Νικόλας Ευαντινός, Μικρές αγγελίες και ειδήσεις

Νικόλας Ευαντινός, Μικρές αγγελίες και ειδήσεις, Γαβριηλίδης 2008

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Ένας νέος ποιητής εκφράζει την αγωνία της νέας γενιάς μπροστά σε μια πραγματικότητα που γίνεται όλο και πιο ζοφερή

  «Μικρές Αγγελίες και ειδήσεις» είναι ο τίτλος της ποιητικής συλλογής του Νικόλα Ευαντινού που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη. Και πράγματι, όσα από τα ποιήματα της συλλογής αυτής δεν είναι «ειδήσεις», τιτλοφορούνται: «χαρίζεται…», «ζητείται…», «πωλείται…», «ενοικιάζεται…» κ.λπ., όπως και οι μικρές αγγελίες. Μέσα από τα ποιήματα αυτά ο Ευαντινός σαρκάζει και αυτοσαρκάζεται, με μια νιχιλιστική διάθεση απέναντι στη σύγχρονη πραγματικότητα που «όπου κι αν ταξιδέψουμε μας πληγώνει».

 

  …Ήλθε η εποχή των δολοφόνων!

  Τα χάρτινα θηριοσφαγεία,

  όπου τεμαχίζουν νυχθημερόν

  τα μέλη της ορμής μας,

  είναι έκτοτε εσαεί διανυκτερεύοντα

  για όποιον φιλήσυχο πολίτη τα χρειαστεί…» (από το «Αναταραχές στη χώρα των Φράγκων», σελ. 24).

 Ο σαρκασμός στο επόμενο ποίημα φαίνεται ήδη από τον τίτλο: «Εξαγγελία αύξησης φόρου σε είδος πρώτης ανάγκης». Το παραθέτουμε ολόκληρο.

 

  Αρχή που σέβεται τον εαυτό της

 

  εξήγγειλε την αύξηση του φόρου

  για το θέαμα του μελαχρινού πουλιού

  καθώς σχίζει το γκρίζο της χαραυγής

  κουβαλώντας άγραφα ημιτόνια

  στις δυο του φτερούγες.

  Οι κινητοποιήσεις αναμένονται μεγάλες

  απ’ όσους

  ο ήλιος ανταμώνει ξάγρυπνους

  δηλαδή αντιστεκόμενους.

  Κι όμως κανείς τους

  δεν ζητά την πλήρη φοροαπαλλαγή

  Οι καιροί άλλωστε δεν είναι ευνοϊκοί. (σελ. 28).

  Ο Ευαντινός είναι ιδιαίτερα επινοητικός στις μεταφορές του, από τις οποίες τρέφεται άλλωστε κατά κόρον η ποίηση.

  Ευρέθη πελαργός,

  τόσο ευγενής, που

  στέκονταν στη βροχή

  όπως η θλίψη μας

  στου κόσμου τη βοή…

  Παρακαλώ ας έρθει να τον πάρει κάποιος

  πριν καταφτάσουν οι κλούβες της περίθαλψης

  άγριων συναισθημάτων. Ευχαριστώ. (από το «Άγριο πουλί ζητά βοήθεια», σελ. 15).

  Η γενέθλια γη, όπως και στην ποίηση του συμπατριώτη μας του Μανώλη Πρατικάκη, τρέφει την εικονοπλασία του Ευαντινού.

  Πωλείται σκύλος

  ράτσας απροσδιόριστης

  λευκός σαν το χιόνι της πλήξης,

  ύψους ίσαμε την στάθμη του ήλιου στην Ιεράπετρα

  ατίθασος και ανυπάκουος…

  Παρακαλώ για τυχόν ενδιαφέρον

  ας ειδοποιηθώ γρήγορα

  προτού κατασπαραχθώ. (Από το «Πωλείται σκύλος», σελ. 14).

    Σαρκάζοντας του πεζολόγους ποιητές στο ποίημα «Ενοικιάζεται ρήση» δίνει το στίγμα της δικής του ποιητικής, που χωρίς να είναι κρυπτική, δεν είναι εύκολα προσβάσιμη, πράγμα που απογοήτευσε φίλτατο συμπατριώτη μας ο οποίος τον κριτικάρισε γι αυτό στην προηγούμενη ποιητική του συλλογή, εκδομένη με το πραγματικό του όνομα (το Ευαντινός είναι ψευδώνυμο. Παραθέτουμε ολόκληρο το ποίημα).

 

  Ενοικιάζεται η ρήση:

  «είμαι πεζός, δεν σκαμπάζω

  από ποίηση»

  σε ποιητή που φιλοδοξεί

  να είναι πεζο-δρόμιο,

  έδαφος στέρεο για την πορεία

  προς τον θάνατο της πορείας (σελ. 17). 

  Έχουμε τη συνήθεια να ανιχνεύουμε διάσπαρτους ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους που ξεπηδούν αυθόρμητα και ασύνειδα τόσο σε ποιήματα όσο και σε πεζά στους σύγχρονους λογοτέχνες μας. Το δημοτικό μας τραγούδι δεν τους αφήνει να κοιμηθούν στις Πλάτρες. Στον Ευαντινό δεν μπορέσαμε να ανιχνεύσουμε τέτοιους στίχους. Ανιχνεύσαμε όμως στην «Επιστολή εφήβου» ένα δεκαεξασύλλαβο σε τροχαϊκό μέτρο. Το μέτρο αυτό, με ελάχιστες εξαιρέσεις όπως στον «Ύμνο στην Ελευθερία», χρησιμοποιήθηκε σε σατιρικά ποιήματα από ποιητές του προπερασμένου αιώνα. Σ’ αυτό το ποίημα, για να το πούμε χρησιμοποιώντας μια καίρια και γι αυτό τετριμμένη μεταφορά, ο Ευαντινός «έχει πιάσει το σφυγμό της νεολαίας».

  Και είμαι νέος σαν χειμώνας π’ ανασαίνει πυρωμένος

  μα την πλάση αργοπαγώνει, που τη σφίγγω και με ζώνει

  σαν καλώδιο οθόνης, σαν σειρά πληκτρολογίων

  σ’ ένα δρόμο που τελειώνει ’πα στα δόντια των θηρίων,

  ’κείνων των μουγγών τεράτων που γεννούν αβυσσαλέα

  μέσα μου την ενστικτώδη της καρδιάς γονυκλισία… (σελ. 40)

 

  Επινοητικός και πρωτότυπος, σαρκαστικός και αυτοσαρκαστικός, με μια ρωμαλέα νιτσεϊκή, καθόλου καταθλιπτική απαισιοδοξία, ο Ευαντινός αποτελεί μια από τις περισσότερα υποσχόμενες φωνές της νέας ποιητικής γενιάς.

  Μπάμπης Δερμιτζάκης