Ingmar Bergman, Περσόνα, (1966)

Ingmar Bergman, Περσόνα, (1966)

  Από σήμερα, σε επανέκδοση.

  Ενώ στο «Ταξίδι στην Ελλάδα» (παίζεται από σήμερα κι αυτό) είχαμε δυο άνδρες, εδώ έχουμε δυο γυναίκες, τη Λιβ Ούλμαν, καταξιωμένη ηθοποιό που όμως περνάει μια ψυχολογική κρίση που την έχει οδηγήσει σε αφωνία, και την Μπίμπι Άντερσον, τη νοσοκόμα της.

  Είναι ο γνωστός μας, μεγάλος Μπέργκμαν. Θεατρικό στήσιμο, γκρο πλαν, υπαρξιακά προβλήματα και μεταφυσικές αναζητήσεις.

  Η γιατρός θα παραχωρήσει το εξοχικό της στο ζευγάρι αυτό, ελπίζοντας ότι έτσι θα επιτευχθεί η θεραπεία. Η Μπίμπι Άντερσον, προκειμένου να σπάσει τη μουγκαμάρα της Ούλμαν, γίνεται εξομολογητική, αφηγούμενη πολλά πράγματα από τη ζωή της. Η Ούλμαν κάποια στιγμή παρασύρεται και μιλάει, αλλά μόνο για μια στιγμή. Θα το αρνηθεί έπειτα.

  Όμως η σχέση αυτή έχει και εντάσεις. Η Μπίμπι Άντερσον αγανακτεί, της μιλάει επιθετικά, για να μετανιώσει αμέσως μετά.

  Θα επιλέξω να σχολιάσω δυο επεισόδια.

  Στο πρώτο, η Μπίμπι Άντερσον αφηγείται πώς με μια φίλη της έκαναν γυμνισμό σε μια παραλία. Ένας νεαρός τις πλησίασε, και έκανε έρωτα και με τις δυο. Το ευχαριστήθηκε αφάνταστα.

  Τολμηρές σκηνές, ένας άλλος σκηνοθέτης δεν θα έχανε την ευκαιρία να τις δραματοποιήσει. Όμως όχι ο Μπέργκμαν, όλο το επεισόδιο δίνεται σε αφήγηση.

  Στη δεύτερο επεισόδιο, ή μάλλον σκηνή, η Μπίμπι Άντερσον βλέπει τη Λιβ Ούλμαν να κρατάει τη φωτογραφία του γιου της την οποία είχε σχίσει. Της λέει: -Πρέπει να μιλήσουμε γι’ αυτό.  Όταν αυτή κουνάει το κεφάλι της αρνητικά, αυτή επιμένει: -Πες μου γι’ αυτό Ελίζαμπετ. Καθώς αυτή επιμένει να μη μιλάει, η Μπίμπι Άντερσον συνεχίζει: -Τότε θα σου πω εγώ. Ήταν μια νύχτα που γινόταν ένα πάρτι, σωστά;….

  Σωστά μαντεύει.

  Ο λόγος της διαρκεί τρία λεπτά περίπου. Η σκηνή είναι σαμ κόντρα σαμ, και βλέπουμε το πρόσωπο της Ούλμαν, πώς αντιδράσει σε αυτά που ακούει. Να εμπνεύστηκε άραγε απ’ αυτή τη σκηνή ο Κιαροστάμι τη «Shirin»;

  Και η πρωτοτυπία:

  Η σκηνή επαναλαμβάνεται, μόνο που αυτή τη φορά βλέπουμε την Μπίμπι Άντερσον που μιλάει.

  Στο «Ταξίδι στην Ελλάδα» έκανα αναφορά στο θέατρο Νο. Βλέποντας την ταινία μού ήλθαν πάλι στο μυαλό τα δυο πρόσωπα του Νο. Shite (πρωταγωνιστής) είναι η Μπίμπι Άντερσον, και Waki (δευτεραγωνιστής) είναι η Λιβ Ούλμαν.  

    Σιγά σιγά με τις επαναλήψεις θα ξαναδώ όλο τον Μπέργκμαν. Όσοι δεν έχετε δει την ταινία πρέπει να τη δείτε, ο Μπέργκμαν είναι κορυφαίος, και αυτή είναι μια από τις καλύτερες ταινίες του.