Book review, movie criticism

Saturday, January 15, 2011

Χριστίνα Καμπά, Κράτα με στα χείλη σου

Χριστίνα Καμπά, Κράτα με στα χείλη σου, ΑΛΔΕ 2010 (σειρά metroαναγνώσματα), σελ. 37

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Μια θλιβερή ιστορία ματαιωμένου έρωτα μας δίνει η συγγραφέας σ’ αυτό το πεζογράφημα

Μετά την ποιητική συλλογή «Κλεμμένες στιγμές» η Χριστίνα Καμπά επανέρχεται στην πεζογραφία, με την οποία άλλωστε έκανε την εμφάνισή της στα νεοελληνικά γράμματα, με το διήγημα «Η ενοχή των πέπλων» στο συλλογικό, «7 ψυχές 7 ζωές».
Την αφηγηματική άνεση που συναντήσαμε σ’ αυτό το διήγημα, το οποίο παρουσιάσαμε, μαζί με όλα τα διηγήματα της συλλογής, στο Λέξημα, συναντάμε και στο «Κράτα με στα χείλη σου», μια σύντομη νουβέλα που δημοσιεύτηκε στη σειρά «metroαναγνώσματα» των εκδόσεων ΑΛΔΕ. Όταν γράφαμε για το διήγημα αυτό ήμασταν σίγουροι ότι τη Χριστίνα Καμπά θα την ξανασυναντούσαμε. Δεν φανταζόμασταν τότε ότι η επόμενη συνάντηση θα ήταν στην ποίηση (την ποιητική της συλλογή την έχουμε επίσης παρουσιάσει στο Λέξημα), όμως η μεθεπόμενη ήταν στην πεζογραφία.
Η θεματική της, όπως και στην ποιητική της συλλογή, είναι ο έρωτας, όχι όμως με τη μορφή ενός αδιατάρακτου ευτυχισμένου ειδυλλίου, αλλά ενός έρωτα ματαιωμένου.
Στη ζωή οι ματαιώσεις είναι δύο ειδών: οι ματαιώσεις που έρχονται σαν αδήριτη συνέπεια συνθηκών ζωής, λαθεμένων υπολογισμών και εκτιμήσεων, αλλά και πιέσεων να ακολουθήσουμε δρόμους για τους οποίους δεν ήμασταν προετοιμασμένοι, και οι ματαιώσεις που έρχονται με την μορφή του τυχαίου. Στη νουβέλα αυτή βλέπουμε τον έρωτα ματαιωμένο και με τους δυο τρόπους.
Η Κασσάνδρα, η ηρωίδα της ιστορίας της, ερωτεύεται πρόωρα, μένει έγκυος πρόωρα, και εξωθείται κυριολεκτικά σε ένα γάμο πρόωρα. Ο έρωτας γρήγορα πεθαίνει, όχι μόνο από το «πρόωρα», αλλά και επειδή ο σύντροφος δεν αποδεικνύεται αντάξιος του έρωτά της. Πρόκειται για τη ματαίωση της πρώτης κατηγορίας, ο έρωτας που φθείρεται με μια μαθηματική αναγκαιότητα.
Η ηρωίδα, απογοητευμένη από τη σχέση της, θα αφεθεί, όχι χωρίς αντίσταση, στον έρωτα ενός νεαρού που φαίνεται κυριολεκτικά να τη λατρεύει.
Και αναρωτιέται κανείς: πώς θα ματαιωθεί στην περίπτωση αυτή ο έρωτας;
Και ερχόμαστε στη δεύτερη περίπτωση: με τη μορφή του τυχαίου. Και το τυχαίο αυτό έρχεται με τη μορφή ενός τροχαίου, που θα κόψει το νήμα της ζωής και των δύο ηρώων. Θα κυλιστούν αιμόφυρτοι στην άσφαλτο, όταν η μηχανή του νεαρού θα καρφωθεί σε μια σταματημένη νταλίκα. «…κρύα η άσφαλτος που υποδέχτηκε τα κορμιά τους. Ο Άρης σύρθηκε κοντά της. –Φίλα με! Κράτα με στα χείλη σου… ήταν τα τελευταία της λόγια». Αυτές είναι και οι τελευταίες γραμμές της νουβέλας.
Οι τελευταίες πεζές γραμμές. Γιατί στη συνέχεια υπάρχει ένα ποίημα. Η Χριστίνα δεν ξεχνάει και τον ποιητικό της εαυτό, ακόμη και όταν γράφει πρόζα. Εμείς όμως θα επιλέξουμε να παραθέσουμε ένα άλλο ποίημα, που υπάρχει στο εσωτερικό της νουβέλας.
«Δάκρυα υδραργύρου κυλούν στο πάτωμα.
Ανοίγω το παράθυρο για να πετάξω ό, τι απόμεινε απ’ το θερμόμετρο.
Σε τούτη την κάμαρη αδύνατον να μετρηθεί η φωτιά.
Στο χνωτισμένο τζάμι θα γράψω το όνομά σου.
Δεν μπορώ, το χέρι τρέμει.
Ο επίδεσμος φταίει.
Μα τι νομίζουν, πώς έτσι συγκρατούν τη ζωή;
Δεν τη θέλω αφού δεν την έχω.
Με θεωρούν λεπρή.
Δεν έχω αυτιά.
Έχω κρύψει δυο δάχτυλα για να γράφω.
Μη με τυλίγετε με νυφικό νεκρικό» (σελ. 23).
Τι υπέροχος στίχος! «Έχω κρύψει δυο δάχτυλα για να γράφω». Είναι η περιουσία κάθε συγγραφέα. Αυτά τα δυο δάχτυλα της Χριστίνας Καμπά έχουν να μας δώσουν ακόμη πολλά.

No comments: