Βιολέττα Κωνσταντινίδου, Φθινοπωρινές ίριδες

Βιολέττα Κωνσταντινίδου, Φθινοπωρινές ίριδες, Ελληνικά Γράμματα 2001, σελ. 79

  Οι «Φθινοπωρινές ίριδες» είναι η δεύτερη ποιητική συλλογή της Βιολέττας Κωνσταντινίδου. Επίσης από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα κυκλοφόρησε η πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο «Ερωτικά ροδάγκαθα» (1998). Ποιήματά της έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα περιοδικά, στην Ελλάδα και στη Γερμανία, όπου έζησε 22 χρόνια, πριν επιστρέψει στην Ελλάδα οριστικά.

  Το κύριο χαρακτηριστικό των ποιημάτων αυτών, που ποτέ δεν ξεπερνούν τη μια σελίδα με στίχους ολιγοσύλλαβους, είναι ο εξομολογητικός τους χαρακτήρας. Η Βιολέττα μιλάει για τις εμπειρίες και τα συναισθήματά της, για την αντίληψή της για τη ζωή και τη σύγχρονη πραγματικότητα, ενώ κάποιες φορές είναι καβαφικά διδαχτική.

  Το ποίημα «Στον 21^ο αιώνα», ξεκινάει εξομολογητικά για να καταλήξει καταγγελτικά.

«Κι άλλη μια νύχτα, αφίλητη

κι η μοναξιά ν’ ασφυκτιά

πάνω στο γυμνό κορμί μου.

Στα κρύα πόδια μου

κουλουριασμένο το γατί

να προσπαθεί να δείξει,

ότι υπάρχει εδώ ζωή.

……………………………….

Η ερημιά μας έχει ζώσει

κι όλοι μας γίναμε θηρία.

Στον 21^ο αιώνα, των ζώων

η γλώσσα θα επικρατήσει.

Κατά τ’ άλλα

Ζήτω η πρόοδος

Ζήτω ο εαυτουλισμός

Ζήτω της γλώσσας ο

ευνουχισμός.

Ζήτω τα κομπιούτερς

κι ο εκσυγχρονισμός» (σελ. 71).

  Το «Δίλημμα» δείχνει χαρακτηριστικά το στίγμα της ποιητικής αυτής συλλογής.

  «Χθες βράδυ, βρέθηκα, τρίτη φορά,

μάρτυρας, κατήγορος

και κατηγορουμένη,

μια ακόμη φιλονικία,

μεταξύ ενσυνείδητου-ασυνείδητου.

Με άλεσαν σαν το σιτάρι

κρυφή επιθυμία, να ’χα

μια πέτρα να κλειστώ,

μην κάμω αδικία.

Τέλος αυτοχειριάστηκε

και των τριών η ετυμηγορία.

Καλωσορίζω, απ’ την αρχή

τη νέα νύχτα που θα ’ρθει,

μ’ άλλη ταλαιπωρία!» (σελ. 26).

  Το ποίημα «Παράδεισος-Κόλαση» τελειώνει ως εξής:

«Γι’ άλλους Παράδεισος

είναι η χλιδή

και το γεμάτο τους πουγκί.

Για μένα είναι η γνώση

που ανοίγει πύλες στο φως

και στη σεμνύνουσα ζωή» (σελ. 17).

  Προσυπογράφουμε.

  Το ποίημα «Η ζωή» εκφράζει ποιητικά τη φιλοσοφική ρήση «Η μοναξιά είναι η υπαρξιακή κατάσταση του ανθρώπου», που μεταξύ των άλλων τη συμμερίζεται και ο Ίρβιν Γιάλομ.

«Μόνοι ερχόμαστε στη γη

με μια κραυγή, για καλημέρα

στη ζωή.

Η πορεία μας, πότε δυαδική

πότε πληθωρική,

μα, πιότερο μοναχική.

Στο τέλος, όλοι φεύγουμε

πάντοτε ωχροί.

Κωπηλατώντας το σκαρί μας

μ ο ν α χ ο ί…» (σελ. 39).

  Το ποίημα «Δίχως επιλογή» καταλήγει με την επίσης θλιβερή διαπίστωση: «Διάττοντες είμαστε αστέρες/ επισκέπτες, σε τούτη τη γη» (σελ. 72).

  Το ποίημα «Λευκοί θάνατοι» γίνεται δυστυχώς όλο και πιο επίκαιρο. Σ’ αυτό η Βιολέττα καταλήγει:

«Κι αν δεν σκοτώνουνε τα όπλα

τα τρυφερά μας τα παιδιά

αργοπεθαίνουν στις αλάνες

απ’ των εμπόρων τα ναρκωτικά.

Αυτοί πεθαίνουν στη χλιδή,

σε κλινικής λευκά κρεβάτια,

καθώς τα παιδιά μας,

με μια σύριγγα στο χέρι

αφήνουν τα λευκά όνειρά τους

στα λασπονέρια, στις τουαλέτες,

σ’ έρημα σπίτια, στα σχολεία» (σελ. 67)

  Παρόλο που τα ποιήματα είναι γραμμένα στον ελεύθερο στίχο της σύγχρονης ποίησης, ανιχνεύεται πολύ συχνά ο ίαμβος, μαζί με ακανόνιστες ομοιοκαταληξίες. Καμιά φορά ο ίαμβος γίνεται κανονικός δεκαπεντασύλλαβος, όπως «Πελώριο κύμα ο στεναγμός φουσκώνει και θεριεύει» (σελ. 27), προφανώς όχι από πρόθεση, αφού ο παρακάτω στίχος, αλλάζοντας το  «να ’ναι» με «ειν’» γίνεται κι αυτός κανονικός ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος: «Γαλάζια να ειν’ τα γράμματα και η λέξη να ’ναι ΕΙΡΗΝΗ» (σελ. 15). Ακόμη βρήκα δυο δεκαπεντασύλλαβους σε ρίμα, που με τον αποφθεγματικό τους χαρακτήρα είναι σαν κανονική μαντινιάδα: «Ψέματα λένε οι άνθρωποι πως γιατρειά φέρνει ο χρόνος/ σαν οι πληγές αιμορραγούν δυνάστης είναι ο πόνος» (σελ. 27).

  Είναι εξαιρετικά τα ποιήματα της Βιολέττας, και είναι κρίμα που έκλεισε ο εκδοτικός οίκος, γιατί μάλλον θα δυσκολευτείτε να τα προμηθευτείτε. Ελπίζω να βρεθούν κάποια στιγμή σε μορφή pdf στο διαδίκτυο.