Roberto Minervini, Οι καταραμένοι (The damned, 2024)

 

Roberto Minervini, Οι καταραμένοι (The damned, 2024)

 

Από την Πέμπτη που μας πέρασε στους κινηματογράφους

  H πλοκή διαδραματίζεται στον αμερικανικό εμφύλιο. Μια ομάδα στρατιωτών στάλθηκαν να εξερευνήσουν την «άγρια δύση», εν πολλοίς αχαρτογράφητη μέχρι τότε.

  Θα βρεθούν μέσα στο καταχείμωνο. Θα δούμε μια συμπλοκή με τους αντίπαλους. Για την ακρίβεια δεν θα τους δούμε, θα δούμε μόνο την ανταλλαγή πυροβολισμών και την καταδίωξή τους.

  Και βέβαια θα έχουν τους νεκρούς και τους τραυματίες τους.

  Ένα μεγάλο μέρος της ταινίας είναι συζητήσεις για το νόημα του πολέμου, και τη θέση του θεού μέσα σ’ αυτόν, ολότελα πληκτικές θα τις έλεγα.

  Για μένα, το καλύτερο της ταινίας είναι ο εξωτερικός χώρος δράσης, έρημες ή δασώδεις περιοχές, μέσα στο καταχείμωνο, το χιόνι να πέφτει πάνω τους.

Blake Edwards, To πάρτυ (The party, 1868)

 Blake Edwards, To πάρτυ (The party, 1868)

 

  Από την Πέμπτη που μας πέρασε στους κινηματογράφους

  O Blake Edwards και ο Peter Sellers είναι μια εγγύηση.

  Φυσικά την είχα ξαναδεί την ταινία.

  Στην αρχή έχουμε ένα εντυπωσιακό επεισόδιο με την αδεξιότητα του Πήτερ Σέλερς, ινδού κομπάρσου, που θα έχει σαν αποτέλεσμα την απόλυσή του. Μετά μεταβαίνουμε σε άλλο χώρο δράσης: μια πλούσια έπαυλη, με πισίνες, όπου λαμβάνει χώρα το πάρτι.

  Ο Πήτερ Σέλερς θα βρεθεί σ’ αυτό, περίπου απρόσκλητος.

  Μόνος, με το αγαθό χαμόγελό του, δεν δείχνει καθόλου σημάδια αμηχανίας. Όμως με την αδεξιότητά του θα δημιουργήσει αρκετά κωμικά επεισόδια.

  Όμως δεν είναι ο μόνος.

  Κωμικά επεισόδια θα δημιουργήσει και ο σερβιτόρος, που γίνεται στουπί στο μεθύσι.

  Στο τέλος η ταινία καταλήγει σε ένα κρεσέντο μπουρλέσκ, απολαυστικότατο. Σ’ αυτό θα συμβάλει σημαντικά ένας ελέφαντας, που κάποιοι θα κουβαλήσουν στο πάρτι.

  Και βέβαια θα υπάρξει και ειδύλλιο.

  Απολαυστική ταινία.

Ron Howard, Το νησί (Eden, 2024)

 Ron Howard, Το νησί (Eden, 2024) 

 

  Από την Πέμπτη που μας πέρασε στους κινηματογράφους.

  Δεν μου αρέσουν τα θρίλερ, είτε είναι ψυχολογικά είτε είναι απλά θρίλερ. Την τελευταία στιγμή αποφάσισα να δω την ταινία.

  Οι λόγοι;

  Αυτός είναι ένας Έμερσον εμποτισμένος με τη νιτσεϊκή και τη σοπεναουρική φιλοσοφία. Γιατρός, απογοητευμένος από την «παρακμή», όπως θα την αποκαλούσε ο Νίτσε, της Ευρώπης, όπως φάνηκε με τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, παίρνει των ομματιών του μαζί με τη γυναίκα που, που υποφέρει από σκλήρυνση κατά πλάκας. Σε ένα απομονωμένο νησί των Γκαλαπάγος ελπίζει ότι η γυναίκα του θα θεραπευτεί, ότι θα «γλιτώσουν» από τα αμαρτήματα του πολιτισμού και θα γράψει το καινούριο του βιβλίο.

  Εκεί θα καταλήξει και ένα νέο ζευγάρι. Αυτός έχει ένα γιο (πολύ λίγο θα τον δούμε στην ταινία) ενώ η γυναίκα του είναι ήδη έγκυος.

  Σίγουρα το νέο ζευγάρι αποτελεί μια ενόχληση.

  Όμως τη μεγαλύτερη ενόχληση την δημιουργεί η βαρόνη. Μια τυχοδιώχτρια με σκοτεινό παρελθόν, όπως αποκαλύπτει ένας από τους άνδρες της, που σκοπεύει να «διώξει» τους κατοίκους που βρίσκονται εκεί και να φτιάξει ένα υπερπολυτελές ξενοδοχείο.

  Καθώς έβλεπα την ταινία μου ερχόταν στο μυαλό η κεντρική ιδέα του Σαρτρ στο «Κεκλεισμένων των θυρών»: η κόλαση είναι η άλλοι. Και κυρίως η άλλη, η βαρόνη, που τους έχει κλέψει τα τρόφιμα. Κάποια στιγμή θα την βγάλουν από τη μέση.

  Νίτσε και Σοπενχάουερ, Γκαλαπάγος, όπου συνέλαβε ο Δαρβίνος την ιδέα του για την εξέλιξη των ειδών, ήταν αρκετά για να με σπρώξουν να δω την ταινία.

  Ο γιατρός λέει την ατάκα: «αγαπώ μόνο αυτό που κάποιος έγραψε με το ίδιο του το αίμα».

  Θυμόμουνα ότι το είπε ο Νίτσε, που ξαναδιάβασα πρόσφατα. Το επιβεβαίωσα ρωτώντας το deepseek, είναι από το «Λυκόφως των ειδώλων».

  Γιατί τον ξαναδιάβασα πρόσφατα;                                                                  

  Έχω βρει καινούριο χόμπι: να βάζω την τεχνητή νοημοσύνη να μου μεταφράζει βιβλία μου και να τα αναρτώ στο amazon. Βέβαια πρέπει να κάνω εκτεταμένη επιμέλεια. Θυμόμουνα που είχα διαβάσει μόλις τρεις τέσσερις μέρες τη φράση. Έχω αναρτήσει ήδη δύο, το «The secret of aliens» και το «Rereading Nitzsche».

  Το φανταζόμουν ότι το έργο δεν θα με ενθουσίαζε, και η χαμηλή βαθμολογία δείχνει ότι δεν ήμουν ο μόνος.

  Ναι, το Eden, Εδέμ, είναι κατ' ευφημισμόν. 

Ingmar Bergman, Χειμωνιάτικο φως (Winter light, 1963)

 Ingmar Bergman, Χειμωνιάτικο φως (Winter light, 1963)

 

  Από σήμερα στους κινηματογράφους

  Εκτενές το απόσπασμα της ανάρτησής μου για τον «Λόγο» του Καρλ Ντράγιερ, όμως θα το παραθέσω.

  «Δυτικές ταινίες με πλοκή που διαδραματίζεται τέλη του δέκατου ένατου αρχές του 20^ου αιώνα έχουν μέσα τους και θρησκευτικά στοιχεία, με έναν τουλάχιστον ιερωμένο να εμφανίζεται σ’ αυτές. Η «Έβδομη σφραγίδα» του Μπέργκμαν είναι ίσως μια εξαίρεση στο έργο του (δεν μου έρχεται στο νου άλλη ταινία του), όμως στον Μπουνιουέλ («Βιριδιάνα» και «Simon del Desierto» που τις είδα πρόσφατα, χωρίς να παραβλέψω και τον «El angel exerminador» για τον τίτλο του) και στον Ντράγιερ («Το πάθος της Ζαν ντ’ Αρκ), αν και δεν είναι ο κανόνας, όμως δεν είναι σίγουρα οι μόνες ταινίες τους (βαριέμαι να το ψάξω, αλλιώς θα παρέθετα και τίτλους). Σε αντίστοιχα ρώσικα έργα ίδιας εποχής, δεν φιγουράρουν σαν χαρακτήρες ιερωμένοι αλλά στρατιωτικοί».

  Πού να το φανταζόμουν ότι το «Χειμωνιάτικο φως» είναι ακριβώς μια τέτοια ταινία. Σ’ αυτήν, όχι μόνο κεντρικός χαρακτήρας είναι ένας παπάς αλλά και ένα μεγάλο μέρος της πλοκής διαδραματίζεται μέσα σε εκκλησία. Μάλιστα τα πρώτα δεκατρία λεπτά είναι καθαρή λειτουργία.

  Εδώ βλέπουμε την πεμπτουσία του Μπέργκμαν: Μεταφυσικοί διαλογισμοί, αδιέξοδες σχέσεις, ψυχολογικά προβλήματα. Τα τελευταία θα οδηγήσουν τον Μαξ φον Σύντοφ στην αυτοκτονία, εξαιτίας μιας ψυχαναγκαστικής εμμονής, και φοβίας ταυτόχρονα, ότι όπου να ’ναι θα αποκτήσουν και οι κινέζοι πυρηνικά όπλα.

  Αυτά για τη θεματική. Για την «ποιητική» του Μπέργκμαν να πούμε ότι βλέπουμε και εδώ το θεατρικό στήσιμο και τα μεσαία και κοντινά πλάνα.

  Μου άρεσε πολύ η ερμηνεία της Ίνγκριντ Τουλίν.

 

Roman Polanski, Νύχτα δολοφόνων (Cul-de-sac, 1966)

 Roman Polanski, Νύχτα δολοφόνων (Cul-de-sac, 1966)

 

  Από σήμερα στο Ατενέ

 

  Βαριέμαι να ανατρέξω στις άλλες του ταινίες για τις οποίες έκανα ανάρτηση, θυμάμαι όμως τον «Ένοικο», την προηγούμενη ανάρτησή μου.

  Όπως στον «Ένοικο» έτσι και εδώ, βλέπουμε έναν διαταραγμένο. Είναι άσχημος αλλά πλούσιος.

  Τώρα να μην ρωτήσω τι του βρήκε η αδικοχαμένη, στα 25 της, Φρανσουάζ Ντορλεάκ, αδελφή της Κατρίν Ντενέβ, και τον παντρεύτηκε.

  Αγόρασε έναν πύργο, στον οποίο έγραψε τον «Ρομπ Ρόι» (τον διάβασα σε Κλασικά εικονογραφημένα με το τίτλο “Σκωτσέζοι αρχηγοί”) ο σερ Γουόλτερ Σκοτ. Δεν αναφέρεται στην ταινία, ο επαρκής θεατής βέβαια ξέρει. Ήταν ο «πρωταγωνιστής» στο «Ιστορικό μυθιστόρημα» του Γκέοργκ Λούκατς, το οποίο μετέφρασα στα νιάτα μου, κατόπιν υπόδειξης δικής μου, για έναν τυπογράφο που είχε εκδοτικές φιλοδοξίες και που γρήγορα έκλεισε η εκδοτική του επιχείρηση. Δεν ευτύχησε να εκδοθεί (πολύ κρίμα, πρόκειται για εξαιρετικό βιβλίο) αλλά εγώ φυσικά το πληρώθηκα.

  Εκεί καταφτάνουν δυο παράνομοι. Ο ένας, βαριά τραυματισμένος θα ξεψυχήσει σε λίγο.

  Το ζευγάρι είναι περίπου όμηροι στα χέρια του άλλου. Τους απειλεί με το όπλο του, τους κλειδαμπαρώνει…

  Περιμένει να έλθουν οι δικοί του να τον παραλάβουν.

  Είμαι «θύμα» του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, μου αρέσουν οι θετικοί ήρωες. Και για τον παράνομο δεν συζητάμε, όμως ο άλλος είναι πραγματικά αξιολύπητος.

  Το τι θα γίνει στο τέλος δεν θα σας το πω, όχι τόσο για να μην κάνω σπόιλερ όσο για να μη χάνω χρόνο και να καταπιαστώ με το καινούριο μου χόμπι: να βάζω την τεχνητή νοημοσύνη να μου μεταφράζει βιβλία μου και εγώ να επιμελούμαι τη μετάφραση και μετά να την αναρτώ στο amazon. Το έχω κάνει ήδη για το «Μυστικό των εξωγήινων».

  Για τον πρωτότυπο τίτλο δεν είπαμε. Σημαίνει κατά λέξη, μου λέει η google, πάτο σακούλας, και μεταφορικά αδιέξοδο, δρόμο χωρίς έξοδο.

  Ε, ας το κάνω το σπόιλερ, δρόμος χωρίς έξοδο ήταν για αυτόν. Και το τέλος μου θύμισε ένα μυθιστόρημα του Ουγκώ που διάβασα μαθητής, «Εργάτες της θαλάσσης». Δηλαδή τι σπόιλερ, μόνο όσοι το έχετε διαβάσει θα καταλάβετε.

  7 η βαθμολογία της στο IMDb, μικρότερη από αυτή του «Ένοικου» που είναι 7,5, όμως εμένα μου άρεσε περισσότερο. Τον «Ένοικο» ένας φίλος μου τον χαρακτήρισε «νοσηρό». Εκτός απ’ αυτό εγώ, χωρίς να είμαι κλειστοφοβικός, μου αρέσει να διαδραματίζεται η πλοκή σε μια ταινία σε εξωτερικούς χώρους.

  Φυσικά δεν είναι όρος sine qua non, γιατί ο Μπέργκμαν είναι η λατρεία μου.

 

Roman Polanski, Ο ένοικος (Le locataire, 1976)

Roman Polanski, Ο ένοικος (Le locataire, 1976)

 

  Από την Πέμπτη που μας πέρασε στους κινηματογράφους.

  Δεν είναι πια του γούστου μου ο Πολάνσκι, όμως ασκεί μια ακατανίκητη έλξη πάνω μου. Για να τον δω πακέτο αποκλείεται, όμως δεν μπορώ να μη δω μια επανέκδοσή του.

  To πιο ενδιαφέρον στην ταινία είναι ότι πρωταγωνιστεί ο ίδιος ο Πολάνσκι. Ή μάλλον το ότι συμπρωταγωνιστεί η Ιζαμπέλ Ατζανί, μια πολύ όμορφη ηθοποιός, μόλις εικοσιενός χρονών τότε.

  Η ταινία χωρίζεται, ή μάλλον τη χωρίζω εγώ, σε δυο μέρη.

  Στο πρώτο μέρος βλέπουμε τον Πολάνσκι που νοικιάζει το διαμέρισμα. Μαθαίνει ότι η προηγούμενη ένοικος πήδηξε από το παράθυρο και αυτοκτόνησε.

  Μικρό, η τουαλέτα βρίσκεται στο βάθος του διαδρόμου. Ο ιδιοκτήτης είναι ένας αντιπαθητικός, ενώ και οι άλλοι ένοικοι δεν φαίνεται να είναι καλύτεροι. Αλλά και κάτι φίλοι που έφερε από τη δουλειά για να το γιορτάσουν, είναι μια από τα ίδια.

  Και κάνω τη σκέψη, σίγουρα θα καλοπεράσει με όλους αυτούς.

  Στο δεύτερο μέρος βλέπω ότι και αυτός δεν πάει πίσω. Φαίνεται διαταραγμένος. Φοράει περούκα, βάφεται, σε μια παρόρμηση που δεν είναι ιδεοψυχαναγκαστική, αλλά που, όπως πιστεύει, του επιβάλλεται έξωθεν, να ταυτιστεί με την συγχωρεμένη, ώστε να έχει την ίδια τύχη μ’ αυτήν.

  Θα την έχει;

  Εδώ σας θέλω.

  Δεν θα κάνω σπόιλερ, αλλά η αφηγηματική αναμονή είναι δεδομένη.  

  7,5 η βαθμολογία της στο IMDb.

 

 

Terence Young, Dr. No (1962)

 Terence Young, Dr. No (1962)

 

  Από χθες στους κινηματογράφους

  Με συγκίνηση βλέπω ταινίες που πρωτοείδα στο Σινε-Αστέρια, τον θερινό κινηματογράφο του χωριού μου. Μια από αυτές ήταν και ο Δρ. Νο.

  Έχει νόημα μήπως να πω την πλοκή; Έχουν γυριστεί αρκετές στη συνέχεια με το ίδιο μοτίβο: κάποιος κακός θέλει να γίνει κυρίαρχος της γης. Εδώ είναι ο Δρ Νο.

  Αξίζει να το αναφέρουμε αυτό. Ικανότατος, αρνήθηκαν τις υπηρεσίες του, τόσο οι αμερικάνοι όσο και οι ρώσοι, και αποφάσισε να εκδικηθεί.

  Στο δρόμο του όμως βρέθηκε το James Bond και του χάλασε τα σχέδια.

  Πάντα θα υπάρχει δίπλα του μια όμορφη γυναίκα.

  Εδώ είναι η Ursula Andress.

  -Εμείς το Άντρες το γράφουμε αλλιώς, μας λέει ο John Carter, o δάσκαλός μου στο φροντιστήριο αγγλικών του κου Σταυρακάκη, που το έσκασε από την Αμερική για να γλιτώσει το Βιετνάμ.

  -Ξέρω, του λέω.

  -Πώς; Μου λέει.

  Βγαίνω στον πίνακα και γράφω Undress.

  Θυμάμαι.

  Άλλη μια φορά το μάθημα ήταν guess what it is.

  Βγαίνω στον πίνακα και παρουσιάζω ένα «προφυλακτικό».

  Κάνει να με κατεβάσει κάτω, αλλά εγώ επέμενα.

  Κατάλαβε ότι δεν ήταν αυτό που νόμιζε.

  Άρχισα εγώ να το περιγράφω: Είναι κάτι που το χρησιμοποιούν οι άντρες, αρέσει και στις γυναίκες….

  Δεν θυμάμαι τι άλλο είπα.

  Η τάξη να έχει ξελιγωθεί στα γέλια.

  Στο τέλος το ανοίγω, ήταν μια τσίχλα.

  Κυκλοφορούσαν τότε τσίχλες που η συσκευασία τους ήταν ίδια με εκείνη του προφυλακτικού.

  Με γύρισε στα μαθητικά μου χρόνια η ταινία.

  Και ο Sean Connery για μένα είναι ο καλύτερος James Bond που υπήρξε ποτέ.

  Φαντάζομαι ότι την έχετε δει την ταινία, αλλά σε ένα θερινό σινεμά αξίζει να την ξαναδείτε.

  Σε χειμερινό δεν θα το συνιστούσα.