Lev Arnshtam, Zoya (Зоя, 1944)

Lev Arnshtam, Zoya (Зоя, 1944)

 

  Μόνο Πέμπτη 27 και Παρασκευή 28 Απριλίου στις 18.00, στο Στούντιο

   Από το ενημερωτικό e-mail του newstarcine: «Στην Ουκρανία έριξαν το άγαλμα της Ζόγια, στην Ελλάδα την θυμόμαστε και την ΤΙΜΟΥΜΕ».

  Και ποια ήταν η Ζόγια;

  Μια ηρωίδα της σοβιετικής αντίστασης ενάντια στους Ναζί. Στη βικιπαίδεια που διαβάζω τη βιογραφία της βλέπω ότι το Ζόγια είναι το ρώσικο όνομα της Ζωής.

  Η Ζόγια είχε διεισδύσει στα μετόπισθεν των γερμανών, σε περιοχές που είχαν καταλάβει, εκτελούσε σαμποτάζ μαζί με άλλους παρτιζάνους. Όμως συνελήφθηκε, βασανίστηκε και τελικά απαγχονίστηκε. Πριν της περάσουν το σκοινί στο λαιμό εγκαρδίωνε τους χωρικούς και μιλούσε περιφρονητικά στους γερμανούς. Ο Στάλιν που έμαθε την ιστορία της έδωσε εντολή να μην κρατηθούν αιχμάλωτοι από τη μονάδα που σκότωσε την Ζόγια. Αυτά τα διάβασα στη βικιπαίδεια, όπως και το ότι η περιοχή που έδρασε η Ζόγια ανακαταλήφθηκε από τους Σοβιετικούς τον Ιανουάριο του 1942. Στη βικιπαίδεια διαβάζω επίσης ότι αμφισβητήθηκε ο ηρωϊσμός της, πράγμα που δεν με εξέπληξε, εδώ αμφισβητήθηκε και το ολοκαύτωμα, και ένας από αυτούς που το αμφισβήτησαν ήταν και ο Ροζέ Γκαρωντί, πρώην μέλος του ΚΚ Γαλλίας που ασπάσθηκε τον μουσουλμανισμό.  

  Η ταινία ξεκινάει με τη σύλληψη και το βασανισμό της. Στη συνέχεια γίνεται βιογραφική, και ξεκινάει από τη γέννησή της (ήταν τη μέρα που πέθανε ο Λένιν). Συνεχίζεται με τα μαθητικά της χρόνια, σαν πιονιέρισα και αργότερα σαν κομσομόλισα, τη βλέπουμε με το πρώτο της φλέρτ, και τέλος έχουμε την ένταξή της στον αγώνα και την απόφασή της να πάει να πολεμήσει τους γερμανούς στα μετόπισθεν με τους παρτιζάνους. Βέβαια η βιογραφία αυτή μπορεί να θεωρηθεί σαν η τυπική βιογραφία μιας νεαρής κομσομόλισας που στρατεύθηκε στον αγώνα κατά των ναζί. Και η ταινία τελειώνει δείχνοντας πάλι σκηνές από τη σύλληψή της, το βασανισμό της, και τώρα και την εκτέλεσή της. Μου θύμισε τη «Ναστάζια» (1994) του Αντρέι Βάιντα, που έχει παρόμοια αρχή και τέλος.

  Στη βικιπαίδεια διαβάζω ότι γίνεται αναφορά στη Ζόγια και στην ταινία «Το κορίτσι Νο. 217» (1945) του Μιχαήλ Ρομ. Ε, δεν γίνεται, θα τη δω κι αυτήν.

 

Akira Kurosawa, One wonderful Sunday (1947)

Akira Kurosawa, One wonderful Sunday (1947)

 

  Στο «Μια θαυμάσια Κυριακή» ο Κουροσάβα διεκτραγωδεί τη μοίρα των φτωχών ανθρώπων μετά την ήττα· των φτωχών, γιατί υπάρχουν και οι προνομιούχοι, εκείνοι που ο πόλεμος δεν επηρέασε το επίπεδο ζωής τους. Οι μαυραγορίτες κάνουν χρυσές δουλειές.

  Ραντεβού την Κυριακή. Όμως τι να κάνουν με τα ελάχιστα λεφτά που έχουν πάνω τους;

  Αυτός είναι απελπισμένος, αυτή όμως βλέπει με αισιοδοξία τη ζωή. Αυτός μένει σε ένα φίλο του, αυτή στην αδελφή της με την οποία δεν τα πηγαίνουν και τόσο καλά.

  Θα παίξουν με μικρά παιδιά. Θα δώσουν σε κάποιο φτωχό παιδί να φάει, αρνούμενοι να πάρουν τα λεφτά που τους δίνει. Γιατί να μην πάνε να ακούσουν την «Ημιτελή» του Σούμπερτ;

  Ουρά ο κόσμος. Οι μαυραγορίτες αγοράζουν όλα τα εισιτήρια της Β΄θέσης που κάνουν δέκα γιεν και τα πουλάνε δεκαπέντε. Αυτός τσακώνεται με έναν, θα τον σπάσουν στο ξύλο αυτός και οι συνεργάτες του.

  Σε ένα καφέ που θα πάνε θα διαπιστώσουν ότι δεν φτάνουν τα λεφτά τους να πληρώσουν τους καφέδες που ήπιαν, αφήνει ενέχυρο το παλτό του.

  Πάνε στο σπίτι του. Αυτός είναι απελπισμένος. Θέλει να κάνει έρωτα μαζί της. Αυτή φεύγει τρομοκρατημένη. Γυρνάει. Την βλέπουμε πλάτη. Ξεκουμπώνει το παλτό της. Ξεσπάει σε κλάματα. Δεν είναι έτοιμη. Αυτός τρέχει και την αγκαλιάζει.

  Θα βρεθούν σε ένα αμφιθέατρο. Γιατί να μη βάλουν την φαντασία τους να δουλέψει; Αυτός θα διευθύνει μια φανταστική ορχήστρα, που θα παίζει την «Ημιτελή» που δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν.

  Μαγικός ρεαλισμός.

  Εν τάξει, η «Ημιτελής» είναι από τις αγαπημένες μου συμφωνίες, αλλά η συμφωνία που θα μπορούσα να διευθύνω εγώ είναι η «Συμφωνία του Νέου Κόσμου» του Ντβόρζακ. Έχω στο μυαλό μου ολόκληρα κομμάτια της.

  Ο Κουροσάβα έχει χαρακτηρισθεί «δυτικός», και αρέσει περισσότερο στους δυτικούς από ό,τι στους συμπατριώτες του. Αυτό φαίνεται και από τη μουσική. Στην ταινία ακούμε την «Κουμπαρσίτα» αλλά και το «Τορεαντόρ» από την Κάρμεν. Στον «Ηλίθιο» ακούσαμε τη «Νύχτα στο φαλακρό βουνό» του Μουσόργκσκι.

  Η κοπέλα εξαιρετική στην ερμηνεία της.

  Το εννιάρι που έβαλα στην ταινία μου φαίνεται λίγο.  

  Η προηγούμενη ταινία που είδαμε ήταν το «No regrets for our youth».

 

Garry Marshall, Γυναίκα στη θάλασσα (Overboard, 1987)

Garry Marshall, Γυναίκα στη θάλασσα (Overboard, 1987)

 

  Καλή αμερικάνικη ρομαντική κομεντί, όχι όμως και το remake της, όπως μου είπε ο γιος μου που μου τη σύστησε.

  Για άλλη μια φορά βρισκόμαστε μπροστά στο μοτίβο του σταχτοπούτου, που έχει παραμερίσει σχεδόν ολοκληρωτικά το μοτίβο της σταχτοπούτας («Η αρχόντισσα και ο αλήτης» μου ήλθε τώρα στο μυαλό, θυμάμαι όμως ότι έχω δει και άλλες ταινίες. Α, ναι, «Ο εραστής της Λαίδης Τσάτερλι» και «Η παρθένα και ο τσιγγάνος» του Ντέηβιντ Χέρμπερτ Λώρενς).

  Αυτός, μαραγκός, με τέσσερα παιδιά στα οποία έχει δώσει ανεπίτρεπτες ελευθερίες. Η γυναίκα του πέθανε πριν τρία χρόνια. Αυτή, κακομαθημένο πλουσιοκόριτσο, του φέρθηκε με περιφρονητικό τρόπο όταν πήγε να της διαρρυθμίσει μια ντουλάπα στο κότερό της. Αρνείται να τον πληρώσει.

  Αυτή πέφτει από το κότερο προσπαθώντας να πιάσει τη βέρα της. Μισολιπόθυμη την σώζει ένας μαουνιέρης. Έχει πάθει αμνησία. Νοσηλεύεται σε μια ψυχιατρική κλινική. Ο άντρας της πηγαίνει, τη βλέπει, και φεύγει. Το κότερο είναι δικό της.

  Αυτός τη βλέπει στην τηλεόραση. Ψάχνουν να βρουν κάποιο γνωστό της, να την αναγνωρίσει.

  Σχεδιάζει να εκδικηθεί.

  Πηγαίνει στο ψυχιατρείο, λέει ότι είναι η γυναίκα του, και την παίρνει μαζί του. Τη στρώνει στις δουλειές του σπιτιού. Έτσι θα του ξοφλήσει τα λεφτά που του χρωστάει.

  Η συνέχεια είναι προβλέψιμη. Αυτός «ωριμάζει» πια αναλαμβάνοντας τις ευθύνες των παιδιών του, και αυτή γίνεται η καλή νοικοκυρά. Πάει ο παλιοχαρακτήρας που είχε. Και βέβαια κάποια στιγμή θα πέσουν ο ένας στην αγκαλιά του άλλου. Τα παιδιά του τη λατρεύουν.

  Θα τη βρει ο άνδρας της, όμως θα του ξεφύγει.

  Και ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς… μπα, καθόλου καλύτερα, τα παραμύθια δεν έχουν το σωστό τέλος, και ζήσαμε εμείς καλά (που λέει ο λόγος) κι αυτοί καλύτερα, έτσι θα έπρεπε να τελειώνουν.