Τζωρτζίνα Κουλιέρη, Δρόμοι από ψέματα και αλήθειες

Τζωρτζίνα Κουλιέρη, Δρόμοι από ψέματα και αλήθειες, ΑΛΔΕ 2014, σελ. 222

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

  Μια συναρπαστική συνέχεια του πρώτου της μυθιστορήματος

  Μετά το «Κάτι αλλάζει γύρω στα δεκάξι» η δεκαεννιάχρονη τώρα Τζωρτζίνα μας παρουσιάζει τη συνέχειά του, το «Δρόμοι από ψέματα και αλήθειες». Διαβάζοντάς το επιβεβαιώσαμε την πρόβλεψη που κάναμε τότε, ότι πρόκειται για μια πολύ ταλαντούχα συγγραφέα.

  Πάντα πίστευα ότι μια από τις μεγαλύτερες αρετές ενός μυθιστορήματος είναι το σασπένς· και σ’ αυτό το μυθιστόρημα υπάρχει έντονο.

  Τι κρύβει στην Αλίσια ο φίλος της ο Νίκολας; Ο εκνευρισμός του και η μυστηριώδης συμπεριφορά του, κυρίως μετά την επαφή του με μια μεσόκοπη κυρία, την προβληματίζει, όπως και ένα γράμμα που πέφτει κατά λάθος στα χέρια της. Υπάρχουν αρκετά σημεία ακόμη στο μυθιστόρημα όπου το σασπένς αυτό αναθερμαίνεται.

  «Όμως, παρά τις φιλότιμες προσπάθειές της εκείνο το απόγευμα, η Αλίσια δε θα ξεχνούσε. Συνεχώς τριγυρνούσε στο μυαλό της η εικόνα του Νίκολας με τη γυναίκα… Ποια να ήταν άραγε; Τι να έλεγαν; Γιατί εκείνος είχε εκνευρισθεί τόσο πολύ; Μήπως άραγε η συγκεκριμένη κυρία σχετιζόταν με τη μυστηριώδη συμπεριφορά του;» (σελ. 77).

  Κάποια στιγμή προς το τέλος του μυθιστορήματος θα μάθουμε το μυστικό: Η αποστολέας του γράμματος αυτού, το οποίο βέβαια δεν μπορούσε να ανοίξει και να το διαβάσει, ήταν η μητέρα του Νίκολας· η οποία τον είχε εγκαταλείψει όταν ήταν τεσσάρων χρόνων για να ακολουθήσει τον αγαπημένο της. Και η γυναίκα εκείνη με την οποία η Αλίσια είδε τον Νίκολας να συνομιλεί ήταν η αδελφή της.

  Ο αγαπημένος της ήταν Αμερικάνος. Όταν της ζήτησε να τον ακολουθήσει στην επιστροφή του στην Αμερική δίστασε. Αυτός έφυγε. Αυτή παντρεύτηκε έναν επιμελητή στην ιατρική σχολή που φοιτούσε, όταν ανακάλυψε ότι ήταν ήδη τριών μηνών έγκυος. Ήταν ένας πολύ καλός σύντροφος, τον εκτιμούσε, όμως δεν ήταν ερωτευμένη μαζί του. Έτσι, όταν μετά από τέσσερα χρόνια θα εμφανισθεί ξανά ο Αμερικάνος για να την αναζητήσει, δεν θα διστάσει να τον ακολουθήσει. Φυσικά ο άντρας της θα αρνηθεί να της δώσει το παιδί.

  Για χρόνια ο Νίκολας θα αναζητάει τη μητέρα του. Δεν θα τη συγχωρήσει όμως ποτέ που τον εγκατέλειψε, ακόμη και όταν συναντώνται μετά από εκείνο το γράμμα.

  Υπάρχουν και χειρότερα. Ένα αγόρι που το παράτησε η μητέρα του αυτοκτόνησε στα δεκαοκτώ του. Ένα άλλο καθόταν σαν σφίγγα απέναντι στη μητέρα του, χωρίς να ανοίγει το στόμα του, τις μέρες που έπρεπε να τη συναντάει μετά από απόφαση του δικαστηρίου. Μετά από χρόνια όμως μαλάκωσε. Το πρώτο παιδί όμως δεν αναστήθηκε. Στη ζωή αυτά, όχι σε μυθιστόρημα.

  Διαβάζοντας την ιστορία της μητέρας σκέφτηκα ότι ήταν μια αντικατοπτρική ιστορία (récit spéculaire. Πρόκειται για παράλληλη ή εγκιβωτισμένη ιστορία σε ένα μυθιστόρημα που είναι παρόμοια σε γενικές γραμμές με την κύρια ιστορία. Το «Εις τον πάτο της εικόνας» της Μάρως Δούκα και ο «Παλαιός των ημερών» του Παύλου Μάτεσι έχουν τέτοιες ιστορίες). Ο Τάιλερ, διαβάσαμε στο προηγούμενο μυθιστόρημα, έκανε μια παράλληλη σχέση, και όταν το ανακάλυψε η Αλίσια τον έδιωξε. Στη συνέχεια τα έφτιαξε με τον Νίκολας, το φλερτ της Σαντορίνης. Όμως ο Τάιλερ κάποια στιγμή αρχίζει να την πολιορκεί. Παρά την αγέρωχη συμπεριφορά της απέναντί του δεν τον έχει βγάλει από το μυαλό της. Στο τέλος αντιμετωπίζει πραγματικά το δίλημμα: ποιον από τους δυο; «Ρώτα τον εαυτό σου, με ποιον από τους δυο θα ήθελες κάθε πρωινό να αντικρίζεις τον ήλιο» (σελ. 213) τη συμβουλεύει μια κυρία την οποία συνάντησε τυχαία στο πάρκο και της άνοιξε την καρδιά της. Ένα καινούριο σασπένς δημιουργείται.

  Εγώ, ξέροντας για το récit spéculaire, έχω την αφηγηματική αναμονή ότι θα ξαναγυρίσει στην πρώτη της αγάπη, τον Τάιλερ, όπως έκανε και η μητέρα του Νικόλας. Τι έγινε όμως τελικά;

  Ε, ας μην το μαρτυρήσουμε, να αγοράσετε το μυθιστόρημα για να μάθετε.

  Μια μεγάλη αρετή σε ένα βιβλίο είναι επίσης το εφέ του απροσδόκητου. Και υπάρχει ένα φοβερό απροσδόκητο σε αυτό το βιβλίο.

  Ας το μαρτυρήσουμε αυτό, για να μεγαλώσουμε την περιέργειά σας για το σασπένς: Ο Τάιλερ και ο Νίκολας είναι αδέλφια.

  Η αφηγηματική άνεση της Τζωρτζίνας είναι η κύρια αρετή της. Στο προηγούμενο βιβλίο της εντυπωσιαστήκαμε από την περιγραφή της Σαντορίνης. Εδώ μας εντυπωσίασε ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζει τη συνάντηση του Νίκολας με τη μητέρα του, στην οποία θα παρευρεθεί και ο Τάιλερ και θα μάθει την αλήθεια. Συγκλονισμένος θα εγκαταλείψει το ξενοδοχείο που μένει με τη μητέρα του και θα πάει σε ένα διπλανό μπαρ για να πνίξει τον πόνο του στο ποτό. Εκεί θα τον συναντήσει μετά από λίγο ο Νίκολας, που πηγαίνει για τον ίδιο λόγο. Θα προσφερθεί να τον φιλοξενήσει στο σπίτι του, μια και ο Τάιλερ δεν έχει καμιά διάθεση να ξαναγυρίσει στο ξενοδοχείο.

  Αδελφοί λοιπόν και αντίζηλοι, σαν σε αρχαία τραγωδία.

  Σε πολλά μυθιστορήματα βλέπουμε παρέμβλητα ποιήματα ή τραγούδια. Στο μυθιστόρημα της Κουλιέρη βλέπουμε ένα απόσπασμα ραπ.

  «… Γράψε με γκράφιτι σ’ ένα τοίχο, με μολύβι σε μια κόλλα χαρτί, όχι πια να ψάχνω το γιατί. Δεν είναι ο κόσμος μου αυτός, όχι το μέρος που θέλω να ζήσω, μακριά να φύγω να μην γυρίσω, αλήθεια και αξίες ν’ αντικρύσω… μόνο χαμόγελα να συναντήσω…» (σελ. 53).

  Και τώρα κάποια άλλα αποσπάσματα.

  Διαβάζουμε:

  «Εσείς τα νέα παιδιά ξυπνάτε μεσημέρι…» (σελ. 202).

  Και θυμήθηκα που κι εγώ όταν ήμουν «νέο παιδί» ξύπναγα μεσημέρι, και πήγαινα κατ’ ευθείαν στην πανεπιστημιακή λέσχη για φαγητό, Ιπποκράτους 11 τότε. Για χρόνια δεν έτρωγα πρωινό. Το ξεκίνησα με τις δίαιτες. Όταν σταμάτησαν οι δίαιτες το πρωινό έμεινε δυστυχώς, προσθέτοντας στις θερμίδες των δύο άλλων γευμάτων.

  Ακόμη:

  «Ας πάγωνε ο χρόνος, να έμενα για πάντα εκεί…» (σελ. 221).

  Και θυμήθηκα πάλι μια μαντινιάδα που είχα γράψει πριν πολλά χρόνια:

Να εμαρμάρωνε ο καιρός, να πέτρωνε ο χρόνος

Σφιχτά σαν σ’ έχω αγκαλιά και πια δε νοιώθω μόνος.

  Βρίσκεται στο βιβλιαράκι μου «Πες της το με μια μαντινάδα», που κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις ΑΛΔΕ. Ε, αφού μας δίνεται η ευκαιρία, να μην το διαφημίσουμε;

  Και άλλο ένα τελευταίο:

  «Σε πολλές ταινίες βλέπω το happy end, όμως μετά; Μετά τι γίνεται; Και πες πως οι πρωταγωνιστές καταλήγουν μαζί, άραγε θα παραμείνουν παντοτινά ερωτευμένοι;…» (σελ. 220).

  Και θυμήθηκα πάλι που δέχτηκα τα πυρά ενός συγγραφέα πριν πάρα πολλά χρόνια, που παρουσιάζοντας το βιβλίο του για το ειδύλλιο της Τασούλας (χρόνια μετά έγραψαν γι’ αυτό και ο Τάσος Κοντογιαννίδης και η Ρέα Γαλανάκη) είπα ανάλογα πράγματα,  εικάζοντας ότι ο Ερωτόκριτος μετά το γάμο του βαρέθηκε την Αρετούσα και τα έφτιαξε με μια κυρία της αυλής, και η Αρετούσα με κάποιον ακόλουθό της.

  Μήπως με αυτό το απόσπασμα η Τζωρτζίνα μας προετοιμάζει για ένα ακόμη βιβλίο, συνέχεια αυτού εδώ, για να αποτελέσουν μαζί μια τριλογία;

  Ίδωμεν.

  Τους ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους τους αφήνουμε, όπως γράψαμε σε προηγούμενη ανάρτηση, στο τέλος, γιατί μπορεί να μην έχουν όλοι την υπομονή να τους διαβάσουν. Μπορεί να δίνει απλόχερα χαμόγελα και ελπίδα (σελ. 14).

Είχε φωλιάσει στην καρδιά και σκόπευε να μείνει (σελ. 32).

Ν’ αντέξεις τη σκληρότητα που κρύβεται στις λέξεις (σελ. 145).

Για μιαν αλήθεια πάλευε μέσα του κι ο Νικόλας (σελ. 146).

Δυσκολευόταν αρκετά μέχρι να το πετύχει (σελ. 170).

Η μόνη που με βοηθά σε τέτοιες περιπτώσεις (σελ. 181).

Μετά από τα σημερινά θέλω ν’ ακούσω κι άλλα; (σελ. 184).

Θ’ άφηνε την Αλίσια να φτιάξει τη ζωή της (σελ. 212).

(Η ώρα που) πέρασε στην αναμονή της φάνηκε αιώνας (σελ. 214).

Χιλιάδες οι ήχοι γύρω μας, μα ο χτύπος της καρδιάς του… (σελ. 219).

Να έκρυβε τον ουρανό, μαζί και το φεγγάρι (σελ. 221).

Μπάμπης Δερμιτζάκης