Κάνε καλό και ρίξε το στο γιαλό

 

Κάνε καλό και ρίξε το στο γιαλό

 

Σκέφτηκα να κάνω την ανάρτηση αλλά μετάνιωσα. Μετά από συζήτηση όμως που είχα με το γιο μου αποφάσισα να την κάνω, γιατί έκανε κι αυτός τις ίδιες σκέψεις που είχα κάνει κι εγώ (τα μεγάλα πνεύματα, ή μάλλον τα ίδια γονίδια…).

Ο παππούς του φίλου μου του Κώστα, που θα φτειάξει βιβλιοθήκη στη μνήμη του στο χωριό του και εγώ θα τον τροφοδοτήσω με βιβλία, τρέχει με το άλογό του, μετά την κατάρρευση του μετώπου στην Μικρά Ασία, με κατεύθυνση τα παράλια. Στο δρόμο συναντάει έναν πεζό στρατιώτη που τον παρακαλάει να τον πάρει μαζί του.

Τον παίρνει.

Ο παππούς διψάει.

Περνώντας από ένα χωριό, σταματάει και κατεβαίνει να πιει νερό από τη βρύση. Πίνει νερό, και γυρνώντας βλέπει τον στρατιώτη που πήρε μαζί του, να απομακρύνεται καλπάζοντας.

Κάνε καλό και ρίξε το στο γιαλό λοιπόν;

Ο γιος μου μού είπε το σενάριο που σκέφτηκα κι εγώ.

Ο παππούς (ένα χρόνο πιο μεγάλος από τον πατέρα μου, πέθανε λίγους μήνες πιο πριν, σε ηλικία 94 ετών), κατάφερε και έφτασε στην ακτή και μπάρκαρε για την Ελλάδα. Αυτός που του πήρε το άλογο, έπεσε πάνω σε τσέτες που τον πετσόκοψαν. Αν δεν του είχε πάρει το άλογο, θα έπεφταν και οι δυο πάνω σε τσέτες που θα τους σκότωναν.  

Όπως και να έχει ο παππούς κατάφερε να φτάσει στην ακτή, που αν ήταν με το άλογο ίσως και να μην τα κατάφερε. Όσο για τον άλλο, αν υπάρχει δίκης οφθαλμός θα είχε το τέλος που γράψαμε παραπάνω, ή κάτι ανάλογο. Κανείς δεν αγαπάει την αχαριστία, πολύ περισσότερο ο Θεός.

Πιθανόν να το εμπνεύστηκα υποσυνείδητα από μια ιστορία που διαβάσαμε σε ένα από τα κινέζικα αναγνωστικά μας. Την μεταφέρω όσο πιο σύντομα μπορώ.

Σε ένα χωριό της Κίνας, ένας νεαρός κερδίζει σε μια λαχειοφόρο αγορά ένα άλογο. Χαρές στην οικογένεια. Και ο παππούς: -Καλά… Σε δυο τρεις βδομάδες ο νεαρός πέφτει από το άλογο και σπάει το πόδι του. Κλάματα στην οικογένεια. Και ο παππούς: -Καλά… Σε δεκαπέντε μέρες κηρύσσεται πόλεμος, έρχονται οι στρατολόγοι και παίρνουν όλους τους νέους του χωριού, εκτός από τον νεαρό που είχε σπασμένο το πόδι του.

Συμπέρασμα: κάτι καλό μπορεί να σου βγει σε κακό, και αντίστροφα.

Προσωπικό παράδειγμα.

Μπαίνουν διαρρήκτες στο σπίτι μας και το κάνουν άνω κάτω, τη βραδιά που επιστρέφαμε από την Κρήτη, 30 Αυγούστου του 2000.

Δεν γίνεται, θα βάλουμε συναγερμό.

Ένα από τα δυο παιδιά που τοποθέτησαν τον συναγερμό είχε πάθος με την ψηφιακή φωτογραφία. Μας έβγαλε δυο φωτογραφίες.

Και η σύμπτωση: (έχω μανία με τις συμπτώσεις). Εκείνη την εποχή ο lycos σου έδινε χώρο να κάνεις δωρεάν μια ιστοσελίδα στο tripod. Έκανα αυτήν εδώ αναρτώντας αυτές τις δυο φωτογραφίες. Ήταν η πρώτη μου ιστοσελίδα, εντελώς στοιχειώδης. Την βλέπει ο doctor Ahmat της Αιγυπτιακής Εταιρείας Θεωρίας της Λογοτεχνίας και με καλεί στο συνέδριο που ετοίμαζαν. Τίτλος της εισήγησής μου ήταν «Hypertext, surpassing the limitations of the text». Στο επόμενο, που έγινε μετά από τρία χρόνια, γνώρισα…

Αν δεν μας είχαν διαρρήξει το σπίτι δεν θα συνέβαιναν όλα αυτά.

  Υπήρξαν και άλλες συμπτώσεις. Σε όλες αυτές αναφέρομαι σε ένα από τα τρία ανέκδοτα βιβλία μιας αυτοβιογραφικής τριλογίας το οποίο έχει τίτλο «Οι ρίζες της σύμπτωσης» και υπότιτλο «Ο έρωτας».  

Σιδέρης Ντιούδης, Η σελίδα έξι κι άλλες μικρές ιστορίες

 

Σιδέρης Ντιούδης, Η σελίδα έξι κι άλλες μικρές ιστορίες, Αιώρα 2023, σελ. 46

 

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

 

  «Το μικρό είναι όμορφο», είναι ένα από τα οικολογικά slogan.

  Ολιγοσέλιδο το βιβλίο, μικρού σχήματος, με μικρά διηγήματα, μικροδιηγήματα ή διηγήματα μπονζάι.

  Μου αρέσουν τα μικροδιηγήματα όπως και τα μικρά ποιήματα, που σαν χειροβομβίδα κρύβουν μια απίστευτη δύναμη μέσα τους. Ναι, τα μικροδιηγήματα όπως και τα ολιγόστιχα ποιήματα δεν κάνουν ποτέ κοιλιά.

  Εξωτερικά αυτά, και εσωτερικά;

  Θυμίζουν Κάφκα καθώς κινούνται σε ένα κόσμο φανταστικό, χωρίς όμως το ζοφερό των δικών του ιστοριών. Θα παραθέσω το πιο χαρακτηριστικό απόσπασμα που ανακαλεί στη μνήμη τη «Μεταμόρφωση». Το αντιγράφω όλο.

  «Ξύπνησε από βαθύ ύπνο. Άνοιξε τα μάτια του και διαπίστωσε με τρόμο ότι το σώμα του ήταν από χαρτί. Τα μέχρι χτες πόδια του είχαν αντικατασταθεί από σελίδες. Ένιωθε τη σπονδυλική του στήλη άκαμπτη, σαν ραμμένη με κλωστές. Επιχείρησε να σηκωθεί, αλλά το μόνο που κατάφερε ήταν απλώς να γυρίσει κάποιες σελίδες. Συνειδητοποίησε ότι είχε χάσει την ανθρώπινή του υπόσταση. Είχε μετατραπεί σε βιβλίο.

  Έκλεισε τα μάτια του και παρηγορήθηκε με τη σκέψη ότι τα βιβλία ζουν περισσότερο απ’ τους ανθρώπους. Γύρισε ακόμη μία σελίδα και ξεκίνησε να γράφει τις πρώτες λέξεις στο κεφάλαιο της καινούριας του ζωής» (σελ. 37).

  Στις μικροϊστορίες του Ντιούδη θα συναντήσουμε πολλές φορές βιβλία και λέξεις. Με τα βιβλία εξάλλου ασχολείται επαγγελματικά, και με τις λέξεις σαν συγγραφέας.

  Στη «Διάσωση» αφηγητής είναι ένα βιβλίο.

  «Με ανέσυρε προσεχτικά με τα γάντια του από τον βρομερό βούρκο που είχα βρεθεί και, αφού με κοίταξε, με ξεφύλλισε και με τοποθέτησε σ’ ένα καρότσι με άλλο δυστυχισμένα βιβλία» (σελ. 24). 

  Χαρακτηριστική είναι και η «Απόδραση». Την απόδραση από την ζοφερή καθημερινότητα με ένα βιβλίο, ο Ντιούδης την δίνει σαν φανταστική ιστορία με μια κυριολεξία: «Είχε διεισδύσει στις σελίδες και είχε γίνει ένα μ’ αυτές» (σελ. 12).

  Το in2life έχει δημοσίευση με τίτλο «Πώς να διαβάζεις τους ανθρώπους σαν ανοικτό βιβλίο».

  Να εμπνεύστηκε άραγε ο Ντιούδης από αυτή την έκφραση, ο άνθρωπος σαν ανοικτό βιβλίο, την μικροϊστορία του;

  Χαρακτηριστικό είναι και το τέλος από το «Ένας εκδότης μετράει τις λέξεις»:

 «Ανοίγοντας δεν διέκρινε καμιά ανθρώπινη παρουσία, είδε μόνο ένα σμήνος λέξεων να αιωρούνται πάνω από την καρέκλα του εκδότη. Ένα επιφώνημα έκπληξης και φόβου τάραξε την ησυχία του δωματίου. Ο εκδότης, που τον είχε αφήσει να μετράει, έπασχε από την ασθένεια που μετατρέπει τους ανθρώπους σε λέξεις».  

  Η τελευταία ιστορία με την οποία κλείνει η συλλογή έχει τίτλο «Τυχαίες λέξεις».

  Τυχαίο; 

  Μικρές ιστορίες λοιπόν.

  说 (shuo) στα κινέζικα θα πει λέω. 小说 (shao σημαίνει μικρό) θα πει μυθιστόρημα. 小小说 είναι το διήγημα.

  Και το διήγημα μπονζάι; Δεν νομίζω小 小小说. Να το ψάξω όμως.

  Και δυο ακόμη αποσπάσματα.

  «Θυμήθηκε ότι το προηγούμενο βράδυ είχε αποκοιμηθεί διαβάζοντας το Walden ή η ζωή στο δάσος» (σελ. 21).

  Κορυφαίο το «Walden», από τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει ποτέ.

  Θα μπορούσα κι εγώ να ζήσω στη μοναξιά ενός δάσους, αρκεί να είχα ένα λάπτοπ και wifi.

  «Ήταν ο αριθμός έξι. Δεν κατοικούσε ποτέ σε σπίτια που είχαν το νούμερο αυτό στη διεύθυνσή τους…» (σελ. 31).

  Αντεστραμμένο το 6 είναι 9. Είναι ο αριθμός μου. Κάθε άνθρωπος έχει έναν αριθμό, μου είπε ο Κωνσταντίνος Μπούρας, ο ποιητής. Έψαξα τότε στη συζήτηση που είχαμε και βρήκα ότι ο δικός μου αριθμός είναι το 9. Εκτός των άλλων, τα τρία από τα τέσσερα σπίτια που έμεινα τα τελευταία 40 χρόνια έχουν αριθμό 9, ανάμεσα στα οποία είναι και το τωρινό.

  -Το 9 σημαίνει ότι φιλοσοφείς και ότι είσαι μοναχικό άτομο.

  Έπεσε διάνα.

  Και ένας ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος που εντοπίσαμε:

Στη σκουριασμένη κλειδαριά της σκονισμένης πόρτας (σελ. 35).

  Πολύ μου άρεσαν οι μικρές ιστορίες του Ντιούδη.

Ricky D'Ambrose, O Καθεδρικός (The cathedral, 2021)

 

Ricky D'Ambrose, O Καθεδρικός (The cathedral, 2021)

 

  Από την Πέμπτη που μας πέρασε στους κινηματογράφους.

  Ημιαυτοβιογραφική, διαβάζω στη βικιπαίδεια, είναι η ταινία. Αναρωτιέμαι μήπως είναι απόλυτα αυτοβιογραφική, και το «ημιαυτοβιογραφική» μπαίνει για να θολώσει τα νερά, για να μην ξέρεις ποιο είναι το αυτοβιογραφικό στοιχείο και ποιο το επινοημένο. Αυτό δεν σημαίνει ότι έτσι γίνεται πάντα με τις ημιαυτοβιογραφικές ταινίες.

  Γιατί το λέω αυτό.

  Γιατί η ταινία δεν μου άρεσε, όπως δεν άρεσε και στους περισσότερους που την είδαν, κρίνοντας από το 6,2 που έχει στο IMDb. Και δεν μου άρεσε γιατί τα επεισόδια ήταν δεικτικά, όχι πυρηνικά, δηλαδή δεν πυροδοτούσαν το ένα το άλλο δημιουργώντας το απαραίτητο σασπένς.

  Η ταινία εστιάζει στον μικρό Jesse, παρακολουθώντας τον καθώς μεγαλώνει, μέχρι τα 18 του χρόνια. Όμως δεν είναι η δική του οπτική γωνία στην ταινία, όπως π.χ. στην «Αστραδενή» και στον «Λούσια» (αναφέρομαι σε μυθιστορηματικά πρόσωπα, δεν μου έρχονται στο νου κινηματογραφικά). Η οπτική γωνία είναι η οπτική γωνία ενός οιονεί μυθιστορηματικού τριτοπρόσωπου, παντογνώστη αφηγητή, που τον ακούμε να αφηγείται σε voice over.

  Ένας θείος νεκρός από έιτζ, ενδοοικογενειακές εντάσεις, αγεφύρωτες διαφορές, αποτελούν το στόρι της ταινίας. Οι χωρισμένοι γονείς θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια να μην πληγώνεται ο μικρός από αυτή την κατάσταση.

  Να σημειώσουμε τέλος ότι βλέπουμε αρκετό ντοκιμαντερίστικο υλικό, με τον Κλίντον, τον Μπους, κ.ά. που τοποθετούν χρονολογικά τα επεισόδια της ταινίας.

  Είπα, δεν μου άρεσε, αλλά δεν μετάνιωσα που την είδα. Εσάς όμως μπορεί να σας αρέσει.