Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, Λολίτα

Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, Λολίτα

  [Δεν ξέρω τι έγινε με την ανάρτηση που έκανα τότε στο blog μου, από τις πρώτες μου αναρτήσεις, το 2007. Ο σύνδεσμος δεν τη βγάζει. Αναρτώ ξανά. Περισσότερα όμως για τη «Λολίτα» έγραψα σε μια άλλη ανάρτησή μου, λίγο μετά].

  Θα πεταχτώ σε λίγο στο περίπτερο να αγοράσω το βιβλίο. Το πρωτοαγόρασα στα ρώσικα, μετά το διάβασα στα αγγλικά γιατί η ελληνική μετάφραση είχε εξαντληθεί. Επανεκδόθηκε μετά από ένα χρόνο. Σήμερα κυκλοφόρησε και από τη βιβλιοθήκη του Βήματος, πέντε ευρώ.

  Δεν θα το διαβάσω τώρα. Όμως θέλω να γράψω κάτι γι αυτό. Κάτι θυμάμαι έχω γράψει, δεν θυμάμαι πού, και βάζω τη λέξη στην αναζήτηση των windows. (Κοίτα να δεις, τώρα το συνειδητοποιώ, λέμε computer και υπολογιστής, mouse και ποντίκι, αλλά δεν λέμε «παράθυρα» όταν αναφερόμαστε στο λειτουργικό, λέμε μόνο windows). Με έκπληξη βλέπω και με βγάζει σε ένα αυτοβιογραφικό κείμενο που έγραψα πρόπερσι το καλοκαίρι. Ένα κείμενο που δεν προορίζεται να πάει σε εκδότη, τουλάχιστον πριν το θάνατό μου. Που τον θέλω ανώδυνο.

  Μόνο ανώδυνο;

  Όχι μόνο. Θυμήθηκα μια από τις ατάκες του Γκαούρ Ταρζάν, που μαζί με τον Μικρό Ήρωα με γαλούχησαν στην φιλαναγνωσία όταν ήμουν πιτσιρικάς.

  Ο Ποκοπίκο είναι μέσα στο καζάνι, και ο φύλαρχος ετοιμάζεται να του βάλει φωτιά. –Και μια και θα πεθάνεις, ποια είναι η τελευταία σου επιθυμία; -Να πεθάνω από βαθιά γηρατειά.

  Αυτή είναι και η δική μου. Αλλά προηγουμένως να έχω πάει μόνος μου στην τουαλέτα.

  Όταν γράφεις, συχνά μπαίνεις στον πειρασμό να δώσεις κάτι και στους φίλους σου. Έτσι έστειλα σε δυο μερικές σελίδες, και σε άλλους τρεις τύπωσα και έδωσα όλο το κείμενο: σε ένα γείτονα, σε ένα φίλο που τον αναφέρω μέσα για μια φάρσα που του έκανα, και στον Κώστα το Μαυρουδή γιατί ένα επεισόδιο που του αφηγήθηκα και το γράφω, το παραθέτει και αυτός, μεταλλαγμένο, στη «Στενογραφία» του.

  Έβαλα και ένα απόσπασμα στο blog μου, δίνοντας ψεύτικα στοιχεία για συγγραφέα και έκδοση. Ήταν στο post «Τον αράπη σαπουνίζεις το σαπούνι σου χαλάς». Την επομένη πήρα την απανταχούσα για την ΕΔΕ και το κατέβασα τρομοκρατημένος, μαζί με κάμποσα άλλα posts. Όμως ο Τέλης ενθουσιάζεται από το απόσπασμα, και συστήνει το βιβλίο στους αποδέκτες των email του. Αν πήγε κανείς να το ψάξει, θα απογοητεύθηκε που δεν μπόρεσε να το βρει.

  Όμως να παραθέσω το απόσπασμα για τη Λολίτα.

  «Πράγα! Τι μου θυμίζει! 2002, ένα συνέδριο για το «κακό!» Στην πιο σκληρή φάση της δίαιτάς μου. Είχα ξεκινήσει την πρώτη του Μάρτη, το συνέδριο πρέπει να ήταν κατά τις 20. Είχα κατέβει στα 95 κιλά, από 100 που ήμουν. Θα έφτανα τα 77, για να σταθεροποιηθώ μετά στα 80. Τώρα έχω ξανανέβει λιγάκι.

  Σε ένα βιβλιοπωλείο βρήκα ρώσικα βιβλία. Ευκαιρία, είπα, από τη Σύγχρονη Εποχή είχαν κάνει φτερά πριν προφτάσω να αγοράσω όλους τους αγαπημένους μου κλασικούς, Τολστόι και Ντοστογιέφσκι. Τότε ήταν που αγόρασα την Belaya Gvardia του Μπουλγκάκοφ. Βρίσκω και τη Λολίτα του Ναμπόκοφ. Είχα δει την ταινία πριν χρόνια, με τη Σιου Λάιον. Με τον Τζέρεμι Άιρονς ακόμη δεν αξιώθηκα να τη δω. Την έχω γράψει με το dvd recorder μου. Κάτι είχα διαβάσει γι αυτό το έργο. Το είχε γράψει ο Ναμπόκοφ πρώτα στα ρώσικα, ή πρώτα στα αγγλικά; Δεν θυμόμουνα. Ρώτησα τον υπάλληλο. –Μα στα ρώσικα φυσικά.

  Φυσικά. Να το πουλήσει ήθελε ο άνθρωπος, τι θα έλεγε; Όταν έφτασα στην Αθήνα μπήκα στο ίντερνετ και έψαξα. Η πρώτη γραφή ήταν στα αγγλικά, αλλά ο ίδιος δήλωνε ότι στα ρώσικα που το μετέγραψε αργότερα ήταν πολύ καλύτερο.

  Διάβασα την πρώτη σελίδα. Δύσκολο κείμενο, πολλές άγνωστες λέξεις. Με τη γλώσσα τον κλασικών είμαι πιο εξοικειωμένος. Το ίδιο δύσκολος μου ήταν και ο Tihi Don, του Σολόχωφ, και τον παράτησα.

  Лолита, свет моей  жизни,  огонь  моих  чресел.  Грех  мой,  душа  моя.Ло-ли-та. Λολίτα, φως της ζωής μου, φωτιά των –κοίτα να δεις, μια λέξη δεν ξέρω και δεν την έχει το λεξικό. Να το βρω στα αγγλικά-. Αμαρτία μου, ψυχή μου). Λο-λί-τα.

  Πώς να γράφεται άραγε στα γιαπωνέζικα το Λολίτα, που είναι συλλαβική γλώσσα; Αν βάλουμε τις συλλαβές ανάποδα, τι μας δίνει; Τα-λι-λο. Τα, στα κινέζικα θα πει αυτός ή αυτή, ανάλογα με το ιδεόγραμμα. Αυτή καλύτερα.

  Λολίτα! Υποκορεστικό του Ντολορές, που θα πει λύπη. Ποιος Έλληνας θα έδινε ποτέ τέτοιο όνομα στην κόρη του; Να μας λείπει.

  Στην Αθήνα όταν γύρισα και το έψαξα να το αγοράσω, η ελληνική έκδοση είχε εξαντληθεί. Έτσι πήρα το αγγλικό. Και αυτό δύσκολο κείμενο, πολλές άγνωστες λέξεις. Θα ήθελα κάποια στιγμή να διαβάσω και το ρώσικο. Η σκηνή που ο πρωταγωνιστής σκοτώνει τον αποπλανητή της Λολίτας, που εκτείνεται σε τρεις σελίδες νομίζω, είναι από τις πιο ωραίες που έχω διαβάσει ποτέ. Όμως οι ανυπέρβλητες είναι οι τρεις σελίδες από το θερισμό, στην Άννα Καρένινα.

  Ψάχνοντας στο Ίντερνετ, βρήκα ένα αρχείο κειμένου με τον Jeremy Irons να απαγγέλει, ακριβώς αυτές τις σελίδες όπου περιγράφεται ο φόνος. Φαίνεται ότι δεν είναι μόνο δική μου αντίληψη ότι αυτές είναι οι ωραιότερες σελίδες του έργου».

26-10-2007