Hiroshi Shimizu, Ikinai (Το λεωφορείο της αυτοκτονίας)

Hiroshi Shimizu, Ikinai (Το λεωφορείο της αυτοκτονίας, 1998)

Είναι η δεύτερη φορά που στοιχηματίζω αν θα γράψω για μια ταινία. Το αν θα έγραφα ή όχι θα εξαρτιόταν από το τέλος της. Η πρώτη ήταν μια κινέζικη, έχω ξεχάσει ποια. Αυτή είναι γιαπωνέζικη.
Υπάρχουν δυο στοιχεία που με ιντριγκάρανε. Το πρώτο είναι το ίδιο το θέμα: Στην Ιαπωνία του 1998, δώδεκα άνθρωποι αποφασίζουν να αυτοκτονήσουν. Η Ιαπωνία διέρχεται κρίση, όλοι τους είναι βουτηγμένοι στα χρέη. Θα παρουσιάσουν την αυτοκτονία τους σαν ατύχημα για να εισπράξουν οι οικογένειές τους την ασφάλεια. Το δεύτερο στοιχείο είναι πως και η Ελλάδα περνάει κρίση, αρκετοί είναι βουτηγμένοι στα χρέη, δεν ξέρω αν ή πόσοι μπορεί να σκέφτονται την αυτοκτονία, και μάλιστα με τέτοιο τρόπο.
Και εγώ λέω να αυτοκτονήσω. Αν δεν μου βγει έγκαιρα η σύνταξη και εξαντληθεί η δυνατότητα υπερανάληψης από το λογαριασμό μισθοδοσίας μου λέω να την κάνω (για το υπερπέραν).
(Πλάκα κάνω. Λέω μπας και διαβάσει αυτές τις γραμμές κάποιος από το εθνικό λογιστήριο και συγκινηθεί και μου βγάλει γρήγορα τη σύνταξη. Αλλιώς θα πάρω κι εγώ ένα σφουγγάρι να καθαρίζω παρμπρίζ, σ’ αυτό δεν κάνω πλάκα).
Οι γιαπωνέζοι έχουν την αυτοκτονία στο τσεπάκι τους. Το μεγαλύτερο ποσοστό συγγραφέων που έχουν αυτοκτονήσει είναι γιαπωνέζοι. Με την εισβολή των αμερικάνων στην Οκινάβα, όπου παρεμπιπτόντως διαδραματίζεται η υπόθεση της ταινίας, οι γιαπωνέζοι αυτοκτονούσαν ομαδικά. Και σε ένα βιβλίο του Λευκάδιου Χερν διάβασα για μια τελετουργική αυτοκτονία ενός γιαπωνέζου υπουργού. Είχε κάνει κάποια κατάχρηση, είχε αποκαλυφθεί, και για να «σώσει το πρόσωπό του», την αξιοπρέπειά του δηλαδή, αυτοκτόνησε κάνοντας χαρακίρι. Είπαμε, άλλη κουλτούρα.
Πιστεύω ότι ανάμεσα στα γονίδια των γιαπωνέζων υπάρχει και ένα γονίδιο αυτοκτονίας. Όμως δεν θα συζητήσουμε τώρα για αυτό, αλλά για την ταινία. Είχα αποφασίσει να γράψω γι’ αυτήν μόνο εφόσον ο σκηνοθέτης- ή μάλλον ο Dankan, ο σεναριογράφος- τους πέθαινε στο τέλος. Σε μια δυτική ταινία το να ζούσαν θα ήταν το τυπικό ευτυχισμένο τέλος.
Ο Dankan διάλεξε τη μέση οδό. Αυτοκτονεί μόνο ο αποφασισμένος, πέφτοντας από τον γκρεμό. Οι υπόλοιποι, με τη δροσερή παρουσία μιας νεαρής κοπέλας που βρέθηκε κατά λάθος μαζί τους, θα αλλάξουν γνώμη. Η τραγική ειρωνεία βέβαια είναι πως, επιστρέφοντας από αυτό το άδοξο εγχείρημα, ένα φορτηγό έπεσε πάνω τους και σκοτώθηκαν και οι δώδεκα.
Κωμικός ο σεναριογράφος, η ταινία έχει αρκετά κωμικά στοιχεία. Και βέβαια αυτό που προβάλλεται είναι ενστικτώδης λαχτάρα τους για τη ζωή, παρά την απόφαση που έχουν πάρει για θάνατο.