Μίλοραντ Πάβιτς, Καπέλο από δέρμα ψαριού

Μίλοραντ Πάβιτς, Καπέλο από δέρμα ψαριού (μετ. Ζώγια Μαυροειδή) Καστανιώτης 1999, σελ. 70)

Μου το έδωσε μια φίλη να το διαβάσω και να της πω τη γνώμη μου. Προφανώς της είχε προκαλέσει αμηχανία και ήθελε μια δεύτερη γνώμη. Της την είπα.
Το «μυθιστόρημα», όπως χαρακτηρίζεται το βιβλίο παρά τις 70 σελίδες του στις οποίες παρεμβάλλονται και αρκετές εικόνες, δεν μου άρεσε. Μπορεί να μη μου άρεσε ειδολογικά. Όπως δεν μου αρέσουν οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας, έτσι δεν μου άρεσε και ένα μυθιστόρημα που έχει την οργιώδη φαντασία ενός παραμυθιού για παιδιά. Πιθανότατα να αρέσει σε άλλους, μάλλον σίγουρα αρέσει σε άλλους για να μεταφραστεί και στα ελληνικά. Έκανα τη σκέψη μήπως πρόκειται για μια αλληγορία. Δεν είδα τίποτα που να συνηγορεί γι’ αυτό. Μπορεί όμως εγώ να μην την αντιλήφθηκα, και πιθανόν άλλοι πιο επαρκείς από μένα αναγνώστες να την αντιλήφθηκαν.
Η πλοκή του έργου βρίσκεται θολή μέσα στο μυαλό μου. Μιλάει για δυο ήρωες, έναν άντρα και μια γυναίκα, που ζουν στα χρόνια της ρωμαιοκρατίας στην περιοχή της σημερινής Σερβίας. Πολλές φορές επίσης γίνεται λόγος για κάτι κλειδιά, μάλιστα το ένα είναι ξύλινο. Ψάχνω τις υπογραμμίσεις μου. Είναι όλες και όλες τρεις. Τις δυο πρώτες τις έκανα για να έχω δείγματα του σουρεαλισμού του έργου.
«Αμέσως πρόσεξε ότι τα στήθη της είχαν τεράστιες ρώγες στις οποίες, σαν να ήταν δάχτυλα, φορούσε δαχτυλίδια. Απ’ αυτά τα δαχτυλίδια έτρεχε γάλα σε μορφή γαλάζιων δακρύων. Η κοπέλα (η Μικαΐνα) χαμογέλασε στον Αρκάδιο…» (σελ. 50, για να δώσουμε και τα ονόματα των ηρώων).
Η επόμενη υπογράμμιση βρίσκεται στην επόμενη σελίδα.
«Όταν κατέβηκαν, η συνταξιδιώτισσα έδειξε στον Αρκάδιο ένα μικρό λόφο κάτω από τον οποίο μπορούσε κανείς να κοιμηθεί στον ύπνο του».
Και η τελευταία.
«Ένα βράδυ, μια κοπέλα, περνώντας βιαστική από δίπλα του σ’ ένα στενό πέρασμα, του κούνησε την ουρά της κι αυτός της έδωσε μια τσιμπιά στον πισινό α λα ελληνικά» (σελ. 46-47).
Αυτά για τον Πάβιτς. Πάντως είμαι περίεργος να δω αν τα άλλα του έργα είναι στο ίδιο στυλ.