Michelangelo Antonioni, Η περιπέτεια (L’ avventura, 1960)

Michelangelo Antonioni, Η περιπέτεια (L’ avventura, 1960)

 

  Μεγάλος σκηνοθέτης ο Αντονιόνι, όμως εμένα «δεν μου πάει», όπως θα έλεγε και ο συγχωρεμένος ο Κουμανταρέας. Κοιτάζω τι έγραψα για κάποιες ταινίες του που είδα, και βλέπω ότι μου άρεσε η πρώτη του, «Το χρονικό ενός έρωτα». Ίσως να είναι μια περίπτωση Γκοντάρ, που έχω αποφασίσει να τον δω μισο-πακέτο, δηλαδή μόνο τις πρώτες ταινίες του. Όσο για τον Αντονιόνι «Αντονιόνι είναι αυτός» (έτσι έγραψα και για τον Γκοντάρ), θα βλέπω τις επανεκδόσεις του.

  Σε αντίθεση με την «Κόκκινη έρημο», εδώ υπάρχει σασπένς, και μάλιστα έντονο: η εξαφάνιση μιας γυναίκας.

  Αμέσως θυμήθηκα την Έλη του Ασγάρ Φαρχάντι. Μόνο που της Έλης βρέθηκε το πτώμα της, ενώ το σασπένς για το τι έγινε με την Άννα δεν λύνεται, δεν μαθαίνουμε τι έγινε.

  Στην ταινία του Φαρχάντι η εξαφάνιση και αργότερα η ανεύρεση του πτώματος έχει καταλυτικές συνέπειες στα μέλη της παρέας. Περίμενα και εδώ κάτι τέτοιο, όμως όχι. Απλά ο γκομενιάρης Σάντρο, ο αρραβωνιαστικός της Άννας, την πέφτει αμέσως στη Μόνικα Βίττι. Η οποία θα αντισταθεί αρχικά, όμως αργότερα θα ενδώσει.

  Γκομενιάρης πραγματικά. Δεν προλαβαίνει να τα φτιάξει με τη Μόνικα και κάνει σεξ με μια γυναίκα που του την πέφτει, μάλλον πόρνη, αφού μετά του ζητάει ένα δωράκι. Αυτός της πετάει ένα μάτσο λεφτά και τρέχει να προλάβει τη Μόνικα που τους έχει δει.

  Έχω γράψει ότι με τις αφηγήσεις προβάλλονται αξίες και ιδεολογήματα. Εδώ βρίσκω για άλλη μια φορά τον φαλλοκρατισμό, για τον οποίο έγραψα στην εισήγησή μου σε μια ημερίδα που είχε τίτλο «Οι ευρωπαίοι συγγραφείς δολοφονούν τη μοιχαλίδα» (Ο αρχικός τίτλος). Η ιδέα που προβαλλόταν στα τρία έργα που πραγματεύθηκα είναι «Ιδού το τέλος της μοιχαλίδας», η αυτοκτονία. Το νου σας λοιπόν γυναίκες, σκεφτείτε το καλά πριν απατήσετε τους άντρες σας.

  Εδώ προβάλλεται μια άλλη ιδέα (το σπόιλερ δεν γίνεται να μην το κάνω, γι’ αυτό δεν λέω αν η ταινία παίζεται ή όχι στους κινηματογράφους): Εν τάξει, τσιλιμπούρδισε ο άντρας, όμως εσείς γυναίκες συγχωρέστε τον.

  Στα δράματα έχουμε το σασπένς του τι (θα γίνει στο τέλος), σε αντίθεση με τις κωμωδίες π.χ., όπου έχουμε σασπένς του πώς (φτάνουμε στο αίσιο τέλος, στο ειδύλλιο, το γάμο κ.λπ.). Αυτός κάθεται σε ένα παγκάκι, και δάκρυα τρέχουν από τα μάτια του. Κατάλαβε τη μ@λ@κ#@ που έκανε. Η Μόνικα είναι πίσω του. Τι θα γίνει, θα του πει να πάει να… ή θα τον συγχωρήσει;

  Τον πλησιάζει. Η έκφραση στο πρόσωπό της είναι αδιευκρίνιστη.

  Του χαϊδεύει το κεφάλι.

  Σε close up.

  Η ίδια σκηνή, στο επόμενο πλάνο που είναι και το τελευταίο της ταινίας, μακρινό αυτή τη φορά.

  Τον έχει συγχωρέσει.

  Έτσι να κάνετε κι εσείς γυναίκες, να συγχωρείτε τα τσιλιμπουρδίσματα του άντρα σας.

  Ο Καρένιν όμως την Άννα δεν την συγχώρεσε.

  Αναρωτιέμαι αν υπάρχει ταινία ή μυθιστόρημα με το αντίθετο: ο άντρας να συγχωρεί το τσιλιμπούρδισμα της γυναίκας.

  Καλή σκηνοθεσία, υπάρχει και το σασπένς, sine qua non για μια ταινία κατά τον Syd Field, όμως με ξενέρωσε η ιδέα που υποβάλλει το στόρι. Θα προτιμούσα να του έδινε η Μόνικα τα παπούτσια στο χέρι.

  Την ίδια περίπου άποψη έχει και ο Γκαίτε.

  Παραθέτω μια χθεσινή μου ανάρτηση στο facebook.

  «Αντιγράφω από τις "συνομιλίες του Γκαίτε με τον Έκερμαν".

"Τα θέματα αυτά και μόνα μου φαίνονται, είπα, τόσο ζωντανά όσο και τα ίδια τα ποιήματα, και δεν αισθάνομαι την παραμικρότερη επιθυμία να δω πως τα επραγματεύθη ο ποιητής"

Ο Γκαίτε συμφωνεί. Ανάμεσα στα άλλα λέει: "Κανείς δεν βλέπει ότι η αληθινή δύναμις και η εντύπωση που μας προξενεί ένα ποίημα έγκειται στην πλοκή, στο θέμα".

Κάτι ανάλογο υποστηρίζω και εγώ όταν λέω ότι το σενάριο είναι υποτιμημένο.

Περίπου το ίδιο πιστεύει και ο Μπόρχες όταν λέει πως δεν υπάρχει λόγος να γράψεις ένα μυθιστόρημα όταν τα ίδια πράγματα μπορείς να τα πεις με ένα διήγημα.

Πιο κάτω διαβάζω: Χρέος έχει ο ποιητής....

Διαφωνώ με τον Γκαίτε. Τα ίδια έλεγε και ο Ζντάνοφ.

Σε κανένα δεν χρωστάει ο ποιητής».