Carl Dreyer, Ο λόγος (Ordet, 1955)

 Carl Dreyer, Ο λόγος (Ordet, 1955)

 

  Από χθες στο Ατενέ

  Ήταν να το γράψω σε μια άλλη ανάρτηση, αλλά το ξέχασα.

  Δυτικές ταινίες με πλοκή που διαδραματίζεται τέλη του δέκατου ένατου αρχές του 20^ου αιώνα έχουν μέσα τους και θρησκευτικά στοιχεία, με έναν τουλάχιστον ιερωμένο να εμφανίζεται σ’ αυτές. Η «Έβδομη σφραγίδα» του Μπέργκμαν είναι ίσως μια εξαίρεση στο έργο του (δεν μου έρχεται στο νου άλλη ταινία του), όμως στον Μπουνιουέλ («Βιριδιάνα» και «Simon del Desierto» που τις είδα πρόσφατα, χωρίς να παραβλέψω και τον «El angel exerminador» για τον τίτλο του) και στον Ντράγιερ («Το πάθος της Ζαν ντ’ Αρκ), αν και δεν είναι ο κανόνας, όμως δεν είναι σίγουρα οι μόνες ταινίες τους (βαριέμαι να το ψάξω, αλλιώς θα παρέθετα και τίτλους). Σε αντίστοιχα ρώσικα έργα ίδιας εποχής, δεν φιγουράρουν σαν χαρακτήρες ιερωμένοι αλλά στρατιωτικοί.

  Ο «Λόγος», μεταφορά θεατρικού έργου που γράφηκε από ένα λουθηριανό ιερέα και ανέβηκε για πρώτη φορά στη σκηνή το 1932, είναι γεμάτος από θρησκευτικό συναίσθημα.

  Αναρωτιέμαι πόσο επηρέασε τη σκέψη δανών συγγραφέων ο Κίρκεγκορ.

  Ας ξεκινήσουμε απ’ αυτό: και πάλι βλέπουμε το μοτίβο τα «τα σύνορα της αγάπης».

  Δεν κατονομάζονται τα θρησκευτικά πιστεύω, όμως ο πατέρας, πλούσιος κτηματίας, δεν θέλει καθόλου να παντρευτεί ο γιος του την κόρη ενός ράφτη, που δεν συμμερίζεται τα θρησκευτικά πιστεύω του. Βέβαια, όταν βλέπει ότι και ο ράφτης δεν θέλει το γιο του για γαμπρό για τον ίδιο λόγο, προσβάλλεται το φιλότιμό του και θέλει οπωσδήποτε να γίνει αυτός ο γάμος.

  Ένας από τους γιους του, που έχει τελειώσει θεολογική σχολή, βρίσκεται σε θρησκευτικό παραλήρημα. Έχει τρελαθεί, νομίζει ότι είναι η ενσάρκωση του Ιησού.

  Η νύφη του πεθαίνει στη γέννα.

  Μπορεί να αναστηθεί;

  Μόνο με μεγάλη πίστη στο θαύμα.

  Πίστη που την έχει ο τρελαμένος γιος, που, ως δια μαγείας, έχει θεραπευτεί από την τρέλα του, χωρίς να πειραχτεί η βαθιά του θρησκευτικότητα.

  Θα παρακαλέσει για την ανάστασή της.

  Οι πιστοί θα πουν ότι είναι θαύμα.

  Οι άπιστοι ότι ήταν απλά περίπτωση νεκροφάνειας.

  Εγώ, που το πρώτο μου βιβλίο είναι το «Παραψυχολογία, μύθος ή πραγματικότητα» βρίσκομαι ενδιάμεσα. Η βαθιά πίστη του νεαρού έκανε ώστε να ενεργοποιηθεί η νεκροφάνεια, να «επανέλθει» η «νεκρή», μέσω πεδίων παρόμοιων με αυτών της τηλεπάθειας.

  Ελάχιστες φορές το έχω γράψει: η μεταφορά ενός θεατρικού έργου είναι για μένα μια εγγύηση.

  Και ενώ έχω γράψει ότι το σενάριο είναι υποτιμημένο σε σχέση με τη σκηνοθεσία, εδώ είναι η σκηνοθεσία που με μάγεψε, μια και έργα με θρησκευτικό περιεχόμενο δεν είναι του γούστου μου, με εξαιρέσεις πάντα, όπως η «Σάλμα και το μήλο» του ιρανού Habib Bahmani.  

  Έβαλα δυο εικόνες σας frame, γιατί έχουν να κάνουν και με το βιογραφικό βιβλίο που έγραψα αυτό το καλοκαίρι.

  Trivia:

  Πρόπερσι με είχε πιάσει πάλι η μανία με τις γλώσσες, για αυτές που δεν σκόπευα να τις μάθω πέρα από ένα βασικό αναγνωστικό επίπεδο. Έμαθα καινούριες (πολωνικά σε μια βδομάδα-σλάβικη γλώσσα-για να ευχηθώ στη γλώσσα της σε μια φίλη που θα έκανε εγχείρηση), και έκανα επανάληψη σε παλιές. Με την εκπνοή του καλοκαιριού δεν κατάφερα να προχωρήσω πέρα από τα πρώτα κεφάλαια των σουηδικών. Στην Αθήνα με περίμεναν άλλα πράγματα. Αναγνώρισα πολλές λέξεις στον «Λόγο» από τα γερμανικά, ρώτησα το chatgpt, είχαμε μια ενδιαφέρουσα κουβέντα μέχρι που έφτασα στο hit the plus. Ένας απλός χρήστης όπως εγώ δεν θα πλήρωνα ποτέ τα 25 ευρώ, τη στιγμή που υπάρχουν άλλες ΑΙ στις οποίες μπορώ να καταφύγω αν έχω ερωτήματα. Πάντως μπαίνω άγρια στον πειρασμό να τα ξαναρχίσω, για να περάσω μετά στα Νορβηγικά και στα Δανέζικα. Όμως, ουκέτι καιρός, δεν νομίζω ότι θα το επιχειρήσω.