Απόσπασμα από συνέντευξη του Θόδωρου Αγγελόπουλου

Απόσπασμα από συνέντευξη του Θόδωρου Αγγελόπουλου που με δικαιώνει για την αγάπη μου για τον ιρανικό και τον κινέζικο κινηματογράφο.

David Dobkin, The judge

David Dobkin, The judge (2014)

http://www.imdb.com/title/tt1872194/

Μια ακόμη ταινία που είδα στα village με τη δημοσιογραφική μου ταυτότητα, μαζί με το γιο μου. Και, όπως έγραψα και σε προηγούμενη ανάρτησή μου, νοιώθοντας ηθικά υποχρεωμένος, και αφού γράφω που γράφω για ταινίες στο blog μου (μάλιστα, μετά από πρόταση του εκδότη μου που διάβασε κάποιες από τις κινηματογραφικές κριτικές μου, ορισμένες από αυτές θα εκδοθούν σε βιβλίο του χρόνου, προσαρμοσμένες βέβαια, χωρίς τα τρελά που γράφω καμιά φορά) θα γράψουμε και γι’ αυτήν.

Αν ήταν να δώσω εγώ τίτλο στην ταινία θα έδινα τον τίτλο «Πατέρας και γιος». Στην πραγματικότητα αυτό είναι το κυρίως θέμα, και παραπέμπει συνειρμικά στην ταινία του Σοκούροφ «Πατέρας και γιος», της οποίας αποτελεί κατά κάποιο τρόπο αντιστροφή. Εκείνη ήταν μια λυρική, ποιητική ταινία που έδειχνε τα τρυφερά αισθήματα του πατέρα για το γιο και λιγότερο του γιου για τον πατέρα (κακά τα ψέματα, η γονεϊκή αγάπη είναι μεγαλύτερη από την υική – εντάξει, και τη θυγατρική, τι φταίω εγώ αν η γλώσσα είναι φαλλοκρατική). Αυτή εδώ είναι μια ταινία τυπικά αμερικανική, σκληρή, αλλά και προβλέψιμη.

Ο γιος, επιτυχημένος δικηγόρος που αναλαμβάνει συνήθως να υπερασπίζεται ένοχους τους οποίους καταφέρνει και αθωώνει, θα πάει στο πατρικό του σπίτι στην επαρχιακή πόλη που μεγάλωσε για να παρευρεθεί στην κηδεία της μητέρας του. Ο πατέρας του, τίμιος αλλά άτεγκτος δικαστής, αγαπάει το γιο του με το δικό του τρόπο. Παίρνει σκληρές αποφάσεις γι’ αυτόν πιστεύοντας ότι είναι για το καλό του. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να απομακρυνθούν ψυχολογικά. Στην αρχή βλέπουμε την ένταση στις σχέσεις τους. Η ανατροπή βέβαια είναι αναμενόμενη. Στο τέλος τους βλέπουμε αγαπημένους.

Η ταινία είχε αρκετό χιούμορ, ιδιαίτερα στην αρχή, και αρχικά πίστευα ότι θα ήταν κωμωδία, αλλά ο γιος μου μού το διέψευσε. Όμως εγώ γέλασα αρκετά σε κάμποσα σημεία. Στενοχωρήθηκα πολύ που έλειψα για λίγο για να πάω τουαλέτα (αχ, αυτός ο προστάτης) και γυρνώντας άκουσα τους θεατές να γελούν. Είχα χάσει το αστείο.

Το παίξιμο του Robert Downery Jr., ο οποίος ενσαρκώνει έναν άνδρα που όλα του πάνε κόντρα, που ταλανίζεται από σοβαρά προβλήματα και όμως στέκεται γενναία όρθιος, μου άρεσε πολύ. Και όλη η ταινία βέβαια.

Φώτης Τερζάκης, Ανορθολογισμός, φονταμενταλισμός και θρησκευτική αναβίωση

Φώτης Τερζάκης, Ανορθολογισμός, φονταμενταλισμός και θρησκευτική αναβίωση, Εκδόσεις των συναδέλφων 2013, σελ. 120

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Δεύτερη έκδοση, με τρία συμπληρωματικά κείμενα

Πριν γράψουμε για το βιβλίο να παραθέσουμε το βιογραφικό του όπως βρίσκεται στην biblionet, ένα βιογραφικό πλουσιότατο.

Ο Φώτης Τερζάκης γεννήθηκε το 1959 στην Πάτρα. Ίδρυσε και διηύθυνε τις εκδόσεις "Praxis" (1982-1990), ενώ υπήρξε τακτικός συνεργάτης των εκδόσεων "Πρίσμα" (1990-94). Από το 1998 σχεδιάζει και επιμελείται τη σειρά "Ιστάρ. Ανθρωπολογία της σεξουαλικότητας" στις εκδόσεις "Οξύ". Έχει εργαστεί ερευνητικά, στο πλαίσιο σεμιναρίων, σε ποικίλους τομείς των ανθρωπιστικών επιστημών. Από το 1992 συνδιοργανώνει ένα Ανεξάρτητο Θρησκειολογικό Σεμινάριο, που το 1997 οδήγησε στη δημιουργία της Εταιρείας Θρησκειολογικών Ερευνών (της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρώτος γραμματέας), ενώ ήταν από τους βασικούς συντάκτες του "Θρησκειολογικού Λεξικού" των εκδόσεων "Ελληνικά Γράμματα". Έχει δημοσιεύσει πολλά δοκίμια και κριτικές στον περιοδικό Τύπο, συνεργάζεται δε ως βιβλιοκριτικός με τις εφημερίδες "Ελευθεροτυπία" και "Καθημερινή". Έχει επίσης παρουσιάσει μεγάλο αριθμό μεταφράσεων σε συναφή πεδία. Έργα του είναι: "Τα αίματα της γλώσσας". "Έξι ποιήματα" (Όστρακα, Πάτρα 1988)· "Φύση και κοινωνία: γενεαλογία ενός τύπου συνείδησης και μιας σχέσης κυριαρχίας" (Έρασμος, 1990)· "Σημειώσεις για μιαν ανθρωπολογία της μουσικής" (Πρίσμα, 1990)· "Φιλελευθερισμός και τρομοκρατία. Πολιτικά κείμενα" (Πρίσμα, 1991)· "Οι αντίποδες του '60: πίσω από τη διφορούμενη έννοια του μεταμοντερνισμού και μέσα από τα νέα κοινωνικά κινήματα" (Πρίσμα, 1992)· "Το φάντασμα μιας δεκαετίας: κουλτούρα και εναλλακτικός πολιτισμός στη δεκαετία του 1960" (συλλ. τόμος, επιμ. με τη Σώτη Τριανταφύλλου, Δελφίνι, 1994)· "Φιλοσοφικός ρεφορμισμός. Προβλήματα διαλεκτικής και ολότητας στη φιλοσοφία και την πολιτική θεωρία του Jurgen Habermas" (Έρασμος, 1996)· "Η διαλεκτική επαναπροσδιορισμένη. Συμβολή στη διερεύνηση των φιλοσοφικών και ανθρωπολογικών θεμελίων μιας έννοιας" (Φιλίστωρ, 1996)· "Μελέτες για το ιερό" (Ελληνικά Γράμματα, 1997)· "Ανορθολογισμός, φονταμενταλισμός και θρησκευτική αναβίωση: τα χρώματα της σκακιέρας" (Ελληνικά Γράμματα, 1998)· "Τα ονόματα του Διονύσου. Προαναγγελίες μιας διαρκώς ματαιούμενης έλευσης" (Οξύ, 2000).

Έχουμε ξαναγράψει για τον Φώτη, και συγκεκριμένα για το βιβλίο του «Η διαλεκτική επαναπροσδιοριζόμενη», που δημοσιεύτηκε στο «Διαβάζω».

Με τον Φώτη γνωριστήκαμε πριν χρόνια στην ομάδα κοινωνικής ανθρωπολογίας που λειτουργούσε υπό την καθοδήγηση του Σωτήρη Δημητρίου, παλιά στο Κέντρο Μαρξιστικών Μελετών του ΚΚΕ, αργότερα στο Κέντρο Έρευνας και Τεκμηρίωσης του Συνασπισμού, και αργότερα στο σπίτι της Λίλας, όταν το Κέντρο έκλεισε λόγω έλλειψης πόρων. Ήταν το 1993, και ψήφισα τότε Συνασπισμό και όχι τους οικολόγους για να πετύχει το 3% και να πάρει τη χρηματοδότηση ώστε να μην κλείσει το Κέντρο. Δεν τα κατάφερε, το Κέντρο έκλεισε, και ευτυχώς που διάθεσε το σπίτι της για την ομάδα η φιλόξενη Λίλα. Καλύτερα για μας, αν και όχι για τον Συνασπισμό. Ο καναπές και οι πολυθρόνες είναι πολύ άνετες, σε αντίθεση με τα άβολα καθίσματα, τόσο του ΚΜΕ όσο και του Κέντρου.

Με τον Φώτη έχουμε κάμποσα κοινά ενδιαφέροντα. Ενδιαφέρεται για την ασιατική κουλτούρα, και έγραψε μια κριτική-σεντόνι για το βιβλίο μου «Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας», και τον ευχαριστώ για άλλη μια φορά από αυτές τις γραμμές. Εγώ πάλι απέκτησα ένα όψιμο ενδιαφέρον για τον κόσμο του Ισλάμ, μετά το 1998, την πρώτη έκδοση του βιβλίου, από τα «Ελληνικά Γράμματα».

Ο Φώτης είναι χαρισματικός ομιλητής, με ευρύτητα γνώσεων και αίσθηση του χιούμορ. Ήταν απόλαυση να τους ακούς να αλληλοπειράζονται με την συγχωρεμένη την Αλίντα, τη γυναίκα του Σωτήρη, στα αποχαιρετιστήρια τσιμπούσια της ομάδας πριν τις καλοκαιρινές διακοπές.

Οι εξελίξεις στην Μέση Ανατολή είναι πολύ γοργές, αλλά οι βασικές θέσεις που εκθέτει ο Φώτης δεν αλλάζουν. Εξάλλου τα τρία κείμενα που συμπληρώνουν αυτή την έκδοση – το τελευταίο του 2011 - δίνουν μια αρκετά ικανοποιητική εικόνα για τις εξελίξεις αυτές.

Δεν υπάρχει λόγος να δώσω περίληψη των θέσεών του, θα ήθελα περισσότερο να δώσω τον λόγο στον ίδιο σχολιάζοντας τα αποσπάσματα που θα παραθέσω, όπως συνηθίζω. Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο αντιγράφω.

Θα ξεκινήσω με ένα απόσπασμα από την εισαγωγή, το οποίο προσυπογράφω απόλυτα.

«Πιστεύω ακράδαντα ότι δεν υπάρχουν θρησκευτικές ούτε νεοπαραδοσιακές λύσεις στα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου· εκείνο που απαιτείται είναι ένας διαρκής, ανυποχώρητος, αντιιμπεριαλιστικός και αντικαπιταλιστικός αγώνας, με αταλάντευτη προσήλωση στην ισότητα, στην αυτοοργάνωση των μαζών, στην απεριόριστη διεύρυνση των ελευθεριών και στη ζωογονητική δύναμη της πολιτισμικής διαφοράς» (σελ. 16-17).

Να σημειώσουμε εδώ ότι η ζωογονητική δύναμη της  πολιτισμικής διαφοράς προϋποθέτει την ανοχή του διαφορετικού, ανοχή την οποία βλέπουμε σήμερα δυστυχώς να συρρικνώνεται.

Στο παρακάτω όμως θα διαφωνήσω εν μέρει.

«…έχει σημασία να δούμε αν το θρησκευτικό στοιχείο είναι πράγματι ένας πρωτογενής παράγοντας σύγκρουσης, ή αν αντιθέτως αποτελεί ένα πρόσφορο ρητορικό όπλο για άλλης τάξεως ανταγωνισμούς και ως εκ τούτου ένα φαινόμενο κατεξοχήν μοντέρνο, ελάχιστα σχετιζόμενο με την ουσιαστική κληρονομιά αυτών των θρησκειών» (σελ. 33).

Το «άλλης τάξεως ανταγωνισμούς» υπονοεί κυρίως οικονομικούς ανταγωνισμούς, πράγμα που υποστηρίζουν, φαντάζομαι, όλοι οι μαρξιστές, ορθόδοξοι και αιρετικοί. Το διαζευκτικό «ή αν αντιθέτως» θα το αντικαθιστούσα με το συμπλεκτικό «και». «Το θρησκευτικό στοιχείο είναι πράγματι ένας πρωτογενής παράγοντας σύγκρουσης και αποτελεί (επίσης) ένα πρόσφορο ρητορικό όπλο (και) για άλλης τάξεως ανταγωνισμούς…». Πιστεύω ότι οι «άλλης τάξεως ανταγωνισμοί» ενισχύουν μεν το θρησκευτικό στοιχείο, αλλά δεν το δημιουργούν. Τώρα αν η ενίσχυση αυτή είναι που οδηγεί στην «κρίσιμη μάζα», όπως λέμε στην πυρηνική φυσική, ή όχι, είναι νομίζω κάθε φορά συγκεκριμένο, και κατά τη γνώμη μου αρκετά δύσκολο να ελεγχθεί.

Διαβάζουμε:

«Μετά την κατάρρευση του Ανατολικού μπλοκ και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, αυτός ο Ισλαμισμός καλείται να ενσαρκώσει, ως διάδοχος του κομμουνισμού, το είδος της έξωθεν απειλής την οποία αντιπροσώπευε εκείνος» (σελ. 42).

Το πρώτο βιβλίο που μετάφρασα, τέλος της δεκαετίας του ’70 για τις εκδόσεις Αναγνωστίδη, ήταν το «Η κοινωνική ψυχολογία της εργατικής τάξης» του Gerhard Vinnai. Πρόταση δική μου, από τα γερμανικά, που πληρώνονταν καλύτερα. Εκεί ο Βινάι μιλάει για τη στρατηγική του αποδιοπομπαίου τράγου, του εχθρού που χρησιμοποιείται για τη συσπείρωση της ομάδας. Για τους Γερμανούς ήταν οι Εβραίοι. Για τους Δυτικούς είναι σήμερα το (φονταμενταλιστικό) Ισλάμ. Δικαιολογημένα; Μετά την 11^η Σεπτεμβρίου, δικαιολογημένα θα έλεγα. Όμως, θέλω να τονίσω εδώ, και για το Ισλάμ η Δύση παίζει το ρόλο του αποδιοπομπαίου τράγου.

Ας το γράψω και αυτό.

Ο Αρίστος ο Παπαδοκωστόπουλος ήταν ένας από τους τέσσερις που μείναμε (οι άλλοι δυο ήταν η Νίκη η Καρδακάρη και ο Μάκης ο Κατσιγιάννης), μετά από συνεχείς αποχωρήσεις, από την Εναλλακτική Οικολογική Ομάδα Γαλατσίου. Τότε αποφασίσαμε ότι δεν μπορούσαμε να κρατηθούμε άλλο σαν ομάδα και δωρίσαμε τον εξοπλισμό στον Συνασπισμό, του οποίου είχαμε δεχτεί την πρόταση να συστεγαστούμε πριν λίγους μήνες για να γλιτώσουμε το μισό νοίκι. Τώρα είναι δημοτικός σύμβουλος και επί κεφαλής μιας ανεξάρτητης αριστερής παράταξης. Ο Αρίστος αυτός, σε συζήτηση που είχαν με τον Πάμπλο (τον γνωστό από τον ισπανικό εμφύλιο), τους είπε ότι η επόμενη σύγκρουση θα ήταν ανάμεσα στο Ισλάμ και τη Δύση. Εν έτει 2000.

Διαβάζουμε:

«… του μοναδικού νόμιμου οικιστή της γης: του αυτόχθονος αραβικού πληθυσμού της Παλαιστίνης» (σελ. 56).

Εδώ θα διαφωνήσω.

Είναι τόσο αυτόχθονες όσο και οι Τούρκοι. Δεν νομίζω να μίλαγαν αραβικά πριν την έλευση του Μωάμεθ. Οι Βερβέροι, όσοι απέμειναν, κατάφεραν να διατηρήσουν τη γλώσσα τους στο Μαγκρέμπ, όχι όμως και οι Αιγύπτιοι.

Όχι, δεν λέω ότι καλά κάνουν οι Ισραηλινοί και τους καταπιέζουν, απλά το λέω αυτό για να υπογραμμίσω την απαισιοδοξία που νοιώθω κάθε φορά που κοιτάζω την ιστορία. Δεν είναι δίκαιο οι παλαιστίνιοι να υποφέρουν επειδή οι προπαππούδες τους πριν χρόνια κατάκτησαν την Παλαιστίνη, και, όσο και αν σοκάρω, δεν θέλω καθόλου να πάρουμε την Πόλη. Αν την πάρουμε ξέρω πολύ καλά τι θα πάθουν τα τρισέγγονα των στρατευμάτων του Πορθητή: ότι παθαίνουν σήμερα οι Παλαιστίνιοι.

Μέσα μου υπάρχουν τα ανθρωπιστικά συναισθήματα, προϊόν φυλογένεσης, και λυπάμαι τους Παλαιστίνιους. Υπάρχει όμως και ο Μακιαβέλι μέσα μου που λέει: Αν σε διακόσια τρακόσια χρόνια βρεθεί ένας άραβας φύρερ και τους ενώσει ενώ η Ευρώπη θα βρίσκεται στον δεύτερο μεσαίωνά της, εκεί που θα πρωτοπατήσουν το πόδι τους θα είναι η Κρήτη. Πάτησαν το 800 περίπου και έμειναν κάπου 150 χρόνια μέχρι που τους έδιωξε ο Νικηφόρος Φωκάς, κάπου το 950. Ε, να μην ξαναπατήσουν. Το Ισραήλ προς το παρόν αποτελεί μια καλή ασπίδα.

Θα μου πείτε, βλέπεις τόσο μακριά;

Αν οι αμερικανοί μπορούσαν να δουν μόνο δυο δεκαετίες πιο μπροστά, θα πρόβλεπαν την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού και δεν θα ενίσχυαν τους Ταλιμπάν.

Και τώρα δεν βλέπουν μακριά. Εχθρός τους δεν είναι το Ισλάμ αλλά οι Άραβες (όχι όλοι βέβαια), το σουνιτικό Ισλάμ, που κινδυνεύει να πέσει στα χέρια των φονταμενταλιστών (στην Αίγυπτο αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή, πραξικοπηματικά, αλλά για πόσο;). Ο καλύτερός τους σύμμαχος θα ήταν το Ιράν. Δεν ξέρω αν το έχουν καταλάβει, όπως επίσης και οι ιρανοί. Αν δεν είχαν παρασυρθεί από την αντιαμερικανική υστερία και ρητορεία τότε που ανέτρεψαν τον Σάχη, μάλλον θα είχαν γλιτώσει αυτά που τράβηξαν με τον Σαντάμ.

Μήπως γίνεται μια διελκυστίνδα μέσα μου ανάμεσα στον ανθρωπιστή και στον Μακιαβέλι;

Καθόλου. Ο ανθρωπιστής έχει εντελώς το πάνω χέρι. Είμαι και εγώ πάνω στο καράβι για τη Γάζα. Ο Μακιαβέλι είναι προϊόν πολιτισμικής εξέλιξης ενώ ο ανθρωπιστής φυλογενετικής, όπως μου έμαθαν οι ηθολόγοι. Η φυλογένεση συνήθως είναι πιο ισχυρή από την οντογένεση. Συνήθως.   

Την παρακάτω πρόταση ο Φώτης την έχει με πλαγιαστά για να την υπογραμμίσει: «Ο φονταμενταλισμός είναι ένας καθυστερημένος εθνικισμός» για να γράψει στη συνέχεια.

«η μονοθεϊστική πίστη, της οποίας η ιστορική στιγμή θα είχε διαλεκτικά παρέλθει με την εθνική ολοκλήρωση, επανεπιστρατεύεται ως ρητορικό όπλο όπου και όταν οι δυσμενείς συνθήκες καθιστούν αδύνατη ή δύσκολα πραγματώσιμη την τελευταία» (σελ. 64).

Πάντως, να το πούμε αυτό, εμείς είμαστε οι πρώτοι διδάξαντες, όταν το 1821 παλεύαμε για «το γένος και τη θρησκεία». Εμείς είχαμε πρώτο το γένος, η ISIS όμως, που δεν είχε φανεί στο προσκήνιο όταν εκδόθηκε το βιβλίο του Φώτη, δεν ονειρεύεται το γένος αλλά την επανίδρυση του Χαλιφάτου.

Δεν το τόνισα, αλλά τον φονταμενταλισμό ο Φώτης δεν τον βλέπει μόνο στο Ισλάμ, τον βλέπει να αναπτύσσεται και στο εσωτερικό του Χριστιανισμού, τόσο του δυτικού όσο και του ανατολικού. Όμως κοντεύουμε να περάσουμε τις τρεις σελίδες, ας μην επεκταθούμε ιδιαίτερα σ’ αυτό. Υπάρχει πάντα το βιβλίο, για όσους ενδιαφέρονται, 6 ευρώ από 10, στην Πρωτοπορία.

Το βιβλίο του Φώτη με παρέσυρε να εκθέσω κάποιες απόψεις μου για ορισμένα σύγχρονα προβλήματα, ενώ στην κορυφή των ενδιαφερόντων μου είναι η λογοτεχνία και ο κινηματογράφος, όπως ξέρουν εκείνοι που παρακολουθούν τις αναρτήσεις μου. Κλείνοντας θα ευχηθώ στο Φώτη να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο του, και ο ίδιος πάντα δημιουργικά παθιασμένος με το απελευθερωτικό όραμα. Εμένα ξεθύμανε όταν είδα ότι είχαμε απομείνει τέσσερις.

Μπάμπης Δερμιτζάκης

Gus Van Sant, Good will hunting

Gus Van Sant, Good will hunting (1997)

http://bit.ly/1yZjRCy

http://en.wikipedia.org/wiki/Gus_Van_Sant

Το Good Will hunting το είχα δει πριν χρόνια αλλά το είχα ξεχάσει. Το έργο μου το σύστησε ο φίλος μου ο Κορακιανίτης. Είπα να το δω αμέσως πριν το ξεχάσω.

Ο νεαρός είναι μια ιδιοφυία στα μαθηματικά και τέρας γνώσεων, αλλά εντελώς ιδιόρρυθμος. Θα τον ανακαλύψει ένας κορυφαίος καθηγητής του Χάρβαρντ και θα τον πάρει υπό την προστασία του, όπως καλλιώρα πήρε υπό την προστασία του ο Ράσελ τον Βιτγκενστάιν. Και οι δυο αναγνώρισαν ότι ο προστατευόμενός τους τούς ξεπερνούσε σε ικανότητες.

Ο δικαστής όμως, για να μην τον στείλει στη φυλακή, θέτει και έναν άλλον όρο, πέρα από το να συναντιέται με τον καθηγητή: να επισκέπτεται κάθε εβδομάδα ένα ψυχίατρο.

Κανείς δεν τον αντέχει, παρά μόνο ο Ρόμπιν Γουίλλιαμς. Κουβαλώντας κι αυτός τα δικά του ψυχολογικά προβλήματα, θα βοηθηθεί από αυτή τη σχέση με τη σειρά του. Ο νεαρός βλέπει έναν πίνακά του, μια βάρκα σε μια φουρτουνιασμένη θάλασσα, και θα τον σχολιάσει. Κάποια στιγμή ακούμε τον παρακάτω διάλογο:

«-σε λίγο θα κόψεις το αυτί σου

-Αλήθεια;

-Ναι.

-Να πάω και νότια Γαλλία και να λέγομαι μήπως Βίνσεντ;

-Έχεις ακούσει που λένε “στη μπόρα κάθε δενδράκι καταφύγιο”;

-Ναι

-Εσύ είσαι αυτός, οι ουρανοί άνοιξαν, τα κύματα σκάνε στη βάρκα σου, τα κουπιά έτοιμα να τσακιστούν, τα ’χεις κάνει πάνω σου και ψάχνεις λιμάνι να σωθείς. Γι’ αυτό θα ’γινες ψυχολόγος.

-Μπίνγκο».

Πάντα είχα τη βεβαιότητα ότι όποιος σπουδάζει ψυχολογία το κάνει για να γνωρίσει βαθύτερα τον εαυτό του και τα ψυχολογικά προβλήματα που τον κατατρύχουν. Κι εγώ, όταν στα εικοσιεφτά μου διάβαζα μετά μανίας ψυχολογία, για τον ίδιο λόγο το έκανα. Δυο χρόνια όμως ήταν αρκετά για να τον μάθω· ή τέλος πάντων να νομίσω ότι τον έμαθα. Ή έστω, για να μου περάσει η ανάγκη να γνωρίσω τον εαυτό μου. Τότε ξανοίχτηκα σε άλλα διαβάσματα.

Ένας γνωστός μου ψυχολόγος, όταν του έκανα την παρατήρηση ότι «Για να λύσεις τα ψυχολογικά σου προβλήματα σπούδασες ψυχολογία» είχε την παρρησία να το παραδεχτεί.

Σε ένα αυτοβιογραφικό κείμενο που έγραψα έβαλα ως υπότιτλο «Οι ρίζες της σύμπτωσης», κλέβοντάς τον από το ομώνυμο έργο του Άρθουρ Καίσλερ. Αναφερόμουν σε αυτό σε συμπτώσεις, κάποιες από τις οποίες, πολύ σημαντικές, είχαν να κάνουν με τη συγγραφή του και έγιναν κατά τη διάρκειά της, που κράτησε μόλις κάτι παραπάνω από μια μέρα.

Προσλαμβάνοντας το έργο κάτω από το γεγονός της πρόσφατης αυτοκτονίας του Ρόμπιν, και ενθυμούμενος το Patch Adams που ξαναείδα πρόσφατα όπου παίζει πάλι το ρόλο ενός θεραπευτή, αναρωτιέμαι αν είναι σύμπτωση που τέτοιοι ρόλοι βρήκαν τον Γουίλιαμς, ή μήπως ο ίδιος αναζήτησε υποσυνείδητα τέτοιους ρόλους. Αναδρομικά μπορούμε να υποθέσουμε τον υπαινιχτικό τους χαρακτήρα για το τέλος του, όπως και του Χεμινγουέι οι παρακάτω γραμμές από το «Για ποιον κτυπά η καμπάνα».

(Ο Ρομπέρτο, τραυματισμένος, περιμένει τους Φρανκιστές. «Μόρφασε, μούσκεμα στον ιδρώτα, γιατί το πόδι, στο σημείο που το νεύρο είχε πληγωθεί από το πέσιμο, πονούσε φρικτά τώρα. Βρε, δεν πα να ’ρθουνε, είπε. Δε θέλω να κάνω την ίδια πράξη που έκανε ο πατέρας μου. Εγώ θα την κάνω σωστά, αλλά προτιμώ χίλιες φορές να μην αναγκαστώ να το κάνω. Είμαι ενάντια σ’ αυτό» (σελ. 552).

Τελικά το έκανε, και με τον ίδιο τρόπο: αυτοκτόνησε με όπλο. Το νόμπελ δεν στάθηκε ικανό να αμβλύνει τα ψυχολογικά άγχη του· όπως και του Γιασουνάρι Καουαμπάτα εξάλλου. Ίσως υπάρχουν και άλλοι που δεν τους ξέρω. Νομπελίστες εννοώ, γιατί διάσημοι συγγραφείς που αυτοκτόνησαν ξέρω ότι υπάρχουν· και πρώτος και καλύτερος ο πατριώτης του Καουαμπάτα, ο Γιούκιο Μισίμα.

Αναρωτιέμαι, μπορεί να υπάρξουν αποσπάσματα από δικά μου κείμενα που να λειτουργήσουν υπαινιχτικά για ένα ενδεχόμενα παρόμοιο δικό μου τέλος;

Ίσως, αλλά ποιος θα τα ψάξει; Εγώ δεν είμαι ούτε κατά διάνοια Χεμινγουέη, και το μοναδικό μυθιστόρημα που έγραψα πριν 24 χρόνια, μη καταφέρνοντας να βρω εκδότη αποφάσισα να πληρώσω την έκδοσή του. Πάντως, αν παρ’ ελπίδα (μα τι λέω, κατ’ ελπίδα) θα άξιζε για κάποιον να ψάξει για κάτι τέτοιο, το παρόν κείμενο προσφέρεται μια χαρά.

Δεν το έγραψα, αλλά το θεωρώ αυτονόητο: υπάρχει και ρομάντζο στο έργο, με το «ρομαντικό» επιμύθιο: ο έρωτας είναι πάνω απ’ όλα.

Joe Dante, Matinee

Joe Dante, Matinee (1993)

http://en.wikipedia.org/wiki/Matinee_%281993_film%29

  Είναι από τις πιο ξεκαρδιστικές κωμωδίες που έχω δει τα τελευταία χρόνια και, προπαντός, καθόλου σαχλή, όπως είναι πολλές κωμωδίες με αρκετά αστεράκια. Νεανική κωμωδία, όπως και το Flirting, παρωδεί τις ταινίες τρόμου που τόσο αρέσουν στους πιτσιρικάδες, με φόντο την κρίση της Κούβας.

  Δεν θα γράψω περισσότερα, μπορείτε να διαβάσετε τον σύνδεσμο παραπάνω, απλά θα επαναλάβω ότι γέλασα πολύ, και δεν θα ήταν άσχημο κάποια κινηματογραφική αίθουσα να το παίξει σε επανάληψη. Παίζουν που παίζουν ένα σωρό επαναλήψεις, ιδιαίτερα το καλοκαίρι.