Jacques Rivette, Η ωραία καυγατζού (La belle noiseuse, 1991)

 Jacques Rivette, Η ωραία καυγατζού (La belle noiseuse, 1991)

 

  Τα Star New Cinemas μας έστειλαν την ταινία, όμως μετά μας ανάγγειλαν ότι αναβάλλεται η προβολή της, που ήταν για σήμερα. Όμως έχω δει αναβολές που αποδεικνύονται ακυρώσεις.

  Γιατί «αναβλήθηκε» η προβολή της ταινίας;

  Μια σκέψη είναι για το γυμνό μοντέλο, που ποζάρει σε ένα μεγάλο μέρος της ταινίας. Όμως μπορεί το γυμνό να ήταν λίγο προκλητικό για το 1991 που γυρίστηκε η ταινία, όμως σήμερα, με το διαδίκτυο να είναι γεμάτο με γυμνό, δεν σοκάρει. Κάνω λοιπόν τη σκέψη ότι μάλλον πρόκειται για τη διάρκειά της, τέσσερις ώρες.

  Είχα ξεκινήσει να βλέπω την ταινία και έκανα τη σκέψη, όταν διάβασα το email για την αναβολή, να μην την δω, όμως βλέποντας ότι αποτελεί μεταφορά του διηγήματος του Μπαλζάκ «Το χαμένο αριστούργημα» είπα να τη δω.

  Στη βικιπαίδεια διαβάζω ότι πρόκειται για χαλαρή μεταφορά.

  Θα έλεγα όχι και τόσο χαλαρή.

  Πώς ένα διήγημα γίνεται μια τετράωρη ταινία;

  Είπαμε, με το να δείχνεται σε ένα μεγάλο μέρος της, ίσως το μεγαλύτερο, η Emmanuelle Béart να ποζάρει γυμνή, σε στάσεις, συνήθως ολότελα άβολες, που την τοποθετεί ο Μισέλ Πικολί.

  Μια σημαντική διαφορά βρίσκεται στο τέλος. Θα αποκαλύψω το τέλος του διηγήματος, όχι όμως της ταινίας, καθώς τελικά δεν αποκλείεται να προβληθεί.

  Θα μιλήσω πρώτα για το διήγημα, μια και σαν αφηγηματολόγο, με διδακτορικό στις αφηγηματικές τεχνικές, με ενδιαφέρει περισσότερο, ενώ δεν έχω κάνει κινηματογραφικές σπουδές, παρά μόνο για λίγο κοντά στον Γιάννη τον Καραμπίτσο-και διαβάζοντας βιβλία βέβαια.

  Η πλοκή τοποθετείται στο Παρίσι, το 1612. Στο πρώτο μέρος που έχει τίτλο Gillette βλέπουμε τον ζωγράφο Frenhofer να μιλάει για το ατέλειωτο αριστούργημά του, την «Ωραία καυγατζού», μοντέλο της οποίας υπήρξε μια εταίρα, η Κατρίν Λεσκώ, και να αναπτύσσει πρωτοποριακές θεωρίες για την τέχνη. Το iask.ai μου λέει ότι το διήγημα επηρέασε μεταγενέστερους ζωγράφους, ιδιαίτερα τον Σεζάν και τον Πικάσο. Ακροατές του είναι ο νεαρός ζωγράφος Νικολά Πουσέν και ο ζωγράφος της αυλής Pourbus (ο Μπαλζάκ τον γράφει Purbus), πραγματικά πρόσωπα αυτοί -τον Πουσέν σίγουρα τον ξέρετε. Ο πίνακας είναι ατέλειωτος, λέει, γιατί δεν έχει βρει ένα κατάλληλο μοντέλο για να τον τελειώσει.

  Ο Νικολά, γεμάτος λαχτάρα να δει τον πίνακα, υπόσχεται να του στείλει τη φιλενάδα του. Αυτή διαμαρτύρεται γιατί υποσχέθηκε χωρίς να τη ρωτήσει, όμως πηγαίνει και ποζάρει – αυτό στο δεύτερο μέρος που έχει τον τίτλο Κατρίν Λεσκώ.

  Τελικά τι ήταν το άγνωστο αριστούργημα;

  Ένας πίνακας γεμάτος χρώματα, που στην άκρη του είναι ένα εξαιρετικά ζωγραφισμένο πόδι.

  Δεν λέγεται στο διήγημα, αλλά αυτό θα υποθέσουμε: ο ζωγράφος τρελάθηκε από την εγκατάλειψη της Λεσκώ. Νόμιζε ότι θα τέλειωνε τον πίνακα εν απουσία της, και στην πραγματικότητα τον σκέπασε με χρώματα, νομίζοντας κάθε φορά ότι πλησίαζε στην ολοκλήρωσή του. Όταν του το επισημαίνουν, στο δεύτερο μέρος, και συνειδητοποιεί τι έκανε πραγματικά, καταστρέφει όλους τους πίνακές του. Το ίδιο βράδυ πεθαίνει.

  Στην ταινία, που τοποθετείται στη σύγχρονη εποχή, τον επισκέπτονται ο Νικολά, επίσης ζωγράφος, όμως μαζί με την φιλενάδα του, τη Μαριάν. Ο Purbus που βρίσκεται στο σπίτι του ζωγράφου εδώ είναι έμπορος έργων τέχνης και πρώην φίλος της νυν φιλενάδας του Πικολί, της Jane Birkin, όπως μαθαίνουμε αργότερα, και η οποία δεν υπάρχει στο διήγημα.

  Όπως και στο διήγημα, η εμπειρία αυτή της Μαριάν βαθαίνει το χάσμα που τη χωρίζει με τον Νικολά, με τον οποίο ήταν αγανακτισμένη για την υπόσχεση που έδωσε, καθώς έδειχνε ότι τη χρησιμοποίησε για να αποκτήσει την εύνοια του μεγάλου ζωγράφου.

  Εκτός από την φιλενάδα του ζωγράφου, που είπαμε δεν υπάρχει στο διήγημα, εμφανίζεται μια ακόμη γυναίκα, η αδελφή του Νικολά.

  Φυσικά το διήγημα μου άρεσε περισσότερο από την ταινία, και όχι μόνο για το συγκλονιστικό του τέλος.

  Κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο στις Κάννες.

  7,5 η βαθμολογία της.

  Αν δεν σας αποθαρρύνει η τετράωρη διάρκειά της, αξίζει να τη δείτε.