Thomas Mann, Tonio Gröger

Thomas Mann, Tonio Gröger (μετ. Αλέξανδρος Ίσαρης), Ύψιλον 1985, σελ. 107

  Στην προ-προηγούμενη ανάρτηση μου για την «Αισθητική του κινηματογράφου» έγραψα για την διπλοαγορά του «Τόνιο Κρέγκερ». Όπως και με την αισθητική, το ένα αντίτυπο το είχα διαβάσει, πριν 12 χρόνια, στην Κρήτη. Μικρή νουβέλα, αλλά και η ζωή μικρή, δεν σκοπεύω να την ξαναδιαβάσω.

  Δεν θυμόμουνα απολύτως τίποτα. Ξαναδιάβασα την υπόθεση από το διαδίκτυο καθώς και τις υπογραμμίσεις μου. Επειδή πάλι θα ξεχάσω, είπα να γράψω δυο κουβεντούλες που μπορεί να τις χρειαστώ.

  Αυτοβιογραφική σε μεγάλο βαθμό, η νουβέλα αυτή πραγματεύεται την τέχνη, τη σχέση του καλλιτέχνη με τη ζωή και την αμφιθυμική του στάση απέναντι τόσο στην τέχνη όσο και στη ζωή. Ο ίδιος προβληματισμός με αυτόν του Φάουστ, με μόνη τη διαφορά ότι στη θέση της γνώσης εδώ βρίσκεται η τέχνη.

  Σε μια τελευταία κενή σελίδα έχω γράψει: Θέμα η μοναξιά του καλλιτέχνη, Ζορμπάς. Ο διανοούμενος Καζαντζάκη ζηλεύει τον Ζορμπά, τον γειωμένο στη ζωή. Ο καλλιτέχνης Τόνιο ζηλεύει αυτούς που ζουν ευτυχισμένοι μια απλή καθημερινότητα. Διαβάζουμε:

  «Εσένα να ’παιρνα γυναίκα Ίνγκεμποργκ Χολμ και να ’κανα ένα γιο σαν εσένα Χανς Χάνσεν,

-να ζούσε ελεύθερος απ’ την κατάρα της γνώσης και την τυραννία της δημιουργίας, μέσα σε μακάρια μετριότητα εν τιμή και αγάπη» (σελ. 99).

  Και ένα ακόμη απόσπασμα, για την ευτυχία.

  «Γιατί ευτυχία, έλεγε μέσα του, δεν σημαίνει να σ’ αγαπούν οι άλλοι· αυτό είναι μια αηδιαστική ματαιόδοξη ικανοποίηση. Ευτυχία σημαίνει ν’ αγαπάς έχοντας ίσως μερικά μικρά, απατηλά πλησιάσματα με το αντικείμενο της αγάπης σου» (σελ. 43).

  Θα μπορούσε να γράψει πιο απλά «με τη γυναίκα που αγαπάς».