Zhang Yimou, Yasuo Furuhata, Riding alone for thousands of miles

Zhang Yimou, Yasuo Furuhata, Riding alone for thousands of miles (2005).

Έχω εκφράσει και σε άλλες αναρτήσεις μου τον θαυμασμό μου για τον Τζανγκ Γιμόου, την τελευταία φορά γράφοντας για το «Yellow earth». Για την ταινία Riding alone for thousands of miles μου μίλησε με ενθουσιασμό ο φίλος μου ο Πάτροκλος ο Χατζηαλεξάνδρου, που έχει την ιστοσελίδα http://www.peri-grafis.com, και έτσι αποφάσισα να τη δω. Μου άρεσε φοβερά. Τι ήταν όμως αυτό που μου άρεσε;
Το στόρι, το σενάριο. Ένας πατέρας πηγαίνει να δει τον ετοιμοθάνατο γιο του με τον οποίο δεν μιλιούνται εδώ και πέντε χρόνια. Αυτός αρνείται να τον δει. Η γυναίκα του όμως δίνει στον πεθερό της μια βιντεοκασέτα. Πρόκειται για μια εκπομπή στην τηλεόραση που έκανε ο γιος του. Λάτρης της παραδοσιακής όπερας της Κίνας, επισκέπτεται ένα χωριό στο Γιουνάν όπου υπάρχει ένας εξαιρετικός τραγουδιστής. Έχει επισκεφτεί κι άλλες φορές το χωριό, και έχουν γίνει φίλοι. Του υπόσχεται να επιστρέψει του χρόνου και να βιντεοσκοπήσει την παράσταση του «Ταξιδεύοντας μόνος για χιλιάδες μίλια», στην οποία είναι καταπληκτικός ερμηνευτής. Ο πατέρας αποφασίζει να πάει στην Κίνα (είναι γιαπωνέζος, και η ταινία είναι ιαπωνοκινέζικη συμπαραγωγή και συνυπογράφει και ο γιαπωνέζος σκηνοθέτης Yasuo Furuhata) να βιντεοσκοπήσει την ταινία και να την προσφέρει στο γιο του.
Εκεί θα συναντήσει δυσκολίες. Ο τραγουδιστής αυτός βρίσκεται στη φυλακή. Έχει μαχαιρώσει κάποιον που είπε μπάσταρδο το γιο του. Αυτό εν μέρει είναι αλήθεια, γιατί δεν είχε παντρευτεί τη μητέρα του και τον αναγνώρισε πολύ αργότερα. Μετά από πολλά διαβήματα ο κος Τακάτα καταφέρνει να πάρει την άδεια να τον βιντεοσκοπήσει στη φυλακή. Αυτός όμως δεν μπορεί να τραγουδήσει από τη στενοχώρια του που δεν μπορεί να δει το γιο του, του οποίου η μητέρα είχε πεθάνει πριν λίγο και τώρα τον φροντίζουν οι κάτοικοι του χωριού. Ο κος Τακάτα αποφασίζει να πάει στο χωριό και να του τον φέρει. Και εκεί βρισκόμαστε σε ένα αντίγραφο της δικής του ιστορίας: ο μικρός, ενώ πηγαίνουν στη φυλακή, το σκάει, γιατί δεν θέλει να δει τον πατέρα του. Ο κος Τακάτα έχει πάρει μερικές φωτογραφίες του μικρού και τις μεταφέρει στον πατέρα του στη φυλακή, που κλαίει βλέποντάς τις. Λίγο πιο πριν ο κος Τακάτα έμαθε από τη νύφη του ότι ο γιος του είχε πληροφορηθεί για το ταξίδι του, είχε συγκινηθεί και είχε μετανιώσει που δεν τον δέχθηκε, και πέθανε ευχαριστημένος που ένοιωσε την πατρική αγάπη.
Με αυτή τη σύντομη περίληψη δύσκολα μπορώ να μεταδώσω το πόσο συγκινητικό ήταν το έργο. Και μπαίνει εδώ το ερώτημά μου: Γιατί ο σεναριογράφος μπαίνει σε τρίτη μοίρα σε ένα κινηματογραφικό έργο, αφού, κατά τη γνώμη μου, η συμβολή του είναι ιδιαίτερα αποφασιστική; Και ποιοι μπαίνουν στην πρώτη σειρά; Μα οι ηθοποιοί, ενώ για τα έργα σινεφίλ οι σκηνοθέτες. Ο σεναριογράφος αγνοείται σχεδόν ολότελα.
Στην περίπτωση του παραπάνω έργου το σενάριο το συνυπογράφουν ο Τζανγκ Γιμόου και ο Bin Wang, που σημαίνει ότι ο σκηνοθέτης έχει παρέμβει αποφασιστικά. Βέβαια και άλλοι σκηνοθέτες παρεμβαίνουν σε σημαντικό βαθμό, και συχνά το στόρι είναι δικής τους έμπνευσης. Όπως και να έχει όμως το πράγμα είναι γεγονός ότι ο σεναριογράφος βρίσκεται αδικαιολόγητα σε πιο κάτω θέση.
Αυτό το συνειδητοποιώ ιδιαίτερα στις κωμωδίες. Οι κωμωδίες που μου αρέσουν πάρα πολύ είναι αυτές που έχουν έξυπνους διαλόγους, τους οποίους φυσικά γράφει ο σεναριογράφος. Όμως νομίζω ότι μόνο στις κωμωδίες του Γούντυ Άλλεν το κοινό ξέρει ποιος είναι ο σκηνοθέτης, στις υπόλοιπες τον αγνοεί. Ξέρει μόνο τους ηθοποιούς. Ίσως γιατί ταυτίζεται μ’ αυτούς. Αυτό είναι σαν να λατρεύει κανείς τον καραγκιόζη αγνοώντας τον καραγκιοζοπαίχτη. Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει και ονόματα όπως του Σπαθάρη και του Μίμαρου είναι σε όλους γνωστά. Γιατί να συμβαίνει στον κινηματογράφο;
Και μια συμπλήρωση της τελευταίας στιγμής: Το καλοκαίρι στην Κρήτη είδα ένα αμερικάνικο έργο που είχε τίτλο "Riding in cars with boys". Τι κοινό είχε με το "Riding alone for thousands of miles"; Μόνο το riding.