Παναγιώτα Μπλέτα, Unfuck Greece

Παναγιώτα Μπλέτα, Unfuck Greece, ΑΛΔΕ 2015, σελ. 62

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

  Πεζόμορφα ποιήματα μιας στρατευμένης ποιήτριας

  Μετά το «Unfuck the world» η Παναγιώτα Μπλέτα εκδίδει το «Unfuck Greece», τίτλος παρμένος από ένα σύνθημα που έγραψε σε ένα πλακάτ. Όπως μας γράφει στην αρχή της συλλογής,

«Το πλακάτ παρουσίασα για πρώτη φορά στην Πλατεία Συντάγματος, κατά τη συμμετοχή μου στις διαδηλώσεις κατά της λιτότητας το Φεβρουάριο του 2015. Συνέχισα να συμμετέχω με αυτό, σε όλες τις διαδηλώσεις που διενεργήθηκαν από το Φεβρουάριο 2015 μέχρι και τις αρχές καλοκαιρού 2015. Φωτογραφήθηκε και προβλήθηκε από όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, εγχώρια και ξένα, ενώ γράφτηκαν και πολλά άρθρα για αυτό, σε διεθνές επίπεδο» (σελ. 9).

Το σύνθημα άρεσε. Το χρησιμοποίησε, όπως μας λέει παρακάτω η Μπλέτα, το μουσικό συγκρότημα U2, ενώ «τον Ιούνιο του 2015 γίνεται κεντρικό μήνυμα στο επετειακό ROCK WAVE FESTIVAL που λαμβάνει χώρα στην Ελλάδα, με Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες» (σελ. 20). «Σε ελεύθερη μετάφραση, ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΤΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ», μας λέει πιο πριν η ίδια.

Η Μπλέτα εγκαταλείπει εντελώς τους μορφικούς πειραματισμούς του «Unfuck the world» και περιορίζεται σε αυτό που της πηγαίνει περισσότερο, αλλά και αυτό το οποίο είναι η ακραία συνέπεια της σύγχρονης ποίησης: η εγκατάλειψη του στίχου, η ροή του ποιήματος σε συνεχές, πεζόμορφο κείμενο. Ο «Μανόλης Πρατικάκης», όπως φαίνεται και στην τελευταία του ποιητική συλλογή με τίτλο «Λιθοξόος», δεν τολμάει να του αφοσιωθεί ολότελα, και έτσι δίπλα στα πεζόμορφα κείμενά του υπάρχουν και ποιήματα με την παραδοσιακή μορφή. Η δύναμη της αδράνειας είναι ακόμη αρκετά ισχυρή.

Η Μπλέτα έχει ασχοληθεί με την πολιτική, στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Είναι λοιπόν φυσικό αρκετά από τα ποιήματά τις να έχουν έντονο κοινωνικοπολιτικό χαρακτήρα. Η συμμετοχή της εξάλλου στις διαδηλώσεις για τη λιτότητα δείχνει ότι είναι πάντα πολιτικά παρούσα.

Στη «Γραμματική της επανάστασης» διαβάζουμε:

«Το αίμα είναι κινητήριος δύναμη. Πρέπει να βγάλουν το αίμα τους οι ζωντανοί, να το δώσουν στους νεκρούς να αναστηθούν, να ξαναρχίσουν τους αγώνες. Γιατί αυτοί εδώ οι ζωντανοί είναι ανεπαρκείς στη γραμματική της επανάστασης…» (σελ. 18).

Και στο «Προνόμιο της φτώχειας»:

  «Έπρεπε να απελευθερώσουμε το χρήμα, να αποχτήσουμε το προνόμιο της φτώχειας. Καθώς πλησιάζουμε την πείνα, αποκτούμε εκείνη την ανισορροπία μεταξύ της οικονομικής αποτελεσματικότητας και της απλής υπαρκτικότητας. Η ταλάντευση μεταξύ της αυθυπαρξίας και της καπιταλιστικής ευημερίας, θα γεννήσει καινούργια ιδεολογικά σώματα – ιδεολογικά corpus- που θα υπακούν όχι στο αντικείμενο της οικονομικής πραγματικότητα, αλλά στο υποκείμενο, που αποτελεί η ανθρώπινη φύση» (σελ. 37).

Σε αρκετά ποιήματα υπάρχει έντονος λυρισμός. Παραθέτουμε το 22 που έχει τον αγγλικό τίτλο «The smell of the sea never gets old».

«Τελευταίο Σαββατοκύριακο του καλοκαιριού και η δροσιά του ξεπερνάει τα μάτια μου, αγγίζει την όσφρησή μου. Είναι η θάλασσα αυτή που τεντώνει όλες σου τις αισθήσεις. Τα κύματά της σου θρυμματίζουνε τις λύπες και η γαλήνη της σου μεγαλώνει τις χαρές. Αυτή η χώρα εκεί συνωμοτεί» (σελ. 25).

Και οι «Βροχές».

«Συμπληρωματικά παιχνίδια οι βροχές. Σκύβουν να τις πιεις με ευγνωμοσύνη. Να καθαρίσουν τα μέσα σου. Αποτοξίνωση διαθέτει ο κύκλος της φύσης. Κυλάει το νερό στον πέτρινο τροχό της γης, να ποτίσει τις ιδρωμένες ψυχές» (σελ. 49).

Σε κάποια από τα ποιήματά της η Μπλέτα φιλοσοφεί, θυμίζοντάς μου τα εξίσου μικρά κείμενα από τα οποία αποτελούνται τα περισσότερα έργα του Νίτσε. Στο «Περί ηθικής» διαβάζουμε:

«Η ηθική κυκλοφορεί ανάμεσά μας, στα συναισθήματά μας. Δεν υπακούει σε στερεοτυπικούς αλγόριθμους, αλλά και δεν υποτάσσεται σε φαντασιωτικές ερμηνείες αγάπης. Έχει σάρκα και οστά, περπατάει αργά, μιλάει λιτά, χαιρετάει τον άνθρωπο και τις αδυναμίες του…» (σελ. 12).

Και στη «Μουσική» διαβάζουμε:

«Η μουσική είναι η τροφή όλων των έμψυχων. Είναι το «μάνα» της καρδιάς. Όταν ανθρώπινα χέρια συνθέτουν σονέτα της βροχής, μουσικές συγχορδίες γεννιούνται που ενώνουν τον κόσμο» (σελ. 41).

«Μουσικές συγχορδίες γεννιούνται που ενώνουν τον κόσμο». Κανονικός ανάπαιστος. Υπάρχουν και άλλοι εμβόλιμοι σε περιόδους. Εμείς όμως ξεχωρίζουμε πάντα τους ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους:

Βάλε το μήλο δίπλα σου και ψυχανάλυσέ το (σελ. 29)

Για να μου πεις τι έμαθες από την εμπειρία (σελ. 31-32)

Ασύνορη, εξόριστη τους έστηνα ενέδρα (σελ. 33)

Πρωταρχικά στρατευμένη, ευαίσθητα λυρική και βαθιά φιλοσοφική, η Μπλέτα μας έδωσε μια ακόμη θαυμάσια ποιητική συλλογή.

Μπάμπης Δερμιτζάκης