Hamid Naficy, A social history of Iranian cinema, Duke University Press (4 τόμοι, ο τελευταίος εκδομένος το 2012).
Αν δεν είναι το καλύτερο, πάντως είναι το πιο μνημειώδες έργο πάνω στον ιρανικό κινηματογράφο.
Είναι τετράτομο. Τα περιεχόμενα κάθε τόμου είναι τα εξής:
Volume 1: The Artisanal Era, 1897–1941
Volume 2: The Industrializing Years, 1941–1978
Volume 3: The Islamicate Period, 1978–1984
Volume 4: The Globalizing Era, 1984–2010.
Διαβάζουμε πολύ ενδιαφέροντα πράγματα όχι μόνο για την ιστορία του ιρανικού κινηματογράφου αλλά και για την ιρανική ιστορία. Φυσικά το ενδιαφέρον μου εστιάστηκε περισσότερο στον τέταρτο τόμο, όπου διαβάζουμε για σκηνοθέτες των οποίων τα έργα τους βλέπουμε κατά καιρούς στην τηλεόραση και οι οποίοι είναι ακόμη ενεργοί.
Τι να παραθέσω, τι να σχολιάσω, άπειρες οι υπογραμμίσεις μου. Εξάλλου αναφέρομαι συχνά στον Naficy στο βιβλίο που γράφω «Εισαγωγή στον ιρανικό κινηματογράφο», το οποίο θα αναρτήσω όταν και αν το τελειώσω. Εδώ μόνο να αναφέρω για την αντίδραση των ιρανών για τους «300», ότι ήταν ανακριβής και τους δυσφήμιζε.
Θα ήθελα να ξέρω τις δικές τους πηγές για να μάθουμε ποιες είναι οι ανακρίβειες.
Και δεν κατάλαβα με ποιο τρόπο τους δυσφήμιζε, αφού σε τελευταία ανάλυση νίκησαν. Φαντάζομαι πώς θα αντιδρούσαν αν γυριζόταν μια ταινία με τη μάχη του Μαραθώνα, μ’ αυτό το μυθικό «νενικήκαμεν» του Φειδιππίδη, ή τη ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Όμως η μάχη των Θερμοπυλών αποτελεί ένα σύμβολο.
«Τιμή σε κείνους που στη ζωή των όρισαν να φυλάγουν Θερμοπύλες…».
Παραθέτω το σχετικό απόσπασμα:
«Historical movies such as Oliver Stone’s Alexander (2004) and Zack Snyder’s Three Hundred (2006) massively misrepresented ancient Persia’s battles against the Greeks by representing them from a Western Orientalist perspective—an “Orientalist opera,” Hamid Dabashi called them (A Contestatory Film and Media Culture, 2007b). The timing of these historically inaccurate and revisionist movies which thoroughly manipulated ancient history to fit the needs of the contemporary history made them more potent and alarming because they could justify to a public ignorant of ancient history the belligerent public diplomacy and
military campaign of the United States (read Greek, Sparta) against Iran (read
Persia) (Daryaee 2007)» (σελ. 286-287).
Δεν είδα την ταινία του Όλιβερ Στόουν, είδα όμως τους «300». Ξαναδιάβασα την ανάρτησή μου.
Τώρα το αν ο Naficy και ο Dabashi θεωρούν ως ανακρίβεια την παρουσίαση των περσών ως τεράτων… σίγουρα δεν είναι ανακρίβεια, είναι το φανταστικό στην ταινία, αλλά δεν ξέρω αν ο Σνάιντερ πληρώθηκε από την CIA για να τους παρουσιάσει έτσι, πράγμα για το οποίο πολύ αμφιβάλλω.
Στο παραπάνω κείμενο διαβάζουμε «Western Orientalist perspective».
Ξέρετε τι είναι οριενταλισμός;
Είναι ένας όρος που επινόησε ο παλαιστίνιος Eduard Said για να μας κάνει να νοιώθουμε αμφιβολίες για το αν η εικόνα που έχουμε για τις ισλαμικές χώρες είναι ακριβής. Πάνω σ’ αυτό γράφω περισσότερα στην κριτική για το βιβλίο του που έχει ακριβώς αυτό τον τίτλο, «Οριενταλισμός», το οποίο μετέφρασε ο φίλος μου ο Φώτης Τερζάκης.
Τώρα το θυμήθηκα, να το γράψω και αυτό, μια σύνεδρος σε ένα συνέδριο στο Κάιρο στο οποίο είχα συμμετάσχει, μου είπε ότι ο Said, ο οποίος πέθανε από καρκίνο (θεωρητικός της λογοτεχνίας, για όσους δεν το ξέρουν) ζήτησε στην κηδεία του να διαβάσουν το «Περιμένοντας τους Βαρβάρους».
Μπορώ να σας βεβαιώσω ότι η εικόνα που είχα για το Ιράν έγινε χειρότερη διαβάζοντας τους τέσσερις αυτούς τόμους του Naficy.
Να ξεκαθαρίζουμε, άλλο Κιαροστάμι, Παναχί, Μαχμαλμπάφ και όλοι οι ιρανοί σκηνοθέτες, άλλο οι οπαδοί του «Πράσινου κύματος», άλλο ένα μεγάλο μέρος του ιρανικού λαού (όχι όλο), και άλλο οι αυταρχικές κυβερνήσεις του Σάχη και του Χομεϊνί.
Posts
