Mohammad Rasoulof, Το λυκόφως (The twilight, 2002)

Mohammad Rasoulof, Το λυκόφως (The twilight, 2002)

 

  Εν όψει της αυριανής προβολής της ταινίας του Μοχάμαντ Ρασούλοφ, «Δεν υπάρχει κακό».

  Τον Μοχάμαντ Ρασούλοφ τον έχω δει πακέτο, όπως πακέτο προσπαθώ να δω κάθε ιρανό σκηνοθέτη. Βέβαια δεν υπάρχουν όλες οι ταινίες τους στο IMVbox, και απ’ αυτές που υπάρχουν δεν είναι όλες υποτιτλισμένες.

  Το «Λυκόφως» είναι η πρώτη ταινία του Ρασούλοφ. Στα γράμματα της αρχής μας περιμένει μια έκπληξη: «Όλα τα γεγονότα, οι χαρακτήρες και τα ονόματα σ’ αυτό το έργο είναι πραγματικά».

  Ο Αλιρεζά εκτίει ποινή τριετούς φυλάκισης. Είναι βίαιος, δημιουργεί επεισόδια, καταστρέφει πράγματα. Ο διευθυντής της φυλακής σκέφτεται ότι, αν παντρευόταν, ίσως να ηρεμούσε.

  Γίνεται το προξενιό με μια φυλακισμένη, που είναι καταδικασμένη σε ισόβια για διακίνηση ναρκωτικών. Θα παντρευτούν, και μόλις γεννηθεί ο γιος της θα αφεθεί ελεύθερη. Σε λίγο απολύεται και ο Αλιρεζά.

  Και εδώ αρχίζουν τα προβλήματα.

  Δεν μπορεί να βρει δουλειά.

  Μήπως το παρελθόν του;

  Δεν ακούμε τίποτα τέτοιο στην ταινία, απλά υπάρχει ανεργία, είναι δύσκολο.

  Πρέπει να ταΐσει την οικογένειά του.

  Αφού μεσολαβεί ένα αφηγηματικό κενό τον βλέπουμε στη φυλακή. Καταλαβαίνουμε τι έχει συμβεί, έχει καταφύγει πάλι στις κλοπές.

  Όταν απολυθεί θα πάνε βόρεια, της λέει. Σκέπτεται ότι εδώ δεν έχουν καμιά προοπτική.

  Πολλές φορές γράφω, παραφράζοντας το «Η Μερόπη ήταν το πρόσχημα» της Ευγενίας Φακίνου, ότι το στόρι ήταν το πρόσχημα· το πρόσχημα για να προβληθεί το κοινωνικό φόντο. Βλέποντας την ταινία του Ρασούλοφ συνειδητοποιώ ότι μπορεί κάποιες φορές να μην είναι ακριβώς το πρόσχημα. Εδώ βλέπουμε να υπάρχει μια ταλάντωση ανάμεσα στο προσωπικό-υπαρξιακό και το κοινωνικό, με τη ζυγαριά πότε να κλείνει στη μια μεριά και πότε στην άλλη.

  Ο Αλιρεζά κουβαλάει τις τραυματικές εμπειρίες της παιδικής του ηλικίας (είχε ένα πατέρα που τον ξυλοφόρτωνε και τον φοβόταν), η γυναίκα του παρασύρθηκε από κάποιο φίλο της. Η φυλακή δεν περιγράφεται σαν κόλαση, όλοι είναι καλοπροαίρετοι. Το πρόβλημα παρουσιάζεται όταν βγαίνει έξω στην κοινωνία. Οι καλές προθέσεις του διευθυντή δεν ήσαν αρκετές. Στις μεταγενέστερες ταινίες του Ρασούλοφ η ζυγαριά θα κλείνει προς το κοινωνικό, σε αντίθεση θα λέγαμε με τον συμπατριώτη του τον Ασγάρ Φαρχάντι, που στις ταινίες του εστιάζει σε υπαρξιακά προβλήματα.

  Η προηγούμενη ταινία του Ρασούλοφ για την οποία γράψαμε είναι η «Ένας ακέραιος άνθρωπος» (2017) που προβλήθηκε πριν τέσσερα χρόνια στις ελληνικές αίθουσες. Στην ανάρτησή μου παραθέτω τους συνδέσμους των αναρτήσεών μου για τις άλλες του ταινίες.