Τα παιδιά του πετρελαίου (2001) του Ebrahim Forouzesh

Άλλο ένα αριστουργηματικό Ιρανικό έργο, που έχει κερδίσει διάφορα βραβεία. Μετά από τόσα Ιρανικά έργα που έχω δει, θα ήθελα να το πραγματευτώ συγκριτολογικά.
Σε πάρα πολλά Ιρανικά έργα πρωταγωνιστές είναι παιδιά. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά: Τα παιδιά του παραδείσου, Το χρώμα του παραδείσου, Τα παιδιά του ουρανού, Βροχή, Ο Βούδας λιποθύμησε από ντροπή.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό των έργων αυτών: δείχνουν τη φτώχεια και την αγωνιώδη προσπάθεια των ανθρώπων να επιβιώσουν μέσα σε δύσκολες συνθήκες.
Όμως το έργο με το οποίο έχει τα περισσότερα κοινά η παραπάνω ταινία είναι «Τα παιδιά του Παραδείσου». Στο έργο εκείνο ο μικρός ήρωας θα τρέξει σε έναν αγώνα δρόμου, όπου το τρίτο βραβείο είναι ένα ζευγάρι παπούτσια. Αυτό το βραβείο τον ενδιαφέρει, γιατί πρέπει να κερδίσει τα παπούτσια για να τα προσφέρει στην αδελφή του, γιατί τα δικά της τα έχασε όταν τα πήρε από τον τσαγκάρη. Όμως δεν κέρδισε το τρίτο βραβείο αλλά το πρώτο, και δεν είναι καθόλου ενθουσιασμένος γι αυτό. Εκείνος ήθελε το τρίτο βραβείο, με έπαθλο τα παπούτσια. Ένας ενθουσιώδης blogger έγραψε σχετικά γι αυτή την ταινία.
Έτσι και στα «Παιδιά του πετρελαίου». Ο μικρός ήρωας βάζει στοίχημα να περάσει σαν ακροβάτης πάνω από τις σωλήνες του πετρελαίου που διασχίζουν ένα γκρεμό. Αν πέσει, θα σκοτωθεί. Αν περάσει, θα κερδίσει το στοίχημα και με τα λεφτά που θα πάρει θα πληρώσουν έναν τοκογλύφο για να πάρει πίσω το γαϊδούρι τους. Το χρειάζεται η μητέρα του για να μεταφέρει το πετρέλαιο από τους πετρελαιόλακους, που μαζεύει καθημερινά με άλλες φτωχιές γυναίκες και να το πουλήσει. Όμως η μητέρα του, απελπισμένη πια, βλέποντας ότι δεν μπορούν να ζήσουν, έχει αποφασίσει να πάει στο σπίτι του πατέρα της. Τη μέρα που είναι να φύγουν ο μικρός, που δεν το ξέρει, έχει πάει για το στοίχημα. Αυτή όμως δεν μπορεί να περιμένει. Φορτώνει τη λιγοστή πραμάτεια της σε ένα γαϊδούρι και ξεκινάει με την κόρη της, αφήνοντας παραγγελιά στη γειτόνισσα να πει στο γιο της όταν έλθει να τρέξει να τους προφτάσει. Στο τέλος του έργου, ενώ ο γιος έχει περάσει τις σωλήνες και βρίσκεται στην άλλη μεριά, η μητέρα του από τον απέναντι λόφο του φωνάζει να βιαστεί να τις προφτάσει. Άδικα το ρίσκο, τσάμπα κέρδισε το στοίχημα.
Στα περισσότερα από τα ιρανικά αυτά έργα υπάρχει σασπένς. Στο συγκεκριμένο έργο το σασπένς είναι πιο αγωνιώδες, όχι μόνο γιατί πρόκειται για την ίδια τη ζωή του ήρωα, αλλά γιατί ο Ebrahim Forouzesh το χειρίζεται κινηματογραφικά με ένα εντελώς δεξιοτεχνικό τρόπο. Χρησιμοποιεί και ένα γνωστό τρικ που δημιουργεί εφέ απροσδόκητου: παρουσιάζει τον ήρωα να πέφτει, για να τον επαναφέρει πάλι πάνω στον σωλήνα, δείχνοντας έτσι ότι δεν έπεσε αλλά ήταν μια φαντασίωση του φόβου του ήρωά του, ότι τελικά δεν θα τα καταφέρει να κρατηθεί και θα πέσει.
Και ο λαός αυτός δεν μαστίζεται μόνο από τη φτώχεια, αλλά και από την καταπίεση του δικτατορικού ισλαμικού καθεστώτος. Ελεύθεροι σκοπευτές έβαλαν κατά του πλήθους και σκότωσαν δεκάδες στις πρόσφατες διαδηλώσεις. Στην Ελλάδα αυτό είχε να γίνει από το ’44, τότε στην διαδήλωση στην πλατεία Συντάγματος που οδήγησε στα Δεκεμβριανά.
Ψάχνοντας εκ των υστέρων βρήκα ένα ενδιαφέρον κείμενο για τον ιρανικό κινηματογράφο εδώ.