Kantemir Balagov, Οι δικοί μου άνθρωποι (теснота, 2017)

Kantemir Balagov, Οι δικοί μου άνθρωποι (теснота, 2017)

  Από σήμερα στους κινηματογράφους.

  «Οι δικοί μου άνθρωποι» είναι η τέταρτη ταινία, και η πρώτη μεγάλου μήκους μυθοπλασίας του νεαρού ρώσου σκηνοθέτη Καντεμίρ Μπαλάγκοφ. Η δράση της τοποθετείται στη γενέθλια πόλη του σκηνοθέτη, το Νάλτσικ (πρόποδες του Καυκάσου) το 1998. Μόλις είχε τελειώσει ο πρώτος πόλεμος της Τσετσενίας και δεν είχε αρχίσει ακόμη ο δεύτερος. Την ιδέα την έδωσε στον σκηνοθέτη μια απαγωγή. Οι απαγωγές ήταν τότε ένα συνηθισμένο φαινόμενο στην περιοχή.

  Δυσκολεύτηκε να βρει παραγωγό. Τελικά, χάρις στην υποστήριξη του Σοκούροφ κατάφερε να γυρίσει την ταινία που βραβεύτηκε με το βραβείο Fipresci στο διαγωνιστικό τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του φεστιβάλ Καννών.

  Συχνά γράφω ότι στις ταινίες πολλές φορές το φόντο βρίσκεται σε πρώτο πλάνο με το στόρι σαν πρόσχημα, ή αντίθετα το φόντο υπάρχει για να μην κινούνται οι ήρωες στο κενό. Καμιά φορά δημιουργούνται ψεύτικες αφηγηματικές αναμονές. Τέτοιες μου προέκυψαν με τις δυο ταινίες του Agustí Villaronga, που νόμισα ότι το στόρι ήταν το πρόσχημα για να αναδειχθεί το φόντο, ο ισπανικός εμφύλιος, και τελικά τα πράγματα δεν ήταν καθόλου έτσι. Με την ταινία του Μπαλάγκοφ συνειδητοποιώ ότι υπάρχουν και ταινίες που ούτε το φόντο ούτε το στόρι βρίσκονται σε πρώτο πλάνο, αλλά το πρόσωπο.

   Το πρόσωπο αυτό είναι η Ιλάνα.

  Δουλεύει στο συνεργείο αυτοκινήτων του πατέρα της. Είναι ευχαριστημένη με τη δουλειά της. Σε λίγο αρραβωνιάζεται ο αδελφός της. Είναι μια εβραϊκή οικογένεια. Ζουν αρκετοί εβραίοι στο Νάλτσικ, ανάμεσα στους ντόπιους καμπαρντιανούς.

  Δεν προλαβαίνει να αρραβωνιαστεί ο αδελφός της και τον απαγάγουν μαζί με την αρραβωνιαστικιά του. Όμως λύτρα έχουν να πληρώσουν μόνο οι γονείς της κοπέλας, οι γονείς της Ιλάνα είναι φτωχοί. Βοηθούν οι ομοεθνείς τους εβραίοι, πάλι δεν φτάνουν τα χρήματα. Αναγκάζονται να πουλήσουν το γκαράζ. Πάλι δεν φτάνουν. Και η λύση είναι να «πουλήσουν» την Ιλάνα. Αν παντρευτεί κάποιον που την αγαπά η οικογένειά του είναι διατεθειμένη να συμπληρώσει τα λύτρα. Όμως μην φανταστείτε, δεν είναι κάποιος μεσόκοπος όπως βλέπουμε σε έργα με παρόμοιο θέμα, ιδιαίτερα στον μουσουλμανικό κόσμο, είναι ένας αρκετά ωραίος νεαρός. Κατά τη γνώμη μου πιο ωραίος από εκείνον που αγαπά η Ιλάνα, και που κάποιες φορές της φέρεται άπρεπα. Όμως εκείνον αγαπά, και δεν είναι διατεθειμένη να πουληθεί.

  Τι θα κάνει;

  Όλες οι ενέργειές της δείχνουν τον θεληματικό της χαρακτήρα. Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την ταινία σαν one (wo)man show λόγω της εξαιρετικής ερμηνείας της Ντάρια Τζοβνάρ, όμως, όπως είπα, για μένα κεντρικό σημείο στην ταινία δεν είναι το φόντο (κατακρίθηκε ο σκηνοθέτης που παρουσίασε ντοκιμαντέρ με αγριότητες των αυτονομιστών τσετσένων, αν και το βλέπουμε θολό στην τηλεόραση, δηλαδή εγκιβωτισμένο) ούτε το στόρι της απαγωγής, αλλά το πρόσωπο, ο χαρακτήρας της Ιλάνα.

  Εξαιρετική ταινία, δεν πρέπει να τη χάσετε.