Minwei Li, Hou Yao, Romance of the west chamber (西厢记1927)

 Minwei Li, Hou Yao, Romance of the west chamber (西厢记1927)

  Μου αρέσει να βλέπω κινηματογράφο συγκροτημένα, όχι απλώς μια ταινία που μου συνέστησαν· πράγμα βέβαια που το κάνω πάρα πολλές φορές. Αλλά το πιο συγκροτημένο που έχω κάνει μέχρι τώρα είναι να βλέπω σκηνοθέτες πακέτο, δηλαδή όλες – ή σχεδόν όλες – τις ταινίες τους, ώστε να αποκρυσταλλώνω μια άποψη για τον ίδιο και το έργο του. Όμως στο μυαλό μου ήταν ένα project, να δω συγκροτημένα τον κινέζικο κινηματογράφο.

  Τα κίνητρα ήσαν τέσσερα. Το πρώτο, μια εξάσκηση της γλώσσας. Τα κινέζικα είναι η γλώσσα που σπούδασα περισσότερο - με εξαίρεση βέβαια τα αγγλικά όπου έχω πτυχίο αγγλικής φιλολογίας, το πρώτο μου πτυχίο – κοντά δέκα χρόνια στον Σύνδεσμο Φιλίας Ελλάδας-Κίνας, το μισό advanced, πέντε από τα έξι βιβλία. Όμως καθώς είναι «κινέζικα», την ξέρω λιγότερο από όλες τις άλλες (στο σύνολό τους είναι οκτώ). Το δεύτερο, μου αρέσει ο κινέζικος κινηματογράφος. Ο συγχωρεμένος ο Αγγελόπουλος είχε πει – έχω ανεβάσει εκ νέου το σχετικό απόσπασμα από το βίντεο στο youtube – ότι ο παγκόσμιος κινηματογράφος περνάει κρίση, και τον σώζει ο ιρανικός και ο κινέζικος. Από τον ιρανικό έχω δει πάρα πολλές ταινίες, όλες – ή σχεδόν όλες -των κορυφαίων σκηνοθετών. Έχω σαν στόχο να γράψω μια σύντομη εισαγωγή στον ιρανικό κινηματογράφο, αλλά πότε δεν ξέρω. Μετά τον ιρανικό κινηματογράφο λοιπόν σειρά έχει ο κινέζικος. Το τρίτο είναι ότι, καθώς έχω γράψει ένα βιβλίο για το κινέζικο θέατρο («Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας», ΑΛΔΕ 2010), δεν θα ήταν άσχημο να διευρύνω τις γνώσεις μου για την κινέζικη κουλτούρα με τον κινηματογράφο. Και το τέταρτο, καθώς το διδακτορικό μου είναι οι αφηγηματικές τεχνικές και διαβάζω κινέζικη πεζογραφία, καλό θα ήταν να μελετήσω και τον κινηματογράφο, μια και αρκετά κινέζικα πεζογραφήματα έχουν μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη.

  Ξεκίνησα να υλοποιήσω αυτό το σχέδιο πριν δυόμισι χρόνια. Όμως έμεινα στην αρχή αρχή. Συγκεκριμένα, είδα μόνο μια ταινία, την πιο παλιά σωζόμενη κινέζικη ταινία, το «Laborer’s love» (1922) του Zhang Shichuan. Αποφάσισα λοιπόν να συνεχίσω διαβάζοντας παράλληλα για τον κινέζικο κινηματογράφο από τρία βιβλία που έπεσαν στα χέρια μου. Η επιλογή θα γίνεται με ταινίες που αναφέρονται σ’ αυτά τα βιβλία, με ταινίες που έχω ήδη κατεβάσει και με ταινίες που θα βρω έχοντας και σαν οδηγό ένα κατάλογο με τις 100 πιο σημαντικές κινέζικες ταινίες. Υπάρχουν πάρα πολλές στο youtube, όμως πρέπει να βάλεις τον κινέζικο τίτλο για να τις βρεις.

  Η επόμενη ταινία που αποφάσισα να δω, η επόμενη που είχα χρονολογικά, είναι μια μεταφορά του «Ρομάντσου του δυτικού δωματίου», ενός από τα αριστουργήματα της κινέζικης λογοτεχνίας. Σε κάποια ιστοσελίδα είδα ότι αποδίδεται σε δυο σκηνοθέτες, στον Minwei Li και στον You Hao, ενώ οι περισσότερες αναφέρουν μόνο τον You Hao. Εκτός από τον σύνδεσμο που παραθέτω στον τίτλο για τον Minwei Li, από το imdb βρήκα και έναν άλλο από την γερμανική βικιπαίδεια. Και φυσικά από την κινέζικη. Με το όνομα Lai Man-Wai βρήκα ένα άλλο λήμμα, αγγλικό.

  Δυο λόγια για την πλοκή.

  Ο Chang Kung καταλύει σε ένα μοναστήρι καθοδόν προς το Πεκίνο, για τις αυτοκρατορικές εξετάσεις (κάτι ανάλογο με τον δικό μας ΑΣΕΠ, με τη διαφορά ότι έχει ιστορία αιώνων). Παρακαλάει για τη φιλοξενία όταν αντικρίζει την Γινγκ Γινγκ, την οποία ερωτεύεται. Πλακώνουν οι ληστές, και η πανικόβλητη μητέρα τάζει σαν γυναίκα την κόρη της σ’ αυτόν που θα τους σώσει. Αυτός, με έξυπνο τρόπο, ζητάει μια τριήμερη αναβολή από τους ληστές μέχρι να κάνουν τις θυσίες για τον νεκρό πατέρα της, ενώ στο μεταξύ στέλνει μήνυμα σε ένα στρατηγό φίλο του που βρίσκεται εκεί κοντά. Όμως η μητέρα, μετά τη σωτηρία τους, αρνείται να του τη δώσει ως γυναίκα, γιατί ανήκουν στην υψηλή κοινωνία ενώ αυτός είναι ένας απλός λόγιος. Να πάει πρώτα να δώσει εξετάσεις, και αν πετύχει και γίνει αξιωματούχος θα του τη δώσει.

  Έτσι και γίνεται. Ο νεαρός επιστρέφει αφού πέτυχε με διάκριση στις εξετάσεις με αποτέλεσμα να του δοθεί μια πολύ υψηλή θέση και η μητέρα να συγκατατεθεί για το γάμο.  

  Την ταινία μπορείτε να τη δείτε στο youtube με αγγλικούς υπότιτλους. 

  Καθώς έχουν σωθεί μόνο πέντε καρούλια από τα δέκα, δηλαδή ουσιαστικά η μισή ταινία, είπα να δω πιο πρώτα μια μεταγενέστερη μεταφορά που ασφαλώς θα ήταν ολόκληρη. Έτσι είδα την ομώνυμη ταινία του Griffin Yueh Feng, γυρισμένη το 1965, ταινία xiqu pian (σι τσου πιάν, 戏曲片), opera film, στην οποία παραθέτω και την υπόθεση του έργου του Wang Shifu, του κινέζου δραματουργού.

  Η ταινία των Minwei Li και Hou Yao δεν είναι opera film για δυο λόγους. Ο πρώτος, είναι βουβή ταινία. Ο δεύτερος, έχει «μυθιστορηματικές» σκηνές. Η σκηνή με τους ληστές εδώ παίρνει έκταση, βλέποντας τη σύγκρουσή τους με τους στρατιώτες. Στη δεκαετία του ’20 οι wuxia pian (γου σιά πιαν, 武侠片), οι πολεμικές ταινίες, ήταν πολύ της μόδας, όπως και σήμερα. Καθώς όμως το έργο είναι ερωτική κωμωδία ο αρχηγός των ληστών μοιάζει με chou, το κωμικό πρόσωπο στην όπερα του Πεκίνου.    

  Είδαμε και το «Xi xiang yan tan» (西厢言谈, Συζητήσεις στη δυτική πτέρυγα, 1997)  του Yee-Hung Lam, που όμως είναι γνωστό και με τον τίτλο του θεατρικού έργου. History, Romance, το χαρακτηρίζει το IMDb, όμως στην πραγματικότητα είναι μια soft-adult ταινία. Οι ερωτικές σκηνές δεν είναι ακριβώς πορνό, όμως είναι αρκετά τολμηρές. Είναι όμως σαν τσόντα στην ίδια την ταινία, που ακολουθεί αρκετά πιστά θα έλεγα το θεατρικό έργο.

  Πώς βγάζω αυτό το συμπέρασμα.

  Πολλές σκηνές είναι ίδιες με αυτές της ταινίας του Griffin Yueh Feng. Θεωρώ πιο πιθανόν να έχουν και οι δυο ως πηγή το θεατρικό έργο από το να αντιγράφει ο Lam σκηνές από την ταινία του Yueh Feng· αν και δεν αποκλείεται, αλλά για ελάχιστες.

  Επίσης δεν παραλείπει το επεισόδιο με τον ανιψιό, στον οποίο την είχε τάξει ο πατέρας της. Αυτός ο ανιψιός διαδίδει ότι ο Chang Chuen Sui (με αυτό το όνομα τον βλέπουμε εδώ, ενώ η Ying Ying γίνεται Ann Ann) παντρεύτηκε στην πρωτεύουσα. Όμως ο Chang Chuen Sui επιστρέφει πριν αυτός προλάβει να την παντρευτεί και βεβαιώνει ότι πρόκειται για συκοφαντία, για να τελειώσει το έργο με το γνωστό happy end. Δεν βλέπουμε όμως τον ανιψιό να αυτοκτονεί όπως θέλει η πέμπτη πράξη του έργου του Γουάνγκ Σιφού, ούτε τη βραδιά του γάμου ούτε άλλη μέρα. Όσο για κάποια άλλα επεισόδια που είδαμε στην ταινία του Lam αλλά όχι του Feng Yueh, δεν ξέρουμε αν είναι προσθήκες του σκηνοθέτη ή είναι παρμένα από το έργο του Wang Shifu.