηδήξει όλους και όλες, εκτός από τον πατέρα, που όμως κι αυτός φαίνεται να έχει αναπτύξει ομοφυλοφιλικά αισθήματα απέναντί του, όταν τον φρόντισε τόσο πολύ σε μια αρρώστια που πέρασε.

  Πρώτα θα πηδήξει την υπηρέτρια.

  Η καημένη, νιώθοντας ότι δεν υπάρχει περίπτωση να την κοιτάξει, προσπαθεί να αυτοκτονήσει με το γκάζι της κουζίνας.

  Θα προλάβει να τη σώσει.

  Θα την πηδήξει, όταν καταλαβαίνει για ποιο λόγο το έκανε.

  Σειρά έχει ο γιος, μετά η κόρη και τέλος η μητέρα. Περιττό να πούμε ότι αυτοί του την πέφτουν.

  Όταν φύγει, θα συγκλονιστούν όλοι.

  Η υπηρέτρια θα εγκαταλείψει την οικογένεια και θα γυρίσει στο χωριό της. Θα περιέλθει σε μια κατάσταση κατατονίας, φέροντας σε αμηχανία τους χωριανούς.

  Όμως σε πραγματική κατατονία πέφτει η κόρη, που θα χρειαστεί νοσηλεία.

  Όσο για το γιο, τον πιάνει υστερία, εκφράζοντας τις αμφιβολίες του για το καλλιτεχνικό του ταλέντο.

  Και η μητέρα;

  Θα πέφτει σε αγκαλιές νεαρών.

  Όσο για τον πατέρα, θα δωρίσει το εργοστάσιό του στους εργάτες του.

  Να το γράψω εδώ (είναι η Κυριακή των εκλογών που γράφω αυτές τις γραμμές), το θεωρώ επίκαιρο.

  Ο Μποδοσάκης είπε κάποτε:

  «Αν εγώ και ο εργάτης μου ψηφίζουμε το ίδιο κόμμα, τότε ο ένας από τους δυο μας είναι ηλίθιος, κι εγώ έχω αποδείξει πως δεν είμαι».

  Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στην ταινία.

  Για πρώτη φορά βλέπω να με συναρπάζει περισσότερο το ύφος από το στόρι.

  Που βέβαια είναι πολύ έξυπνο.

  Παρουσιάζει την απελπισία της εγκατάλειψης στο πενταπλό, σε αντίθεση με τα «Πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ» του Φασμπίντερ, όπου επίσης την βλέπουμε σε μια ακραία έκφραση.

  Μου θύμισε πολύ Αγγελόπουλο.

  Μεγάλες σκηνές, αν και όχι τόσο μεγάλα πλάνα, ατμοσφαιρικές, τυπικές.

  Η ίδια αγάπη για παλιά κτήρια και σπίτια, που έχουν υποστεί την ανελέητη διάβρωση του χρόνου.

  Η ίδια μούγκα, με εξαίρεση τον υστερικό μονόλογο του γιου.

  Όμως με μια υπερβολή (η μεταιώρηση της υπηρέτριας είναι η πιο χαρακτηριστική) η οποία δεν υπάρχει στον Αγγελόπουλο.

  Από όσες ταινίες του Παζολίνι έχω δει, και είμαι σίγουρος και από όσες θα δω (δεν σκοπεύω να τον δω πακέτο, αλλά θα βλέπω τις επανεκδώσεις του, μέχρι τώρα γίνονται από το Στούντιο) αυτή μου άρεσε περισσότερο.

  Καλά που το θυμήθηκα, ας βάλω κι εγώ τη βαθμολογία μου στο IMDb (δεν το κάνω συχνά).

  9.

 

 

Chantal Akerman, Ζαν Ντίλμαν (Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles (1975)

Chantal Akerman, Ζαν Ντίλμαν (Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles (1975)  

 


  Από σήμερα στους κινηματογράφους

  Τρίωρη ταινία, ήμουνα σίγουρος ότι την είχα δει. Όμως δεν είδα να έχω κάνει ανάρτηση. Αρχίζω να τη βλέπω, μα σίγουρα  την έχω ξαναδεί.

  Ξαφνικά θυμήθηκα το αρχείο που έχει τίτλο «Tenies pou ida ke den egrapsa gi aftes», δηλαδή δεν έκανα ξεχωριστή ανάρτηση.

  Ψάχνω, και βλέπω ότι έγραψα  τα παρακάτω:

347. Chantal Akerman, Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles, ταινία που επηρέασε τον φεμινιστικό κινηματογράφο. Την είδαμε χθες 8 Μάρτη σε ελεύθερη προβολή στο Σχολείο του Σινεμά, με την ευκαιρία για την ημέρα της γυναίκας. Μια γυναίκα με το γιο της στην καθημερινότητά της. Δέχεται βίζιτες για να τα βγάλει πέρα. Στο τέλος θα καρφώσει ένα ψαλίδι στο λαιμό ενός πελάτη. Μινιμαλιστικός κινηματογράφος.

  Μα γιατί άραγε δεν έγραψα, αφού ήταν μια εποχή (terminus post quem είναι 11 Οκτωβρίου 1916,  όταν γνώρισα τον Γιάννη τον Καραμπίτσο και το Σχολείο του Σινεμά, ή ίσως Γενάρης 2017, που έβγαλα κάρτα διαπίστευσης για να βλέπω τις προβολές για δημοσιογράφους, και terminus ante quem 8 Μάρτη 2020, λίγο πριν την καραντίνα δηλαδή) που έγραφα για κάθε ταινία που έβλεπα;

  Όπως και να έχει την ταινία την είδα, αλλά θα κοιτάξω να την ξαναδώ, συμπληρώνοντας ίσως κάτι στα παραπάνω.

  Κατάλαβα γιατί δεν έγραψα.

  Γιατί δεν μου άρεσε.

  Τη βρήκα πληκτική, μεγάλα πλάνα που δείχνουν τη γυναίκα στην καθημερινότητά της. Θα μπορούσε να είχε περιοριστεί στο δίωρο. Αν δεν υπήρχε το γεγονός ότι εκδίδεται, για το οποίο θα δούμε ελάχιστες σκηνές, και το δραματικό τέλος (μα καλά, δεν σκέφτηκε τι θα απογίνει ο γιος της; Δεν καταλάβαμε και το λόγο που του έχωσε το ψαλίδι στο λαιμό. Συσσωρευμένες εντάσεις μήπως;) δεν θα έδειχνε η ταινία παρά την καθημερινότητα μιας νοικοκυράς.

  Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι το 7,5 που έχει στο IMDb οφείλεται σε ψήφους γυναικών.

  Είδα μια ακόμη ταινία της Άκερμαν, την «La captive», μεταφορά ενός τόμου του «Αναζητώντας το χαμένο χρόνο», του οποίου μάταια προσπάθησα να ξαναδιαβάσω τον πρώτο τόμο. Ο Προυστ είναι ύφος, όπως και όλος ο μοντερνισμός άλλωστε, δεν είναι στόρι. Για παρόμοιο λόγο, χωρίς βέβαια να έχουν καμιά σχέση, διάβασα μόνο τον πρώτο τόμο από τον «Μεγάλο Ανατολικό» του Εμπειρίκου. Για να δω τι βαθμολογία έχει.

  Μόλις 6.