Γιώργος Βοϊκλής: Ελλάδα – Ευρώπη δέκα χρόνια πριν (διαβάζοντας τα απομνημονεύματα του Σόιμπλε)

 

Ελλάδα – Ευρώπη δέκα χρόνια πριν

Αναφορές του Βόλφανγκ Σόιμπλε στην αντιμετώπιση απ’ τους «εταίρους» της κρίσης χρέους της Ελλάδας (2010-2015)

 

                                                            γράφει ο Γιώργος Βοϊκλής

 

Στις 24 Μαρτίου 2024 εκδόθηκαν στη Γερμανία τα Απομνημονεύματα του πρώην υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφανγκ Σόιμπλε με τίτλο «Αναμνήσεις απ’ τη ζωή μου στην πολιτική». Δυο εβδομάδες μετά, δημοσιεύτηκε στην ενημερωτική ιστοσελίδα TVXS, κείμενο με τίτλο «Η αλήθεια του Σόιμπλε για την ελληνική κρίση. Ο Τσίπρας, ο Βαρουφάκης και το Grexit”, με μεταφρασμένα στα Ελληνικά αποσπάσματα του βιβλίου που αναφέρονται στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους της Ελλάδας από τους Ευρωπαίους «εταίρους» . Ως «πηγή» του δημοσιεύματος αναφέρεται η Deutsche Welle.

Από την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αυτή δημοσίευση θα περιοριστώ σε τρία σημεία που συνδέονται με παλιότερο κείμενό μου για αυτή την περίοδο της πρόσφατης ιστορίας μας.

Για την πρώτη συνάντηση του Σόιμπλε με τον Αλέξη Τσίπρα διαβάζουμε: «Ο Σόιμπλε ήταν ο μόνος υπουργός στο Βερολίνο που το 2013 ζήτησε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Αλέξη Τσίπρα για να τον γνωρίσει και να μάθει από κοντά τις θέσεις του. Τον αποκαλεί «χαρισματικό» και δεν διστάζει να αποκαλύψει ότι ήδη σε εκείνη τη συνάντηση γνωριμίας είχε πει στον Αλέξη Τσίπρα ότι «του εύχονταν, για το συμφέρον του ίδιου, να μην κερδίσει τις εκλογές, γιατί θα δεν θα μπορούσε σε καμιά περίπτωση να τηρήσει τις υποσχέσεις με τις οποίες θα τις κέρδιζε. Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να παραμείνει στην Ευρωζώνη χωρίς δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις. Ο Τσίπρας το γνώριζε».

Για τις διαπραγματεύσεις που ακολούθησαν την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ο Σόιμπλε αναφέρει τα εξής: «Η διαπραγματευτική στρατηγική της Μέρκελ ήταν «επίτευξη συμφωνίας μέσω της κόπωσης». Η Μέρκελ ήταν κορυφαία σε αυτό».

Για το θέμα αυτό, το 2019 σε κείμενό μου με τίτλο «Στο ξέφωτο της Ιστορίας. Οι 53 μήνες διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.  

Συμβολή στον δημόσιο διάλογο για την αποτίμηση του έργου του», που είχα στείλει στο e-mail του ΣΥΡΙΖΑ και στην «Αυγή», χωρίς να πάρω απάντηση και χωρίς να δημοσιευτεί, είχα γράψει:                                                   

                                       

«Το επτάμηνο της σκληρής διαπραγμάτευσης

Πρόκειται για την πιο διαστρεβλωμένη και συκοφαντημένη περίοδο, τα πεπραγμένα της οποίας δεν έχει υπερασπιστεί επαρκώς δημόσια ούτε ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας, γεγονός που ίσως οφείλεται, σε κάποιο βαθμό, και σε κάποιες ιδιορρυθμίες του τότε υπουργού οικονομικών και βασικού διαπραγματευτή με τους δανειστές Γιάνη Βαρουφάκη. Αν και ο Τσίπρας είχε την ευθύνη και έπαιρνε τις τελικές αποφάσεις.

Ας θυμηθούμε όμως τα γεγονότα της εποχής.

Πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 είχε πει βέβαια  ο Αλέξης Τσίπρας μερικές υπερβολές, όπως το “θα σκίσουμε τα μνημόνια”, “θα τα καταργήσουμε με νόμο ενός άρθρου”, “θα βαρούμε τα ταμπούρλα και θα χορεύουμε”, θυμίζοντας τον Ανδρέα Παπανδρέου του 1980 με τα “έξω από την ΕΟΚ”, “έξω από το ΝΑΤΟ”, “έξω οι βάσεις του θανάτου”. Αυτοί που τον ψήφισαν βέβαια έλεγαν “και το 10% να κάνει από αυτά που υπόσχεται, πάλι κερδισμένοι θα είμαστε”. Κι ο ίδιος ο Τσίπρας αναγνώρισε αργότερα πως εκείνη την περίοδο είχαν την αυταπάτη ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι και οι δανειστές θα είχαν τη δημοκρατική ευαισθησία να σεβαστούν την ετυμηγορία του ελληνικού λαού και να τη λάβουν υπ’ όψη τους στην επικείμενη διαπραγμάτευση.

Όπως αποδείχτηκε, όμως, όχι μόνο δεν έγινε κάτι τέτοιο, αλλά είχαν στήσει την παγίδα για την τιμωρητική και εκδικητική στάση τους απέναντι στον ελληνικό λαό και την δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνησή του. Το είχε πει, άλλωστε, ευθαρσώς δημόσια ο  Σόιμπλε, υπουργός οικονομικών της Γερμανίας: “Λυπάμαι τον  ελληνικό λαό για την κυβέρνηση που επέλεξε”. Από κοντά και ο πρόεδρος του Λαϊκού κόμματος στην Ευρωβουλή που δήλωσε: “Δεν θα αφήσουμε τον ελληνικό λαό έρμαιο της κυβέρνησής του”. Και, τέλος, η “φίλη” μας Καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ που την επομένη του δημοψηφίσματος δήλωσε στη σύνοδο κορυφής  απευθυνόμενη στον Αλέξη Τσίπρα: “Καταστρέφετε τον ελληνικό λαό με αυτά που κάνετε κι αυτό εγώ δεν θα το επιτρέψω”.

Σε αυτές τις συνθήκες κλήθηκε ο Γιάνης Βαρουφάκης, υπό την εποπτεία του Αλέξη Τσίπρα, “να βγάλει το φίδι από την τρύπα”, απορρίπτοντας την πρόταση του Σόιμπλε για “αξιοπρεπή αποχώρηση από το ευρώ” με ένα δώρο 60 δις ευρώ. Και να σκεφτεί κανείς πως υπέρ της  εξόδου από το ευρώ είχε ταχθεί ένα σημαντικό τμήμα των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, αυτό που αποχώρησε από τις γραμμές του πριν την εκλογές του Σεπτεμβρίου με επικεφαλής τον Παναγιώτη Λαφαζάνη.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε, βέβαια, ότι την συμφέρουσα για τους δανειστές έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ έκανε δυνατή  η συμφωνία που υπέγραψαν ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Ευάγγελος Βενιζέλος, με την οποία τα ελληνικά δάνεια εντάσσονταν στο αγγλικό δίκαιο, εξασφαλίζοντας τα συμφέροντα των Γαλλικών και Γερμανικών Τραπεζών που είχαν στην κατοχή τους τα περισσότερα ελληνικά ομόλογα.

Ποια ήταν, όμως, η παγίδα που είχαν στήσει οι δανειστές στον Γιάνη Βαρουφάκη και τον Αλέξη Τσίπρα; Προχωρούσαν, για πάνω από τέσσερις μήνες σε μια δήθεν διαπραγμάτευση με βάση τις αρχικές απαιτήσεις τους από την προηγούμενη κυβέρνηση και με μικρές υποχωρήσεις στους επιμέρους τομείς, ώστε να δίνουν ελπίδες μιας αποδεκτής από την ελληνική πλευρά τελικής συμφωνίας, προκειμένου να συνεχιστεί η διαπραγμάτευση μέχρι να εξαντληθούν πλήρως και τα τελευταία αποθέματα χρηματοδότησης των δημόσιων υπηρεσιών από την ελληνική κυβέρνηση. Κι όταν το βαρέλι του δημόσιου ταμείου έφτασε στον πάτο, αγνόησαν τα συμφωνηθέντα στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης και επανήλθαν στις αρχικές απαιτήσεις τους. Στο μνημόνιο που είχαν προτείνει στον Αντώνη Σαμαρά και ήταν η βάση της διαπραγμάτευσης με τη νέα κυβέρνηση από τον Φεβρουάριο.

Αυτό το μνημόνιο ζήτησε από τον ελληνικό λαό ο Αλέξης Τσίπρας να απορρίψει με το δημοψήφισμα, που ήταν η ενδεδειγμένη απάντηση στον χυδαίο εκβιασμό των δανειστών. Και ο ελληνικό λαός ανταποκρίθηκε με το 62% του ΟΧΙ, αν και τόσο οι Ευρωπαίοι όσο και το εσωτερικό αντι-σύριζα μέτωπο διατυμπάνιζαν πως το όχι σημαίνει έξοδος από το ευρώ, ενώ στην πραγματικότητα σήμαινε όχι στο προτεινόμενο από τους δανειστές μνημόνιο και συνέχιση της διαπραγμάτευσης για μια αποδεκτή από την ελληνική κυβέρνηση συμφωνία.

Κι αυτό έγινε πράγματι το επόμενο δίμηνο, με αποκορύφωμα τη διαπραγμάτευση στη διάρκεια της ολονύκτιας 17ωρης συνεδρίασης της συνόδου κορυφής.

Προκειμένου να επιτύχουν το να αποτελέσει η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ “σύντομη παρένθεση”, οι Ευρωπαίοι εταίροι μας έφτασαν μέχρι να μας επιβάλλουν το κλείσιμο των ελληνικών Τραπεζών, χωρίς όμως να επιτύχουν το στόχο τους».

 

Οκτώ χρόνια μετά ο Βόλφανγκ Σόιμπλε γράφει στα Απομνημονεύματά του για το δημοψήφισμα ότι ήταν «ένα γενναίο βήμα» και ότι «στη συνέχεια ο Τσίπρας πέτυχε αξιοσημείωτα πράγματα, που επέτρεψαν στην επόμενη κυβέρνησης να σταθεροποιήσει περαιτέρω την Ελλάδα. Κι αυτό αξίζει να αναγνωριστεί».

 

Για το περιεχόμενο του 3^ου μνημονίου που υπέγραψε ο Αλέξης Τσίπρας μετά το δημοψήφισμα, γράφω στο κείμενο που προανέφερα:

«Η κρυμμένη και παραποιημένη αλήθεια για αυτή την περίοδο είναι ότι το μνημόνιο που συμφωνήθηκε τελικά ήταν βελτιωμένο σε σημαντικό βαθμό, πολύ πιο ρεαλιστικό, σε σχέση με τις αρχικές απαιτήσεις των δανειστών και από αυτό που το αντι-συριζα μέτωπο ζητούσε να κάνει αποδεκτό η χώρα μας με το ΝΑΙ στο δημοψήφισμα.

Ήταν καλύτερο ακόμη και από το περίφημο “mail Χαρδούβελη”, το οποίο, άλλωστε, δεν έχει καμιά αξία, καθώς ήταν απλώς μια πρόταση, και μάλιστα πρόχειρη, που όχι μόνο είχαν απορρίψει οι δανειστές, αλλά δεν την είχαν κάνει αποδεκτή ούτε ως βάση διαπραγμάτευσης. Κατά συνέπεια δεν μπορούν να την επικαλούνται οι επικριτές του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε να την συγκρίνουν με το μνημόνιο που τελικά υπέγραψε.

Πέρα από αυτά ωστόσο, η μεγαλύτερη εθνική προσφορά των Τσίπρα – Βαρουφάκη αυτής της περιόδου ήταν ότι δεν έριξαν τη χώρα στα βράχια της χρεοκοπίας με την έξοδο από το ευρώ ή, ακόμη περισσότερο, απέτρεψαν το να τη ρίξουν στα βράχια οι “σκληροί” της Ευρώπης (Σόιμπλε) και οι εδώ καλοθελητές τους. Ως προς αυτό, κάποιος θα πρέπει να μας περιγράψει, έστω και τώρα, τις ολέθριες συνέπειες που θα είχε για τη χώρα μας η έξοδός της από το ευρώ, που ενστικτωδώς έχει απορρίψει ο ελληνικός λαός στη συντριπτική του πλειοψηφία.

Αντί λοιπόν οι επικριτές του ΣΥΡΙΖΑ να λοιδορούν τον Αλέξη Τσίπρα, καλά θα κάνουν να καταδικάσουν τους δανειστές και τους εταίρους μας για τη σκαιή στάση τους απέναντι στη χώρα μας, καθώς και τους ντόπιους υποστηρικτές τους που κραύγαζαν:. “Βάστα Ντάισελμπλουμ” και “Μέρκελ, τράβα την πρίζα...”, όπως οι μαυραγορήτες της Κατοχής κραύγαζαν “Βάστα Ρόμελ”

Ο τιμητικός για τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα επίλογος αυτού του οδυνηρού επταμήνου, ήταν η προκήρυξη των εκλογών του Σεπτεμβρίου, στην οποία ο ελληνικός λαός ανανέωσε την εντολή με ποσοστό 35,46% των ψήφων έναντι του 28,09% της Νέας Δημοκρατίας.

Αυτές οι  σε μεγάλο βαθμό κρυμμένες και διαστρεβλωμένες αλήθειες πρέπει να αποκατασταθούν, να αποκαλυφθούν, να προβληθούν και να μη ξεχαστούν» έγραφα τότε.

 

Έπρεπε να περάσουν εννέα χρόνια για να τις αποκαλύψει και να τις επιβεβαιώσει ο πρωτεργάτης αυτής της σκληρής δοκιμασίας του λαού μας.