Seyyed Reza Mir-Karimi, A cube of sugar

Seyyed Reza Mir-Karimi, A cube of sugar (2011)

http://en.wikipedia.org/wiki/Reza_Mirkarimi

http://www.imdb.com/title/tt1846445/

  Έχουμε γράψει ήδη για μια άλλη ταινία του Seyyed Reza Mir-Karimi, την «Κάτω από το φεγγαρόφωτο». Σήμερα θα γράψουμε για την τελευταία μέχρι στιγμής ταινία του, την «Ένας κύβος ζάχαρη».

  Θα αναφερθώ για μια ακόμη φορά στις αφηγηματικές αναμονές. Εδώ η αφηγηματική αναμονή μού δημιουργήθηκε από συνειρμό με την ταινία «Σχετικά με την Έλλη» του Ασγάρ Φαραντί («Ένας χωρισμός». Γράφω και για άλλες τρεις ταινίες του Φαραντί στην ίδια ανάρτηση). Όπως και στο «Σχετικά με την Έλλη» βλέπουμε κι εδώ ήρεμες σκηνές από την προετοιμασία ενός γάμου, με επεισόδια «καταλυτικά», όπως τα χαρακτηρίζει άστοχα ο Ρολάν Μπαρ, σε αντιδιαστολή με τους πυρήνες, επεισόδια δηλαδή που δεν πυροδοτούν το ένα το άλλο αλλά διαδέχονται το ένα το άλλο τυχαία μέσα στο χρόνο. Επεισόδια φιλμαρισμένα με τόση φυσικότητα που νομίζει κανείς ότι πρόκειται για ντοκιμαντέρ. Οι μεγάλοι ασχολούνται πυρετωδώς με τις προετοιμασίες, οι νέοι είναι ελαφρώς αποστασιοποιημένοι, τα παιδιά εντελώς αμέτοχα ασχολούνται με τα δικά τους (πιάνουν βατράχια, πηγαίνουν σε ένα χώρο όπου βγαίνουν φαντάσματα), ενώ υπάρχουν και τα μικρά που χώνονται συνεχώς στα πόδια των μεγάλων. Όλοι φαίνονται ευτυχισμένοι. Σχεδόν όλοι, γιατί ένας πληροφορείται από το γιατρό του ότι πρέπει να αρχίσει χημειοθεραπείες. Και οι σκηνές αυτής της οικογενειακής ευτυχίας κρατάνε σχεδόν μέχρι τα μισά του έργου. Έχοντας υπόψη μου το «Σχετικά με την Έλλη» περιμένω να συμβεί ένα γεγονός που θα τους αναστατώσει.

  Και δεν διαψεύδομαι. Ένας ηλικιωμένος θείος δείχνει σε ένα παιδί πώς να πετάει κύβους ζάχαρη στον αέρα βάζοντάς τους στην παλάμη του ενός χεριού και στη συνέχεια κτυπώντας τη με το άλλο, και μετά να τους πιάνει με το στόμα του. Κάποια στιγμή, ενώ είναι μόνος, ξανακάνει το κόλπο αυτό. Όμως αυτή τη φορά ο κύβος σκαλώνει στον φάρυγγά του και τον πνίγει. Πεθαίνει από ασφυξία. Τον ανακαλύπτουν την επομένη.

  Και όμως, αυτό το γεγονός έχει ελάχιστο πυρηνικό σθένος, παρά το ότι είναι πολύ σημαντικό, σε αντίθεση με την εξαφάνιση στο «Σχετικά με την Έλλη». Απλά ο γάμος αναβάλλεται, και στο εξής παρακολουθούμε τις ετοιμασίες για την κηδεία, καθώς και την ίδια την κηδεία. Δυο διαβατήριες τελετές, ο γάμος και η κηδεία, συνδεμένες με δυο από τα πιο βασικά ανθρώπινα συναισθήματα, τη χαρά και τον πόνο. Η αντιστικτική αυτή αντιπαράθεση αίρει τον εν πολλοίς ηθογραφικό χαρακτήρα της ταινίας.

  Παρατήρησα και δυο ανθρωπολογικά στοιχεία. Το πρώτο, κοινό με εμάς, είναι οι σαράντα μέρες από το θάνατο του νεκρού. Το δεύτερο έχει να κάνει και με τους Κινέζους. Στους πιο αυστηρούς κομφουκιανούς κανόνες είναι το πένθος για τον θάνατο του πατέρα με το να μένει ο γιος σε ένα σπιτάκι δίπλα στον τάφο του για τρία ολόκληρα χρόνια. Υποχρεώθηκε να τον τηρήσει ένας βασιλιάς. Στην ταινία ένας νεαρός, χαριεντιζόμενος, λέγει στο φίλο του ότι όταν πεθάνει θα στήσει μια σκηνή δίπλα στον τάφο του και θα μείνει εκεί για δέκα μέρες. Ξεθύμανε το έθιμο μέχρι να έλθει από την Κίνα στην Περσία, ενώ σε εμάς εδώ δεν έφτασε καθόλου.  

   Εξαιρετική και αυτή η ταινία, όπως εξαιρετικός είναι ολόκληρος ο ιρανικός κινηματογράφος, του οποίου είμαι ένας αφοσιωμένος φαν. Έχω γράψει για πάρα πολλές ιρανικές ταινίες. Αυτά που έχω γράψει μπορείτε να τα βρείτε σ’ αυτό το σύνδεσμο.