Mohsen Amiryoussefi, Bitter dream (2004)

Mohsen Amiryoussefi, Bitter dream (2004)

http://www.imdb.com/name/nm1715454/bio?ref_=nm_ov_bio_sm

http://www.imdb.com/title/tt0423868/

  Η ταινία θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η ιρανική εκδοχή, κινηματογραφική όμως, του «Χριστουγεννιάτικες ιστορίες» του Ντίκενς. Ο Εσφαντιάρ δεν είναι κανένας τσιγκούνης όπως ο Εμπενέζερ Σκρουτζ,  είναι απλά νεκροθάφτης. Έχει όμως δύστροπο χαρακτήρα, και καθώς ξαφνικά του παρουσιάζονται προβλήματα υγείας αρχίζει να φοβάται το θάνατο. Κάνει προετοιμασίες για αυτή την ημέρα, παραγγέλνοντας τάφο, επιγραφή, κ.λπ., και παρακαλώντας κάποιον φίλο του στο χαμάμ να τον πλύνει (μάθαμε αρκετά για το πώς προετοιμάζουν τους νεκρούς στο Ιράν). Προπαντός όμως ζητάει συγχώρεση από όλους γύρω του, που ή τους πρόσβαλε ή τους φέρθηκε σκαιά. Το τέλος είναι αρκετά μακάβριο: προετοιμάζει ο ίδιος το σώμα του, για να πεθάνει αμέσως μετά.

  Με κάμποσα ντοκιμαντερίστικα στοιχεία (ο Amiryoussefi έχει θητεύσει στο ντοκιμαντέρ), ο σκηνοθέτης μας δείχνει την υπαρξιακή αγωνία και το φόβο του θανάτου, και μάλιστα ενός ανθρώπου που τον διαχειρίζεται καθημερινά.

  Και κάτι που είδαμε, όχι όμως με μεγάλη έκπληξη.

  Έχω γράψει παλιά για την «Μπαλάντα του Ναραγιάμα» του Sohei Imamura, όπου μαθαίνουμε ότι τους γέρους, όταν έφταναν σε μια κάποια ηλικία, των εξήντα αν θυμάμαι καλά, τους παρατούσαν στην κορυφή ενός βουνού, ή τους γκρέμιζαν σε ένα γκρεμό από εκεί πάνω (τώρα συνειδητοποιώ την ετυμολογική προέλευση). Και ο πατέρας μου, παραπονούμενος για τα γερατειά του, έλεγε συχνά ότι ήταν καλύτερα παλιά που τους γέρους τους γκρεμίζανε. Είναι άραγε μια προϊστορική αλήθεια που έφτασε μέχρι αυτόν μέσω της προφορικής παράδοσης;

  Και το παρακάτω που άκουσα στην ταινία, βρίσκεται μέσα στα αρχαία κείμενα, ή είναι μέσα στην ιρανική παράδοση;

  «Δυο ή τρεις χιλιάδες χρόνια πριν, ο Μέγας Αλέξανδρος φτάνει στη Sadeh. Ρωτάει πού είναι το κοιμητήριο. Ο κόσμος του απαντάει ότι το Sadeh δεν έχει κοιμητήριο, όμως υπάρχει ένα βουνό, που όταν έλθει κάποιων η ώρα τους ακούνε μια φωνή πίσω από το βουνό, και αυτή η φωνή είναι το Ασραέλ (του αγγέλου θανάτου). Βλέπεις τι εποχή ήταν τότε. Όμως τώρα έχουμε φτιάξει κοιμητήριο, υπάρχει κάποιος που πλένει τα σώματα, ένας άλλος σκάβει τον τάφο, ένας άλλος φτιάχνει τις πέτρινες στήλες, ένας άλλος καίει τα ρούχα (τους θάβουν χωρίς ρούχα), ένας άλλος…». Αυτά του τα λέει ο γιατρός που ανακαλύπτει κάποιο πρόβλημα στις αιματολογικές του εξετάσεις, ενώ αυτός τον ακούει κλαίοντας. Σε άλλα σημεία του έργου τον βλέπουμε να παρακαλάει τον Ασραέλ να μην τον πάρει.

  Διαβάστε και τους συνδέσμους, έχουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τον σκηνοθέτη και το έργο.