Wim Wenders, Ένας αμερικάνος φίλος (Der Amerikanische Freund 1977)

Wim Wenders, Ένας αμερικάνος φίλος (Der Amerikanische Freund 1977)

  Ο Wim Wenders δεν κάνει cinema d’ auteur, που το κύριο χαρακτηριστικό του, αν και όχι πάντα, είναι ότι ο σκηνοθέτης υπογράφει και το σενάριο. Μόνο στην πρώτη του ταινία το υπογράφει, στις επόμενες, όπως συμβαίνει και με όλους σχεδόν τους σκηνοθέτες, το συνυπογράφει. Στην πλοκή της φαίνεται η αγάπη του για το αστυνομικό, παρόλο που δεν είναι αστυνομικό με την κλασική έννοια.

  Στο αστυνομικό επιστρέφει με το «Ένας αμερικάνος φίλος», όμως το σενάριο, αν και πάλι το υπογράφει ο ίδιος, στηρίζεται σε μυθιστόρημα. Μάλλον δεν είναι επινοητικός στη σύνθεση ιστοριών και γι’ αυτό καταφεύγει σε άλλους, και κυρίως στον Πέτερ Χάντκε.

  Δεν είναι αγαπημένο μου είδος το αστυνομικό. Μαθητής, θυμάμαι, αγόραζα από τη Μάσκα το Γερόλυκο και το Γεράκι, καουμπόικες ιστορίες, και όχι τον Ντετέκτιβ Χ. που οι ιστορίες του ήταν αστυνομικές. Όμως το έργο αυτό είναι κάτι παραπάνω από αστυνομικό, καθώς παρουσιάζει τα ψυχολογικά και υπαρξιακά προβλήματα των δύο κεντρικών χαρακτήρων του.

  Και εδώ έχουμε ένα αντρικό δίδυμο, όπως στην αμέσως προηγούμενη ταινία του «Στο πέρασμα του χρόνου». Ο ένας είναι ένας κορνιζοποιός που περιμένει το μοιραίο από τον καρκίνο. Ο άλλος είναι εγκληματίας που όμως αρχίζει να έχει συνειδησιακά προβλήματα. Δεν θέλει να διαπράξει ο ίδιος το έγκλημα που του έχουν αναθέσει (ξεκαθάρισμα λογαριασμών), θέλει να το αναθέσει σε άλλο. Και το αναθέτει στον κορνιζοποιό, με το επιχείρημα ότι δεν είναι γνωστός στους κύκλους του, δηλαδή στους κακοποιούς και στην αστυνομία, και έτσι μπορεί να το διαπράξει με μεγάλη ασφάλεια. Αν τον πιάσουν δεν έχει να χάσει τίποτα, αφού έτσι κι αλλιώς είναι καταδικασμένος από την αρρώστια του. Αλλά είτε τον πιάσουν είτε όχι θα κερδίσει την αμοιβή που θα ανακουφίσει οικονομικά τη γυναίκα του, η οποία μετά το θάνατό του θα μεγαλώνει μόνη της την κόρη τους.

  Μετά από αμφιταλαντεύσεις και επιδέξιους χειρισμούς του εγκληματία θα δεχθεί. Πράγματι θα διαπράξει το φόνο με επιτυχία. Όμως του δίνει τη μισή αμοιβή, λέγοντάς του ότι τελικά, έτσι όπως ήλθαν τα πράγματα, πρέπει να διαπράξει και έναν δεύτερο φόνο. Πάλι απρόθυμος θα δεχθεί. Ο φόνος θα γίνει μέσα σε ένα τραίνο. Όμως ο εγκληματίας θα μπει και αυτός στο τραίνο για να τον προστατεύσει σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά (η συνειδησιακή μεταστροφή στην οποία αναφερθήκαμε πιο πάνω). Η σχέση που αναπτύχθηκε ανάμεσά τους μου θύμισε του σχέση του Αλέν Ντελόν και του Τσαρλς Μπρόνσον στο «Αντίο φίλε», που προβλήθηκε πριν τρεις μήνες σε επανέκδοση.

  Και πράγματι κάτι δεν πήγε καλά, παρά λίγο να αποτύχουν. Αυτό όμως είχε σαν συνέπεια να ανακαλυφθεί από τη συμμορία του εκτελεσμένου ο εντολοδόχος και να του κάψουν το σπίτι. Με άλλα λόγια, ο εγκληματίας αυτός την έχει βάψει.

  Να πω και παρά κάτω;

  Ένας από τους δυο τη γλιτώνει, όμως ποιος;

  Ο αχάριστος κορνιζοποιός θα τον παρατήσει και θα φύγει με το αυτοκίνητο που οδηγεί η γυναίκα του. Δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς, πρέπει να υπάρχει μια κάποια ποιητική δικαιοσύνη στο τέλος του έργου.  

  Και ένα σχόλιο:

  Αμερικάνος ή αμερικανός; Και άλλοι είχαν το ίδιο ερώτημα, βλέπω ψάχνοντας στο google. Εγώ προτίμησα το αμερικάνος.

  Για ποιο λόγο;

  Σε περίπτωση που συμμετέχετε σε μια αντιαμερικάνικη διαδήλωση, τι θα φωνάζετε έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία, «Κάτω οι αμερικανοί» ή «Κάτω οι αμερικάνοι»; Σίγουρα το δεύτερο, που είναι κανονικός τροχαίος (τονισμένη-άτονη συλλαβή).