Pat Proft, Κινούμενος στόκος (Wrongfully accused, 1998)

Pat Proft, Κινούμενος στόκος (Wrongfully accused, 1998)

  Κωμωδία για χαλάρωση με τον Leslie Nielsen. Είπαμε, η κωμωδία είναι αγαπημένο είδος και συχνά βλέπω κωμωδίες για χαλάρωση. Την είδα με το γιο μου που μου επεσήμαινε τις παρωδιακές σκηνές. Μου είπε από την αρχή ότι η ταινία σαν πλοκή παρωδεί τον «Φυγάδα» στον οποίο πρωταγωνιστεί ο Χάρισον Φορντ, του οποίου το όνομα δανείζεται ο σκηνοθέτης για τον ήρωά του.

  Κατηγορείται άδικα για ένα φόνο, καταδικάζεται, και το σκάει για να γλιτώσει. Και, όπως και ο Χάρισον Φορντ, είναι αυτός που θα ανακαλύψει στο τέλος τον δολοφόνο, για να εισπράξει τα ευχαριστήρια και τη συγνώμη της αστυνομίας.

  Αρκετά καλές κωμικές σκηνές, και με τις εκ των ων ουκ άνευ ανατροπές. Η κοπέλα που τον ερωτεύεται αλλά κάποια στιγμή την υποπτεύεται, τελικά θα σταθεί στο πλευρό του και θα του σώσει τη ζωή από τους κακούς.

 

Wim Wenders, Der Stand der Dinge (1982)

  Wim Wenders, Der Stand der Dinge (1982)

  Ένα κινηματογραφικό συνεργείο γυρίζει μια ταινία στην Πορτογαλία, στις ακτές του Ατλαντικού. Ο παραγωγός που έχει τα λεφτά έχει πάει στη Λισαβώνα. Τους τελειώνει το φιλμ, σταματάνε τα γυρίσματα και τον περιμένουν να γυρίσει.

  Αφού είχαμε δει κάποιες σκηνές από την ταινία που γύριζαν (επιστημονικής φαντασίας), βλέπουμε τώρα πώς περνάνε τον καιρό τους περιμένοντας τον Γκοντό, τον παραγωγό. Ένα ζευγάρι, δυο φίλοι, δυο μικρά κορίτσια βρίσκονται ανάμεσα στο συνεργείο.  

  Τελικά ο Φρίντριχ, ο σκηνοθέτης, θα πάει στη Λισαβώνα να τον αναζητήσει. Θα τον βρει, αλλά χρήματα γιοκ.

  Η ταινία μου θύμισε το «8,1/2» του Φελίνι. Το σασπένς για το πότε θα έλθει ο σκηνοθέτης είναι υποτυπώδες, οι σκηνές που βλέπουμε ανάμεσα στα μέλη του συνεργείου δεν προωθούν τη δράση, είναι απλά δεικτικές χαρακτήρων και καταστάσεων, ενώ κάποιες συζητήσεις, όπως για την πλοκή σε ένα έργο και για το ασπρόμαυρο (η ταινία είναι ασπρόμαυρη) έχουν ενδιαφέρον.

  Στο τέλος του έργου βλέπουμε τον παραγωγό που είναι αγκαλιασμένος σε αποχαιρετισμό με τον Φρίντριχ να δέχεται ένα πυροβολισμό στην πλάτη. Σωριάζονται και οι δυο κάτω. Στην επόμενη σκηνή βλέπουμε τον Φρίντριχ να φιλμάρει, κρατώντας την κάμερα σαν να κρατάει όπλο. Μετά βλέπουμε να δέχεται κι αυτός μια σφαίρα στο στήθος. Σωριάζεται χάμω. Η κάμερα, λυγισμένη στο χέρι του, εξακολουθεί να γράφει, το τελευταίο πλάνο της ταινίας.

  Νομίζω πως αυτό που θέλει να πει ο ποιητής, δηλαδή ο Βέντερς, είναι ότι πραγματικότητα και μυθοπλασία μπορεί να είναι συχνά αξεδιάλυτα. Πάντως, συγκρίνοντάς την με τις άλλες ταινίες του, δεν θα πω ότι μου άρεσε. Θέλω σε μια ταινία να υπάρχει πλοκή, ένα θέμα που σχολιάζεται και στην ταινία, της οποίας η πλοκή είναι εντελώς υποτυπώδης. Να πω επίσης ότι δεν είμαι καθόλου φαν του ασπρόμαυρου. Σαν εμένα είναι κι άλλοι, και σ’ αυτούς απαντάει με αυτή την ταινία ο Βέντερς. 

  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για την ταινία «Hammet»

 

Wim Wenders, Hammet (1982)

Wim Wenders, Hammet (1982)

  Και πάλι ο Βέντερς κάνει αστυνομική ταινία (neo-noir, mystery film τη χαρακτηρίζει η βικιπαίδεια, αλλά αυτά για μένα είναι ψιλές αποχρώσεις), χωρίς όμως τις υπαρξιακές διαστάσεις του «Αμερικάνου φίλου», και γι’ αυτό θα πω ότι δεν μου άρεσε· για την ακρίβεια, μου άρεσε όπως και οι ταινίες αντίστοιχες της παραλογοτεχνίας που βλέπω κάποιες φορές αργά το βράδυ, για χαλάρωση (όχι, παραλογοτεχνία δεν διαβάζω, τρώει πολύ χρόνο). Πολεμικές ταινίες με αεροπλάνα είναι οι αγαπημένες μου, και μάλιστα οι παλιές, όχι οι καινούριες που τα αεροπλάνα είναι ψηφιακά κατασκευασμένα.

  Η ταινία μου θύμισε μια άλλη ταινία που είδα πρόσφατα, την «Αγκάθα, η εξιχνίαση ενός φόνου». Σ’ αυτήν κεντρικός χαρακτήρας είναι η Αγκάθα Κρίστι. Στην ταινία του Βέντερς, μεταφορά από μυθιστόρημα, το σενάριο της οποίας, δυστυχώς, δεν συνυπογράφει, γι’ αυτό ίσως μου άρεσε λιγότερο από το «Ένας αμερικάνος φίλος», κεντρικός χαρακτήρας είναι ο επίσης συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων Ντάσιελ Χάμετ («Το γεράκι της Μάλτας»). Εμπλέκεται σε μια ιστορία με πάρα πολλές περιπλοκές που συχνά με μπερδεύουν στα τέτοια έργα, ένας από τους λόγους που δεν μου αρέσουν, και γι’ αυτό δεν θέλω να μιλήσω γι’ αυτήν. Όσοι θέλετε μπορείτε να τη διαβάσετε στη βικιπαίδεια. Να πω μόνο ότι χώρος της πλοκής είναι η Chinatown, με μια κινέζα πόρνη που ο πατέρας της την πούλησε όταν ήταν εννέα χρονών για 5.000 δολάρια αν θυμάμαι καλά. Αυτό βέβαια στην προ-κομμουνιστική περίοδο, ο Μάο δεν θα επέτρεπε ποτέ κάτι τέτοιο. 

  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για τα ντοκιμαντέρ «Lightning over water» και «Room 666».

Wim Wenders, Lightning over water (1980) και «Room 666» (1982).

Wim Wenders, Lightning over water (1980) και «Room 666» (1982).

  Η «Αστραπή πάνω από το νερό» είναι ντοκιμαντέρ και αναφέρεται στις τελευταίες βδομάδες της ζωής του Νίκολας Ρέι («Επαναστάτης χωρίς αιτία»), που έφυγε από καρκίνο του πνεύμονα. Ο Βέντερς είχε συνεργαστεί με τον Ρέι, αλλά επί πλέον φαίνεται να τον απασχολούσε εκείνη την εποχή το πρόβλημα ενός αναπόφευκτου θανάτου, όπως φαίνεται από την προηγούμενη ταινία του «Ένας αμερικάνος φίλος». Χρησιμοποίησε βέβαια και αρχειακό υλικό, καθώς και σκηνές που είχαν παρθεί με βιντεοκάμερα, φυσικά αναλογική της εποχής, που δεν είχαν την ευκρίνεια των σκηνών που είχαν παρθεί με κινηματογραφική κάμερα.

  Και το «Δωμάτιο 666» είναι ντοκιμαντέρ. Σ’ αυτό το δωμάτιο μάζεψε ο Βέντερς κάμποσους σκηνοθέτες που είχαν έλθει στο φεστιβάλ Κανών το 1982, υποβάλλοντάς τους κάποιες γραπτές ερωτήσεις τις οποίες θα έπρεπε να απαντήσουν μπροστά στην κάμερα. Κάποιοι μίλησαν εκτενώς, όπως ο Ζαν-Λυκ Γκοντάρ με τον οποίο ξεκινάει το ντοκιμαντέρ, κάποιοι πολύ λίγο. Ο Γιλμάζ Γκιουνέι απουσίαζε, τις απαντήσεις του τις έστειλε ηχογραφημένες. Κούρδος και αριστερός, δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στο φεστιβάλ. Πριν δυο χρόνια ο Κενάν Εβρέν είχε επιβάλει δικτατορικό καθεστώς στην Τουρκία.

  Πάντως διαβολική η επινόησή του να τους φέρει στο δωμάτιο 666· αν και το πιο πιθανόν είναι το δωμάτιο αυτό να είναι εντελώς φανταστικό.  

  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για την ταινία «Ένας αμερικάνος φίλος».   

Wim Wenders, Ένας αμερικάνος φίλος (Der Amerikanische Freund 1977)

Wim Wenders, Ένας αμερικάνος φίλος (Der Amerikanische Freund 1977)

  Ο Wim Wenders δεν κάνει cinema d’ auteur, που το κύριο χαρακτηριστικό του, αν και όχι πάντα, είναι ότι ο σκηνοθέτης υπογράφει και το σενάριο. Μόνο στην πρώτη του ταινία το υπογράφει, στις επόμενες, όπως συμβαίνει και με όλους σχεδόν τους σκηνοθέτες, το συνυπογράφει. Στην πλοκή της φαίνεται η αγάπη του για το αστυνομικό, παρόλο που δεν είναι αστυνομικό με την κλασική έννοια.

  Στο αστυνομικό επιστρέφει με το «Ένας αμερικάνος φίλος», όμως το σενάριο, αν και πάλι το υπογράφει ο ίδιος, στηρίζεται σε μυθιστόρημα. Μάλλον δεν είναι επινοητικός στη σύνθεση ιστοριών και γι’ αυτό καταφεύγει σε άλλους, και κυρίως στον Πέτερ Χάντκε.

  Δεν είναι αγαπημένο μου είδος το αστυνομικό. Μαθητής, θυμάμαι, αγόραζα από τη Μάσκα το Γερόλυκο και το Γεράκι, καουμπόικες ιστορίες, και όχι τον Ντετέκτιβ Χ. που οι ιστορίες του ήταν αστυνομικές. Όμως το έργο αυτό είναι κάτι παραπάνω από αστυνομικό, καθώς παρουσιάζει τα ψυχολογικά και υπαρξιακά προβλήματα των δύο κεντρικών χαρακτήρων του.

  Και εδώ έχουμε ένα αντρικό δίδυμο, όπως στην αμέσως προηγούμενη ταινία του «Στο πέρασμα του χρόνου». Ο ένας είναι ένας κορνιζοποιός που περιμένει το μοιραίο από τον καρκίνο. Ο άλλος είναι εγκληματίας που όμως αρχίζει να έχει συνειδησιακά προβλήματα. Δεν θέλει να διαπράξει ο ίδιος το έγκλημα που του έχουν αναθέσει (ξεκαθάρισμα λογαριασμών), θέλει να το αναθέσει σε άλλο. Και το αναθέτει στον κορνιζοποιό, με το επιχείρημα ότι δεν είναι γνωστός στους κύκλους του, δηλαδή στους κακοποιούς και στην αστυνομία, και έτσι μπορεί να το διαπράξει με μεγάλη ασφάλεια. Αν τον πιάσουν δεν έχει να χάσει τίποτα, αφού έτσι κι αλλιώς είναι καταδικασμένος από την αρρώστια του. Αλλά είτε τον πιάσουν είτε όχι θα κερδίσει την αμοιβή που θα ανακουφίσει οικονομικά τη γυναίκα του, η οποία μετά το θάνατό του θα μεγαλώνει μόνη της την κόρη τους.

  Μετά από αμφιταλαντεύσεις και επιδέξιους χειρισμούς του εγκληματία θα δεχθεί. Πράγματι θα διαπράξει το φόνο με επιτυχία. Όμως του δίνει τη μισή αμοιβή, λέγοντάς του ότι τελικά, έτσι όπως ήλθαν τα πράγματα, πρέπει να διαπράξει και έναν δεύτερο φόνο. Πάλι απρόθυμος θα δεχθεί. Ο φόνος θα γίνει μέσα σε ένα τραίνο. Όμως ο εγκληματίας θα μπει και αυτός στο τραίνο για να τον προστατεύσει σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά (η συνειδησιακή μεταστροφή στην οποία αναφερθήκαμε πιο πάνω). Η σχέση που αναπτύχθηκε ανάμεσά τους μου θύμισε του σχέση του Αλέν Ντελόν και του Τσαρλς Μπρόνσον στο «Αντίο φίλε», που προβλήθηκε πριν τρεις μήνες σε επανέκδοση.

  Και πράγματι κάτι δεν πήγε καλά, παρά λίγο να αποτύχουν. Αυτό όμως είχε σαν συνέπεια να ανακαλυφθεί από τη συμμορία του εκτελεσμένου ο εντολοδόχος και να του κάψουν το σπίτι. Με άλλα λόγια, ο εγκληματίας αυτός την έχει βάψει.

  Να πω και παρά κάτω;

  Ένας από τους δυο τη γλιτώνει, όμως ποιος;

  Ο αχάριστος κορνιζοποιός θα τον παρατήσει και θα φύγει με το αυτοκίνητο που οδηγεί η γυναίκα του. Δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς, πρέπει να υπάρχει μια κάποια ποιητική δικαιοσύνη στο τέλος του έργου.  

  Και ένα σχόλιο:

  Αμερικάνος ή αμερικανός; Και άλλοι είχαν το ίδιο ερώτημα, βλέπω ψάχνοντας στο google. Εγώ προτίμησα το αμερικάνος.

  Για ποιο λόγο;

  Σε περίπτωση που συμμετέχετε σε μια αντιαμερικάνικη διαδήλωση, τι θα φωνάζετε έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία, «Κάτω οι αμερικανοί» ή «Κάτω οι αμερικάνοι»; Σίγουρα το δεύτερο, που είναι κανονικός τροχαίος (τονισμένη-άτονη συλλαβή).

無双樂團

Κινέζικη μουσική, από το "απαράμιλλο συγκρότημα" ένα κομμάτι που μου αρέσει πάρα πολύ.

Sidney Lumet, Έγκλημα στο Οράιαν εξπρές (Murder on the Orient Express, 1974)

Sidney Lumet, Έγκλημα στο Οράιαν εξπρές (Murder on the Orient Express, 1974)

  Από σήμερα στους κινηματογράφους, σε επανέκδοση.

  Η ταινία είναι μεταφορά αστυνομικού μυθιστορήματος της Αγκάθα Κρίστι.

  Μπορεί να σοκάρω, αλλά τα αστυνομικά δεν μου αρέσουν ιδιαίτερα και προπαντός η Αγκάθα Κρίστι. Το μοτίβο της είναι γνωστό, το είδα σε τέσσερα έργα: Γίνεται ένα έγκλημα και κάποιος, συνήθως ένας ντετέκτιβ, κάνει έρευνα για να εντοπίσει τον δολοφόνο. Η έρευνα όμως γίνεται μέσα σε ένα συγκεκριμένο χώρο, σχεδόν πάντα σε ένα σπίτι, όπου είναι μαζεμένοι όλοι οι ύποπτοι. Στο τέλος, αφού τους μαζεύει όλους μαζί ο ντετέκτιβ, μετά από ένα σύντομο λογύδριο τους ανακοινώνει ποιος απ’ όλους τους είναι ο δολοφόνος.

  Εδώ ο ντετέκτιβ είναι ο Ηρακλής Πουαρό. Ο χώρος όμως δεν είναι ένα σπίτι αλλά ένα τραίνο, πράγμα που κάνει την πλοκή ιδιαίτερα συναρπαστική. Το τρένο είναι πάντα εντυπωσιακό σαν χώρος δράσης, ας θυμηθούμε το «Τραίνο της μεγάλης φυγής» του Κοντσαλόφσκι που μου ήλθε τώρα στο μυαλό. Υπάρχουν κι άλλα που μου διαφεύγουν αυτή τη στιγμή. Πώς δεν το σκέφτηκα, να ψάξω στην ιστοσελίδα-ευρετήριο τον αναρτήσεών μου με τη λέξη train. Έχουμε λοιπόν: «Το τραίνο των ζωντανών-νεκρών», μπα, μόνο αυτή βρήκα.

  Τελικά το έργο μου άρεσε γιατί διαφέρει, όχι μόνο από τα υπόλοιπα των έργων που αναπτύσσονται πάνω σ’ αυτό το μοτίβο, αλλά και από την συντριπτική πλειοψηφία των αστυνομικών έργων. Πρόκειται για έργο εκδίκησης (παρεμπιπτόντως, όπως και το «Η νύφη φορούσε μαύρα» του Τρυφώ που προβάλλεται επίσης από σήμερα σε επανέκδοση), με την ποιητική δικαιοσύνη να διαφέρει από τα έργα του είδους, όσοι το έχουν δει καταλαβαίνουν τι θέλω να πω. Αυτή η πρωτοτυπία ήταν ο λόγος που μου άρεσε τελικά η ταινία.