Billy Wilder, Some like it hot (Μερικοί το προτιμούν καυτό, 1959)

Billy Wilder, Some like it hot (Μερικοί το προτιμούν καυτό, 1959)

  Από τις κορυφαίες κωμωδίες όλων των εποχών με τη συγχωρεμένη Μέριλιν Μονρόε που πέθανε μετά από τρία χρόνια (εδώ που τα λέμε, όλοι τους είναι τώρα πια συγχωρεμένοι). Την είδα για πολλοστή φορά. Η προτελευταία ήταν πριν δυο χρόνια, όταν είδα όλες τις ταινίες με τη Μέριλιν, με την ευκαιρία που διάβασα τη βιογραφία της «Η ξανθιά», γραμμένη από την Joyce Carol Oates. Η τελευταία ήταν προχθές.

  Οι περισσότεροι την έχετε δει αλλά μπορεί να μην την καλοθυμάστε. Φαντάζομαι όμως ότι η τελευταία ατάκα έχει μείνει στη μνήμη όλων σας, όπως και σε μένα. -Μα είμαι άντρας. -Κανείς δεν είναι τέλειος.

  Ο Τζακ Λέμον με τον Τόνι Κέρτις μεταμφιέζονται σε γυναίκες, αφενός για να βρουν δουλειά, σαν μπασίστας ο Λέμον και σαν σαξοφωνίστας το Κέρτις, και αφετέρου για να ξεφύγουν από κάποιους μαφιόζους που τους αναζητούσαν για να τους βγάλουν από τη μέση επειδή υπήρξαν αθέλητοι μάρτυρες ενός επεισοδίου ξεκαθαρίσματος λογαριασμών.

  Εκεί τον Λέμον θα τον ερωτευθεί ένας εκατομμυριούχος, θεωρώντας τον βέβαια γυναίκα, εξ ου και η παραπάνω ατάκα, ενώ ο Κέρτις θα ερωτευθεί μια από τις άλλες κοπέλες τις ορχήστρας, τη Μέριλιν Μονρόε. Έτσι αλλάζει συνεχώς μεταμφίεση, από γυναίκα σε νεαρό γόνο ενός εκατομμυριούχου, για να την κατακτήσει.

  Τα πιο ξεκαρδιστικά επεισόδια είναι στο τραίνο που τους μεταφέρει στον προορισμό τους. Το ποτό απαγορεύεται αυστηρά από τη μάνατζερ, καθώς η υπόθεση διαδραματίζεται το 1929, την εποχή της ποτοαπαγόρευσης.

  Όσοι την έχετε δει θα την ευχαριστηθείτε αν την ξαναδείτε, και εσείς οι νεότεροι πρέπει να τη δείτε οπωσδήποτε.

Jean-Pierre Melville, Le samourai (Ο δολοφόνος με το αγγελικό πρόσωπο, 1967)

Jean-Pierre Melville, Le samourai (Ο δολοφόνος με το αγγελικό πρόσωπο, 1967)

  Σε επανέκδοση, εξακολουθεί να παίζεται στους κινηματογράφους.

  Άσχετος ο γαλλικός τίτλος. Βέβαια ο σκηνοθέτης προσπαθεί να τον δικαιολογήσει παραθέτοντας στην αρχή ένα απόσπασμα από το «Bushido» (το βιβλίο των σαμουράι): «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη μοναξιά από αυτή του σαμουράι, εκτός ίσως από του τίγρη στη ζούγκλα».

  Υπάρχει μεγαλύτερη μοναξιά (εδώ κάνει λάθος το «Bushido»), αυτή του ronin, του σαμουράι που έχει χάσει το αφεντικό του.

  Αλλά είναι όντως μοναχικός ο Αλέν Ντελόν;

  Έχει μια φιλενάδα, αν και τη βλέπει αραιά και πού.

  Ο ελληνικός τίτλος είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα. Όμως δολοφόνος είναι και αυτός που σκοτώνει τη γυναίκα του. Όχι, ο Ντελόν δεν είναι τέτοιος, είναι επαγγελματίας δολοφόνος, δηλαδή εκτελεστής.

  Στην τελευταία του αποστολή κάτι πάει στραβά. Η αστυνομία τον συλλαμβάνει μαζί με άλλους υπόπτους. Τελικά είναι ο βασικός ύποπτος, και τον παρακολουθούν.

  Όμως είναι και αυτοί που τον πλήρωσαν για την εκτέλεση. Νομίζουν ότι η αστυνομία τον άφησε εξεπίτηδες ελεύθερο, για να έλθουν στα ίχνη τους. Και επειδή αυτά τα ίχνη τα φοβούνται αποφασίζουν να τον σκοτώσουν.

  Ο Ντελόν θα γλιτώσει. Και θα ψάξει να βρει τον εντολοδόχο, παρόλο που αυτός αναγνωρίζει το λάθος του και με τον αγγελιοφόρο του του αναθέτει μια νέα αποστολή: να σκοτώσει εκείνη που του έδωσε σχετικές πληροφορίες.

  Το τέλος είναι μεγαλειώδες.

  Ατμοσφαιρικό έργο, εξαιρετικός ο Ντελόν, εξαιρετικός βέβαια και ο σκηνοθέτης που επίσης παίζεται ακόμη σε επανέκδοση η ταινία του «Ο κόκκινος κύκλος», πάλι με τον Ντελόν σε πρωταγωνιστικό ρόλο.  

 

Christopher McQuarrie, Mission impossible-Fallout (Επικίνδυνη αποστολή: η πτώση, 2018)

Christopher McQuarrie, Mission impossible-Fallout (Επικίνδυνη αποστολή: η πτώση, 2018)

  Παίζεται ακόμη στους κινηματογράφους.

  Δεν κατάφερα να τη δω στη δημοσιογραφική προβολή, όμως όταν ψάχνοντας το IMDb είδα ότι είχε πολύ ψηλή βαθμολογία (8.1) αποφάσισα να τη δω.

  Το μοτίβο το συνάντησα και σε μια (τουλάχιστον) ακόμη ταινία. «Οι κακοί: -Θα καταστρέψουμε τον κόσμο για τον σώσουμε». Σ’ εκείνη ήθελαν να λύσουν το πρόβλημα του υπερπληθυσμού εξοντώνοντας το ένα τρίτο της ανθρωπότητας με τη διασπορά ενός φονικού ιού. Εδώ, με την πυροδότηση τριών ατομικών βομβών πολύ μεγάλης ισχύος στο Κασμίρ. Η μόλυνση των υδάτων με τα ραδιενεργά κατάλοιπα των εκρήξεων θα εξοντώσει το ένα τρίτο του πληθυσμού των γειτονικών χωρών (Ινδία και Κίνα) πράγμα που θα οδηγήσει σε μια κατάσταση απόλυτης αναρχίας. Από αυτήν θα αναγεννηθεί μια καινούρια ανθρωπότητα.

  Θα τα καταφέρει ο Τομ Κρουζ να τις απενεργοποιήσει πριν εκραγούν;

  Και βέβαια υπάρχει και η συνηθισμένη ανατροπή, ο υπεράνω πάσης υποψίας (γι’ αυτούς που δεν ξέρουν τους κώδικες των θρίλερ) θα προσπαθήσει να τον εμποδίσει.

  Θα τα καταφέρει;

  Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με το S.O.S. Πεντάγωνο καλεί Μόσχα όπου ο τρελάρας τελικά πετυχαίνει τον σκοπό του, η πυρηνική βόμβα εκρήγνυται, σε ένα σκυθρωπό σχόλιο του Κιούμπρικ για το μέλλον της ανθρωπότητας.

  Σε μια ταινία που είναι εκτός από θρίλερ και δράσης και περιπέτειας, θα δούμε πολλές συγκρούσεις, αρκετό πιστολίδι και κυνηγητά με αυτοκίνητα, και βέβαια στο τέλος την εντυπωσιακή καταδίωξη με τα ελικόπτερα.

  Ναι, δεν μετάνιωσα που την είδα, και ας μην είμαι ακριβώς λάτρης του είδους.

Peter Segal, My fellow Americans (1996)

Peter Segal, My fellow Americans (1996)

  Απολαυστική σατιρική κωμική περιπέτεια.

  Και πάλι βλέπουμε κεντρικά πρόσωπα της ιστορίας να είναι όχι ένας πρόεδρος των ΗΠΑ όπως στο «Olympus has fallen» του Antoin Fuqua και στο «London has fallen» του ιρανού , Babak Najafi, αλλά τρεις. Οι δυο είναι πρώην, ένας ρεμπουμπλικάνος και ένας δημοκρατικός, που έχουν και τον πρωταγωνιστικό ρόλο.

  Προσπαθούν να μπλέξουν τον Τζακ Λέμον σε ένα σκάνδαλο για να απενοχοποιηθεί ο νυν πρόεδρος. Όμως αυτός κρατάει αδιάσειστα στοιχεία. Σύμμαχό του θα βρει τον πρώην πρόεδρο και αντίπαλό του, τον James Garner.

  Θα προσπαθήσουν να τους βγάλουν από τη μέση. Το ελικόπτερο που τους μεταφέρει θα ανατιναχθεί, αλλά αυτοί είχαν ήδη φύγει, μην ξέροντας ότι το σενάριο πρόβλεπε τη δολοφονία τους.

  Και αρχίζει η καταδίωξη. Θα συναντήσουν διάφορους όπως μια οικογένεια που ζει σε τροχόσπιτο και θα τους βοηθήσει, θα δούμε σκηνές από το «Τραίνο της μεγάλης φυγής», και φυσικά την γνωστή αμερικανιά, το κυνηγητό με τα αυτοκίνητα. Οι κακοί να είναι πάντα στο κατόπιν τους και καταφέρνουν να τους ξεφεύγουν μόλις την τελευταία στιγμή.

  Αλλά την παράσταση την κλέβουν οι διάλογοι, με τις μπηχτές για τους πολιτικούς. Πολύ τη χάρηκα αυτή την ταινία.

 

 

Μανώλης Σκουλούδης, Ένας ντελικανής (1963)

Μανώλης Σκουλούδης, Ένας ντελικανής (1963)

  Στην ανάρτησή μου για την ταινία «Carnal knowledge» έγραψα ότι για να δω μια ταινία συνήθως κεντρίζομαι από κάτι. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό το κάτι ήταν αυτό που έγραψα στη βιβλιοκριτική μου για το βιβλίο του Αντώνη Δεσύλλα «Ο απογραφέας» για τον ντελικανή.

  Φυσικά την είχα ξαναδεί την ταινία. Είναι μια ερωτική κωμωδία σε κρητικό ντεκόρ, και μακρινούς απόηχους από τον «Πατούχα» του Κονδυλάκη.

  Ο Άλκης Γιαννακάς, από άβγαλτος και θεούσος νεαρός, που θέλει μάλιστα να γίνει μοναχός, γίνεται ένας μπερμπάντης που ξελογιάζει τις γυναίκες, μικρές και μεγάλες. Ξελογιάζει μια παντρεμένη γυναίκα, μια θεια του και ένα κοριτσάκι· για την ακρίβεια αυτές τον λιγουρεύονται και τον ξελογιάζουν. Όμως οι πιο ξεκαρδιστικές σκηνές είναι με τις κόρες του Διονύση Παπαγιαννόπουλου, πεντέξι νομίζω, που όλες είναι ερωτευμένες μαζί του.

  Υπάρχει και το φανταστικό στην ταινία, ένας κρητικός μαγικός ρεαλισμός. Ο πάνας που τον υποδύεται θαυμάσια ο Μάνος Κατράκης, κρατώντας τον αυλό του, αφηγείται χορεύοντας κομμάτια της ιστορίας έμμετρα, όπως ο «ποιητής» στον Ερωτόκριτο.

  Εξαιρετική η Ίλια Λυβικού στο ρόλο της θείας, που τιμήθηκε για την ερμηνεία της στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Εξαιρετική και η Κλεώ Σκουλούδη, η κόρη του σκηνοθέτη, στο ρόλο της παντρεμένης. Όσο για τον Άλκη Γιαννακά, η ταινία αυτή τον απογείωση σε μια λαμπρή κινηματογραφική καριέρα. Και βέβαια μεγάλο συν στην ταινία είναι και η εξαίσια μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου.

Κωνσταντίνος Χ. Σπίγγος, Χρήζεις προστασίας

Κωνσταντίνος Χ. Σπίγγος, Χρήζεις προστασίας, ΑΛΔΕ 2018, σελ. 93

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Εξαιρετικά διηγήματα και ποιήματα, πάνω στα σύγχρονα προβλήματα του ατόμου και της κοινωνίας.

  Ο Κωνσταντίνος Χ. Σπίγγος είναι νευρολόγος. Έχει εκδώσει το βιβλίο εκλαϊκευμένης επιστήμης «Γνωστικός και ψυχικός εγκέφαλος». Το «Χρήζεις προστασίας» είναι το δεύτερο βιβλίο του.

  Το βιβλίο αποτελείται από ποιήματα και πεζά, τα οποία περίπου εναλλάσσονται. Ας πιάσουμε πρώτα τα πεζά. Τα περισσότερα είναι σύντομα κείμενα, συχνά με φανταστικές ιστορίες παραβολικού-διδακτικού χαρακτήρα. Χαρακτηριστικό είναι το «Άνοιξε πόρτα» το οποίο καταλήγει:

  «Τελικά, μήπως το ηθικό δίδαγμα του παραμυθιού είναι το «καλύτερα να καθίσεις εκεί που σε βάλανε;» Καθόλου, μάλλον το «να κάνουμε αυτό που θέλουμε, αρκεί να μην έχουμε ψευδαισθήσεις, παρερμηνείες και αυταπάτες ως προς τις συνέπειες». Κι ας σημειωθεί δε πως στο ομολογουμένως λυπητερό αυτό παραμύθι κανείς δεν πέρασε καλά, ούτε κι εμείς καλύτερα. Ευτυχώς, να λέμε, που όλα αυτά αφορούσαν μια παλιόπορτα» (σελ. 14).

  Είπαμε τα περισσότερα, όχι όλα. Παραθέτουμε το τέλος από τα «Απολιθώματα».

  «Εχθές συνάντησα την κ. Ελπίδα. Διαπίστωσα πως η κ. Ελπίδα περνά όλη τη μέρα πάνω στο κρεβάτι της, στέλνοντας φιλιά. Ζεστά φιλιά προς γνωστά και άγνωστα πρόσωπα – όλα της φαντασίας της.

  Τη δική μου παρουσία ούτε καν την αντιλήφθηκε.

  Ναι, κάποιες φορές, όχι και πολύ συχνά, είναι η αλήθεια, συναντώ και απολιθώματα αγάπης». (σελ. 68).

 Υπάρχουν και δυο εκτενή διηγήματα τα οποία ο Σπίγγος τα δίνει «σε συνέχειες», παρεμβάλλοντας εν είδη ιντερμέτζου ποιήματα και άλλα πεζά, κάτι που συναντάω για πρώτη φορά σε βιβλίο. Έχουν να κάνουν με τον σύγχρονο κόσμο, αλλά προπαντός με τον κόσμο που μας περιμένει, ένας θαυμαστός καινούριος κόσμος στον οποίο ο μεγάλος αδελφός θα μας ελέγχει απόλυτα. Η πλύση εγκεφάλου, που θα γίνεται με πρωτόγνωρους για μας σήμερα τρόπους, θα είναι το αποφασιστικό μέσο.

  «-Αν το φύτεμα των χαρμόσυνων ιδεών στο κεφάλι τους πάψει να αποδίδει τόσο καλά, υπάρχει και κάτι ισχυρότερο: το φύτεμα φόβων, εξαρτήσεων και γεγονότων που λέγονται χρέη, τρομοκρατία, αυτοκτονίες, δολοφονίες. Μην ανησυχείτε, έχουμε γνώση και πείρα! Οι συσκευές θα εκπέμπουν πλέον θυμό, αντρίλα, σάρκα και μίσος. Κανείς δεν θα ασχολείται με τον εαυτό του παρά μόνο με τη δουλειά του, τις ονειρώξεις και τους εφιάλτες του. Κανείς δεν θα συζητά ανοιχτά τις αμφιβολίες του γιατί κανείς δεν θα εμπιστεύεται κανέναν» (σελ. 60).

  Ο Σπίγγος στα ποιήματά του έχει κυρίως σαν κεντρικό θέμα το υπαρξιακό πρόβλημα του σύγχρονου ανθρώπου, τα άγχη και τις ανησυχίες του, χωρίς να περιορίζεται βέβαια μόνο σ’ αυτά (χαρακτηριστικό το ποίημα «Μουλάρια») όμως μορφολογικά φλερτάρει με την παραδοσιακή ποίηση. Βλέπουμε κανονικούς ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους, που μάλιστα καταλαμβάνουν ένα ολόκληρο ποίημα, το «Δυο μάνες», που είναι σε κανονικές τετράστιχες στροφές με τυχαία όμως ομοιοκαταληξία.

  Επίσης συχνά συναντούμε τροχαίους («κάθε χάδι που σου δίνω/ένα κύμα μέσα κλείνω» σελ. 86), ανάπαιστους («Από σκέψεις πνιγμένες, που με λέξεις δεν σώθηκαν» σελ. 69) και δάκτυλους («δεν ξαποσταίνω, λαγοκοιμάμαι» (σελ. 43), που κάποιες φορές ομοιοκαταληκτούν. Όμως απλά φλερτάρει, δεν εμμένει σ’ αυτήν, προτιμώντας να μη θυσιάσει το περιεχόμενο για τη φόρμα.

  Και τώρα κάποια αποσπάσματα, όπως το συνηθίζουμε.

  Διαβάζουμε:

  «Πόσο σοφός, πόσο δυνατός, διάολε, μπορεί να φτάσει να γίνει κάποιος που ξέρει να δένει τη γραβάτα του αλλά όχι να σιδερώνει το πουκάμισό του;» (σελ. 36).

  Και με το ανάποδο τι γίνεται; Η προτελευταία φορά που φόρεσα γραβάτα ήταν όταν απολύθηκα από το στρατό όπου υπηρετούσα σαν έφεδρος ανθυπολοχαγός, και η τελευταία όταν παντρεύτηκα. Και, θυμήθηκα τώρα, στη μονάδα έλεγα τόσο συχνά το «διάολε» ώστε συχνά μου το έλεγαν οι συνάδελφοι κοροϊδευτικά. 

  Ναι, ξέρω να σιδερώνω, αλλά ταλαιπωρούμαι αφάνταστα κάθε φορά που πρέπει να το κάνω.

  Διαβάζουμε.

  «-Και τι φοβάσαι από το θάνατο; Όπου είναι αυτός εμείς δεν είμαστε!» (σελ. 74).

  Αυτό το είπε ο Επίκουρος.

  Αν και υπογράφω επικουρειο-στωικός δεν με πείθει καθόλου, και φαντάζομαι κανένα σας. Και, για να απαντήσω με τον ίδιο ανθρωπομορφισμό, ναι, αυτή τη στιγμή είναι αλλού, αλλά κάποια στιγμή θα έλθει να μας βρει, πιθανόν στο κρεβάτι κάποιου νοσοκομείου.

  «Ίσως είναι αναπόφευκτη, λοιπόν, η τάση της επιστήμης να καταλάβει το χώρο της θρησκείας, όταν συναγωνίζονται για την ίδια θέση στην καρδιά και το μυαλό των ανθρώπων» (σελ. 79).

  Μακάρι. Γιατί εγώ, αυτό που βλέπω, είναι μια αναβίωση του θρησκευτικού φονταμενταλισμού.

  Το βιβλίο κοσμούν και φωτογραφίες του φίλου του Νικόλαου Κατιρτζόγλου, εξαιρετικές, όπως και εκείνες που είδαμε στην βιβλιοπαρουσίασή του που κοσμούσαν το χώρο του πάνελ στο Ζάπειο.

  Εξαιρετικά τόσο τα ποιήματα όσο και τα κείμενα αυτού του βιβλίου του Κωνσταντίνου Σπίγγου, του ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδο.

  Μπάμπης Δερμιτζάκης

Αντώνης Δεσύλλας, Ο απογραφέας

Αντώνης Δεσύλλας, Ο απογραφέας, ΑΛΔΕ 2018, σελ. 156

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Ένα ακόμη εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα του κερκυραίου συγγραφέα

  Ο Αντώνης Δεσύλλας έχει αναδειχθεί με τα τόσα βιβλία του ως ο ιστοριο-γράφος της Κέρκυρας. Μέσα από τα ιστορικά του μυθιστορήματα, συχνά βιογραφίες όπως ο «Απογραφέας», παρουσιάζει την ιστορία της Κέρκυρας, κυρίως κατά την εποχή της Ενετοκρατίας.

  Ο απογραφέας, ο Λορέντζο Λεόνε, είχε καταγωγή από την Κρήτη, και συγκεκριμένα από τα Χανιά. Πατέρας του ήταν ο Εμμανουήλ Λεοντάκης, ο οποίος άλλαξε ακόμη και το όνομά του σε Λεόνε για να τα έχει καλά με την ενετική εξουσία και να πετυχαίνει τους εμπορικούς στόχους του.

  Παντρεύτηκε την Ζαμβία, κόρη του Ετεοκλή Σηφάκη από τον Χάνδακα. Το 1612 γεννήθηκε ο γιος του ο Λορέντζο, τον οποίο βάφτισε καθολικό για να μπορέσει να έχει μέλλον με τους ενετούς. Και, από ό,τι φάνηκε, έπραξε πολύ καλά. Η μητέρα του όμως το έφερε βαρέως, και στο τέλος της ζωής της κλείστηκε σε μοναστήρι, για εξιλέωση.     

  Ο Λορέντζο απέκτησε μεγάλη περιουσία όπως και ο πατέρας του, όμως οι καιροί ήταν χαλεποί για το νησί μας. Οι τούρκοι ήταν μια διαρκής απειλή. Όταν έκαναν την πρώτη επιδρομή στα Χανιά, που υπήρξε και η πρώτη πόλη της Κρήτης την οποία κατέλαβαν, σκέφτηκε ότι ήταν καιρός να καταφύγει σε άλλη ενετοκρατούμενη περιοχή. Η Κέρκυρα του φάνηκε καλός προορισμός.

  Είναι γνωστό ότι πριν και μετά την άλωση της Κρήτης πολλοί κρητικοί κατέφυγαν στα ενετοκρατούμενα Ιόνια νησιά. Η πρόγονοι του Σολωμού, με καταγωγή από τη Σητεία (ακόμη υπάρχει τοπωνύμιο με το όνομα «σολωμικά») έφυγαν αρχικά για τα Κύθηρα. Όταν βρέθηκα εκεί στο πρόγραμμα της εξομοίωσης (των πτυχίων των απόφοιτων Παιδαγωγικών Ακαδημιών με τα πτυχία των Παιδαγωγικών Τμημάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης των πανεπιστημίων) ένας συνάδελφος μου έδειξε τους τάφους των προγόνων του. Κάθισαν εκεί πάνω από έναν αιώνα πριν μεταναστεύσουν για την Κέρκυρα.

  Στην Κέρκυρα ο Λορέντζο κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη του Γενικού Προβλεπτή και να πάρει τη θέση του απογραφέα. Ο Δεσύλλας παραθέτει αυθεντικά αποσπάσματα από τις απογραφές του, με τη γλώσσα και την ορθογραφία της εποχής. Παραθέτει επίσης και ένα απόσπασμα από μια διαθήκη που συνέταξε.

  Μαζί με τη ζωή του Λορέντζο παρακολουθούμε και τη ζωή ενός εβραίου από τη Βενετία, που χρεοκοπημένος κατέληξε στην Κέρκυρα. Την πανέμορφη κόρη του Εσθήρ την ερωτεύθηκε ο Λορέντζο, αλλά κράτησε το γάμο του κρυφό για ευνόητους λόγους. Πριν εκδιωχθεί αυτή και ο πατέρας της πίσω στη Βενετία του χάρισε ένα γιο. Τους επισκεπτόταν συχνά, με κάθε ευκαιρία. Τόσο ο γιος του όσο και ο εγγονός του έκαναν λαμπρές καριέρες.

  Πέρα από τη βιογραφία σημαντικές είναι και οι λαογραφικές πληροφορίες που παραθέτει ο συγγραφέας. Διαβάζουμε στην παράγραφο όπου αναφέρεται στον θάνατο της Εσθήρ. «…Άδειασαν μάλιστα κάθε δοχείο με νερό στο σπίτι γιατί πίστευαν ότι ο Άγγελος του Θανάτου μπορεί να το είχε χρησιμοποιήσει για να καθαρίσει το ξίφος του μετά την τέλεση της αποστολής του» (σελ. 128).

  Επίσης για κάθε πρόσωπο, τοπωνύμιο, εκκλησία κ.λπ. που αναφέρει ο Αντώνης στην κύρια αφήγηση δίνει και τις σχετικές πληροφορίες, ιστορικές, γεωγραφικές ή άλλες, συχνά με τη μορφή υποσημειώσεων. Σε μια από αυτές διαβάζω:

  «Ο Ιμπραήμ Α’ (Ibrahim, 5 Νοεμβρίου 1615 – 18 Αυγούστου 1648) ήταν σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από το 1640 έως το 1648. Ήταν γνωστός ως Τρελός Ιμπραήμ (Deli Ibrahim). Ήταν ο έβδομος γιος και δωδέκατο παιδί του Αχμέτ Α΄ και της Ελληνίδας Κιοσέμ Σουλτάν» (σελ. 81).

  Ο «Ντελικανής» λοιπόν (μ’ αυτόν τον τίτλο γυρίστηκε ταινία το 1963 από τον Μανώλη Σκουλούδη) είναι ο τρελιάρης νεαρός. Και η Ντελίνα που τραγουδά ο Σκουλάς είναι η τρελιάρα.  

  Το καλοκαίρι στην Κρήτη διάβασα για μια άλλη Ελληνίδα, και μάλιστα Κρητικιά, ρεθεμνιώτισα, την Ρεμπιά Γκιουνούς που έγινε σουλτάνα, γυναίκα του Mehmet IV. Του έδωσε μάλιστα δυο γιους που έγιναν κι αυτοί σουλτάνοι.

  Η αφήγηση της τελευταίας πολιορκίας της Κέρκυρας από τους Οθωμανούς το 1716, σε 24 ολόκληρες σελίδες, είναι ολότελα συναρπαστική. Θαυμάζουμε την οξύνοια του Γερμανού στρατάρχη Σούλεμπουργκ που οργάνωσε τα της άμυνας του νησιού.

  Και τώρα κάποια αποσπάσματα. Διαβάζουμε:

  «Είχαν να μοιραστούν κοινές μνήμες για τη ζωή των Καπουκινών στα Χανιά…» (σελ. 68).

  Σε ένα από τους τρεις τόμους της «Ιστορίας των Αθηνών» του Δημήτρη Καμπούρογλου, έκδοση αν θυμάμαι καλά του 1898 που την αγόρασα πριν είκοσι περίπου χρόνια 20 δραχμές στη λαϊκή, διάβασα για την πλατεία Καρύκη.

  Γιατί Καπουκινών και όχι καπουτσίνων; Γιατί Καρύκη και όχι Καρύτση;

  Ως γνωστό το κ μετά από ι και ε προφέρεται στην Κρήτη σαν το αγγλικό ch, όπως cheese. Όσο για την πλατεία Καρύκη, έχω την εντύπωση ότι το ιδίωμα που μιλούσαν τον 19^ο αιώνα στην Αθήνα ήταν παρόμοιο με το κρητικό, πριν αλωθεί η πρωτεύουσα από τους πελοποννήσιους και καθιερωθεί το ιδίωμά τους σαν την κοινή νεοελληνική.

  Και ένα ανέκδοτο· δηλαδή τι ανέκδοτο, πραγματική ιστορία, ήμουν παρών. Νεοσύλλεκτος στην Κόρινθο. Έρχεται ο δεκανέας και μας διατάζει να αναφερθούμε. Αναφερόμαστε ένας ένας. Έρχεται και η σειρά ενός κοντοχωριανού μου. -Στρατιώτης Κυμάκης Γιώργιος ΥΕΑ. Ο δεκανέας θέλησε να τον ειρωνευτεί για την κρητική προφορά του. -Τσυμάτσης το τσ πώς γράφεται; -Με κάπα.

  Διαβάζω:

  «…ως στενού ακόλουθου του Καρδινάλιου Gregorio Barbarigo…» (σελ. 111).

  Έχει ενετικές ρίζες λοιπόν ο φίλος μου ο Δημήτρης Βαρβαρήγος, επίσης συγγραφέας.

  Εξαιρετικός αφηγητής αλλά και μελετητής της ντόπιας ιστορίας, ο Αντώνης Δεσύλλας μας δίνει ένα ακόμη συναρπαστικό μυθιστόρημα για τη γενέτειρά του. Αναμένομε και το επόμενο.