Stefan Arsenijević, Love and other crimes

Stefan Arsenijević, Love and other crimes (2008)

Σε προηγούμενη ανάρτησή μου είχα γράψει πόσο με ενθουσίασε ο γιουγκοσλάβικος κινηματογράφος, και μάλιστα σκεφτόμουν μια προσωπική «βδομάδα γιουγκοσλάβικου κινηματογράφου», κατά την οποία δεν θα έκανα τίποτα άλλο από το να βλέπω γιουγκοσλάβικες ταινίες. Όμως κάτι σε αποσπά, ξαφνικά μπαίνουν άλλες προτεραιότητες και το σχέδιο δεν πραγματοποιείται. Σίγουρα όμως θα βλέπω γιουγκοσλάβικες ταινίες κάθε που θα μου δίνεται η ευκαιρία.

Η «Αγάπη και άλλα εγκλήματα» είναι μια ακόμη γιουγκοσλάβικη, σέρβικη για την ακρίβεια, ταινία που με ενθουσίασε. Μια ταινία για τον έρωτα, πολύ συγκινητική. Οι χαρακτήρες ανθρώπινοι, πολύ ανθρώπινοι. Ο Μιλούτιν αφήνει παραπάνω χρήματα στο χρηματοκιβώτιό του για τη φίλη του την Ανίτσα, που το βράδυ θα το σκάσει με τον Στανισλάβ τον υπάλληλό του, που τον έχει σαν γιο του. Η Ανίτσα δεν θα τα πάρει, θα ανοίξει το χρηματοκιβώτιο και θα αφήσει μέσα την φωτογραφία της, για ανάμνηση. (Θυμήθηκα τώρα το «Cirkus Columbia» του Danis Tanović, όπου η φιλενάδα ετοιμάζεται να το σκάσει με τον γιο του, και αυτός το αποδέχεται, βοηθώντας τους μάλιστα. Δεν έχω αναρτήσει για την ταινία, θα κάνω συνολική ανάρτηση όταν δω κάποιες ακόμη ταινίες του που έχω). Εγκαταλειμμένη από το φίλο της θα τα φτιάξει με τον Μιλούτιν, που το επάγγελμά του είναι να πουλάει προστασία σε μικρομάγαζα. Κάποια στιγμή τσακώνεται με έναν ανταγωνιστή για τα σύνορα. Τον τραυματίζουν ελαφρά. Δεν θα ανταποδώσει, προτιμάει να τους έχει με το φόβο της ανταπόδοσης. Ζητάει τη συγνώμη από τη γυναίκα που εγκατάλειψε. Αυτή δεν τον συγχωρεί. Νοιώθει μια κάποια ικανοποίηση, γιατί αυτό, λέει, δείχνει ότι τον αγαπά ακόμη.

Υπάρχουν πολλά συγκινητικά επεισόδια, όπως εκείνο που ο Στανισλάβ αποτρέπει τη δεκατετράχρονη κόρη του Μιλούτιν να πηδήξει από την ταράτσα. Η κόρη του είναι νευρωσικά μουγκή, για κάποιο λόγο που αγνοούμε. Η Ανίτσα θα την καταφέρει να μιλήσει. Το τραγούδι Besa me mucho συγκινεί όλα τα πρόσωπα του έργου, το ακούμε κάμποσες φορές.

Ο Στανισλάβ είναι πολύ νεότερος από την Ανίτσα. Υπήρξε μαθητής της. Την είχε ερωτευθεί. Ακούμε πολλές λεπτομέρειες για αυτό τον εφηβικό έρωτα. Την συγκινεί, αλλά δεν θα είναι εύκολο να την παρασύρει. Τελικά όμως θα την καταφέρει να δεχθεί να φύγουν μαζί για το εξωτερικό. Θα τον αγκαλιάσει και θα τον φιλήσει.  

Όμως αυτός θα μετανιώσει. Έχει και μια μητέρα διαλυμένη ψυχολογικά, μετά την εγκατάλειψη του άντρα της, όταν ο γιος της ήταν δυο χρονών. Αυτό θα αποβεί μοιραίο.

Φανταζόμαστε ένα χάπι εντ με την Ιβάνα, την δεκατετράχρονη μουγκή κόρη του Μιλούτιν, όταν την αποτρέπει για δεύτερη φορά από το να πηδήξει από την ταράτσα. Όμως το τέλος είναι unhappy. Ένας από τους μπράβους του ανταγωνιστή του Μιλούτιν τον σκοτώνει. Το χάπι εντ θυσιάζεται για τον μαγικό ρεαλισμό.

Ο Στανισλάβ είναι μάγος. Κάνει διάφορα ταχυδακτυλουργικά. Λέει ότι μπορεί να εξαφανιστεί. Στο αεροπλάνο κάθεται μόνη η Ανίτσα. Ξάφνου πέφτει το τραπεζάκι από το διπλανό κάθισμα. Στην αεροσυνοδό λέει να μην το σηκώσει. Στην επόμενη και τελευταία σκηνή, ο Στανισλάβ έχει εξαφανιστεί. Τον είχαμε δει να είναι ξαπλωμένος στο δρόμο, με μια τρύπα από τη σφαίρα στο στήθος. Το φάντασμά του συνοδεύει την Ανίτσα.

Πανέμορφη παρά τα 45 χρόνια της η Ανίτσα Ντόμπρα, εξαιρετικός ηθοποιός ο Βουκ Κόστιτς, υπέροχη η ταινία που μας έδωσε ο Στεφάν Αρσένιεβιτς.

Κόντευα να το ξεχάσω, ήθελα να γράψω και αυτό. Όπως σχηματίζουμε μια εικόνα για συγκεκριμένους λαούς (οι γερμανοί είναι έτσι, οι ιταλοί τέτοιοι, η Τζένη Χειλουδάκη τους περιγράφει, κυρίως σαν εραστές) το ίδιο συμβαίνει και με τον κινηματογράφο. Παρά τις διαφορές που έχουν οι σκηνοθέτες μεταξύ τους, όμως μοιάζουν. Και δεν είναι μόνο η γλώσσα ή οι ηθοποιοί. Το συνειδητοποίησα με τους γιουγκοσλάβους (όλοι τους είναι σλάβοι, και έχουν μια λίγο πολύ κοινή ιστορία, παρά τον θρησκευτικό εμφύλιο που πέρασαν). Οι γιουγκοσλάβικες ταινίες που είδα μοιάζουν μεταξύ τους, ενώ διαφέρουν από τις ιρανικές ή τις κινέζικες που ξέρω καλύτερα, αλλά και με τις αμερικάνικες ή τις γιαπωνέζικες. Ακόμη και οι κορεάτικες μου δίνουν μια ξεχωριστή αίσθηση.