Δημήτρης Κεραμεύς, Το άλλο μπλουζ

Δημήτρης Κεραμεύς, Το άλλο μπλουζ, ΑΛΔΕ 2011 (σειρά metroαναγνώσματα), σελ. 54

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Μια συναρπαστική ιστορία και μια πρωτότυπη αφήγηση είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της νουβέλας αυτής

Μετά το αστυνομικό μυθιστόρημά του με τίτλο «Αυτός που είχε…» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΑΛΔΕ, ο Δημήτρης Κεραμεύς εκδίδει, πάλι από τις εκδόσεις ΑΛΔΕ, τη νουβέλα του «Το άλλο μπλουζ» (Η επόμενη ανάρτησή μας, παρεμπιπτόντως, θα είναι για ένα άλλο μπλουζ, το «Οδυσσέας και μπλουζ» της Ευγενίας Φακίνου).
Παρόλο που η νουβέλα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αστυνομική, έχει τα χαρακτηριστικά ενός αστυνομικού μυθιστορήματος: είναι διάσπαρτη από πτώματα. Και δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αστυνομική, γιατί ο δολοφόνος (ή μάλλον οι δολοφόνοι) δεν συλλαμβάνονται στο τέλος, χωρίς όμως να ξεφύγουν από τη θεία δικαιοσύνη.
Η αφήγηση στηρίζεται στην εναλλαγή τριών χρόνων της ιστορίας: ενός χρόνου του εγκλήματος και δύο χρόνων των τύψεων. Το έγκλημα ήταν ο βιασμός μιας δεκατριάχρονης, που τον διέπραξαν επίσης δεκατριάχρονα παιδιά. Ο βιασμός αυτός είχε σαν συνέπεια τον θάνατό της. Αυτός είναι ο χρόνος του εγκλήματος. Ο χρόνος των τύψεων έρχεται κατόπιν, όταν τα τέσσερα παιδιά που συμμετείχαν (για την ακρίβεια οι τρεις, ο άλλος ήταν απλώς στην παρέα), δίνουν ραντεβού κάθε χρόνο, όπου σε μια κραιπάλη μεθυσιού προσπαθούν να πνίξουν τις τύψεις τους. Αφηγηματικά δίνεται ο χρόνος 2001, με επεισόδια συμπερίληψης και ψευδομοναδικότητας, επεισόδια δηλαδή που, παρόλο που περιγράφονται ως μοναδικά για το 2001, συνέβαιναν και όλα τα προηγούμενα χρόνια σε παραλλαγές. Περιλαμβάνει όμως και μοναδικά επεισόδια, αυτά της αυτοκτονίας τους, ή μάλλον των τριών από αυτούς, αφού ο τέταρτος, που δεν συμμετείχε στον βιασμό, σώθηκε.
Το έγκλημα αυτό στιγμάτισε βαθιά τον ψυχισμό τους, τραυματίζοντάς τον ανεπανόρθωτα, με αποτέλεσμα να καταντήσουν ναυάγια στην προσωπική τους ζωή. Ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής-μάρτυρας του βιασμού, ο τέταρτος της παρέας, γράφει στις ημερολογιακές του σημειώσεις στις 15 Ιουλίου 2001 σε συμπεριληπτική αφήγηση: (…θα παίρναμε τα άθλια μεταφορικά μας μέσα, που κάναμε μια ζωή θυσίες για να αποκτήσουμε τα ανόητα, τα άχρηστα σημάδια μιας εξίσου ανόητης ψευδαίσθησης καλής ζωής και θα πηγαίναμε στα συντρίμμια μας, ο καθένας στα δικά του, για να συνεχίσουμε να προσποιούμαστε ότι ζούμε. Μέχρι να ερχόταν η επόμενη χρονιά και μετά η επόμενη, η επόμενη» (σελ. 31).
Στις 15 Ιουλίου 1973, ένα χρόνο και πέντε μέρες πριν την εισβολή στην Κύπρο, έγινε ο βιασμός. Τα ραντεβού των τύψεων ξεκίνησαν 20 χρόνια μετά. Στα τριάντα τους είχαν ήδη καταντήσει ψυχολογικά ράκη.
Τα μοναδικά γεγονότα τα οποία αφηγείται στον τρίτο αφηγηματικό χρόνο είναι τα γεγονότα που προηγήθηκαν του δικού του θανάτου, από τροχαίο, δυο χρόνια μετά. Ο αφηγητής είναι εδώ εντελώς αυτοδιηγητικός, αφού οι σύντροφοί του είναι ήδη νεκροί. Τον δικό του θάνατο θα τον αφηγηθεί τριτοπρόσωπος αφηγητής, εν είδει αστυνομικού ρεπορτάζ σε εφημερίδα, που φέρει τον τίτλο «Αυλαία στο φονικό(;) της Θάσου». Ο Κεραμεύς, με θεατρικές σπουδές, χρησιμοποιεί έναν θεατρικό όρο στο τελευταίο αυτό κεφάλαιο, το μόνο που δεν φέρει ημερολογιακή ή αριθμητική ένδειξη.
Το μοντάζ με τον χρόνο δημιουργεί ένα πρωτότυπο σασπένς. Ενώ τα βασικά σασπένς είναι το «σασπένς του τι» (θα γίνει στο τέλος) ή «σασπένς του πώς» (φτάσαμε σ’ αυτό το τέλος), εδώ έχουμε ένα «σασπένς του τι ήταν εκείνο» (που οδήγησε τους ήρωες σε αυτή την ψυχολογική κατάσταση και σ’ αυτή τη συμπεριφορά), ένα σασπένς δηλαδή που αναφέρεται στο παρελθόν. Το σασπένς αυτό λύεται κοντά στο τέλος της αφήγησης, στις σελίδες 34-40, που είναι η ιστορία του βιασμού.
Επινοητικός στη σύνθεση ο Κεραμεύς αποδεικνύεται ένας ταλαντούχος συγγραφέας. Επίσης συγγραφέας με καλπάζουσα φαντασία, κρίνοντας από το εντελώς πρωτότυπο στόρι της νουβέλας αυτής. Σίγουρα θα μας δώσει και άλλα ενδιαφέρονται και πρωτότυπα έργα.