Book review, movie criticism

Thursday, August 28, 2025

Pedro Almodovar, Πέπι, Λούσι, Μπομ και τα άλλα κορίτσια (Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón, 1980)

 

Pedro Almodovar, Πέπι, Λούσι, Μπομ και τα άλλα κορίτσια (Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón, 1980)

 


  Από σήμερα στο Ατενέ.

  Η πρώτη ταινία του Αλμοδόβαρ, απολαυστική κωμωδία, έδειξε αμέσως τον μεγάλο σκηνοθέτη στον οποίο θα εξελισσόταν.

  Συχνά θυμάμαι ότι ξαναείδα μια ταινία μόνο από κάποιο επεισόδιο που μου έμεινε στη μνήμη.

  Ήξερα ότι ήταν από τον Αλμοδόβαρ, αλλά δεν θυμόμουν από ποια ταινία.

  -Ε, σεις, μην κάνετε θόρυβο.

  -Εσύ δεν κάνεις θόρυβο, συνέχισε.

  Η Πέπη βιάζεται από έναν αστυνομικό, παρθένα ούσα, και ζητάει εκδίκηση. Αρνήθηκε να την πάρει από πίσω, την παρθενιά της ήθελε να την μοσχοπουλήσει (Θυμήθηκα την «Ιστορία μιας Γκέισας», να μην ψάχνω τώρα τίνος συγγραφέα είναι, γιαπωνέζου, που γυρίστηκε σε ταινία).

  Γούστα που έχουν κάποιοι άνθρωποι!!!

  Ο νεαρός στην «Τελευταία παράσταση» (εξακολουθεί να προβάλλεται, για δεύτερη βδομάδα) δεν ήθελε να την πηδήξει επειδή ήταν παρθένα!!!

  Να μη συνεχίσω με την πλοκή.

  Θα δούμε να παρελαύνουν σ’ αυτήν ομοφυλόφιλοι, μια μαζοχίστρια, μια λεσβία…

   Και βέβαια θα ακούσουμε και για ναρκωτικά. Και τις γλάστρες με τη μαριχουάνα θα της δούμε.

  6,1 η βαθμολογία της. Ίσως οι χαρακτήρες ξενίζουν, όπως και εμένα άλλωστε, όμως η ταινία μου άρεσε. Μου αρέσουν οι κωμωδίες, και, πώς να το κάνουμε, Αλμοδόβαρ είναι αυτός.

Wednesday, August 27, 2025

Peter Bogdnovich, H τελευταία παράσταση (The last picture show, 1971)

 

Peter Bogdnovich, H τελευταία παράσταση (The last picture show, 1971)

 


  Από την Πέμπτη που μας πέρασε στους κινηματογράφους.

  Ας ξεκινήσουμε από αυτό.

  Η ταινία έχει βαθμολογία 8.

  Γιατί να ξεκινήσουμε από αυτό;

  Για να μη σας προκαταλάβω.

  Την ταινία την είδα ευχάριστα αλλά δεν θα της έβαζα ούτε 7.

  Κάτι μεταξύ 6 και 7.

  Είπαμε, περί ορέξεως κολοκυθόπιτα.

  Να μη σας το παίξω κουλτουριάρης και γράψω de gustibus non est disputandum.

  Μια γυναίκα δύο άντρες.

  Καλύτερα, δυο νεαροί, μια κοπέλα.

  Όλοι στην τελευταία τάξη του λυκείου.

  Νεανικοί έρωτες, προβλήματα και δισταγμοί στο σεξ, από τον ένα στον άλλο, κανείς από τους δυο δεν θα την πηδήξει, θα την πηδήξει κάποιος άλλος.

  Μια μοναξιασμένη ηλικιωμένη, όχι βέβαια γριά, θα τα φτιάξει με τον ένα νεαρό.

  Βλέπουμε και κάποιες άλλες σχέσεις, και ακούμε για το παρελθόν κάποιων άλλων σχέσεων.

  Η πλοκή διαδραματίζεται το 1951 περίπου, τότε που ήταν ο πόλεμος στην Κορέα.

  Ο ένας από τους δυο θα καταταγεί.

  Η τελευταία προβολή (προβολή, όχι παράσταση όπως θέλει ο τίτλος), είναι κινηματογραφική. Κανείς δεν πατάει πια στον κινηματογράφο, όλοι κάθονται στις τηλεοράσεις.

  Εμάς η τηλεόραση ήλθε τη δεκαετία του ’70.

  Οι δυο δεκαετίες που πέρασαν, ιδιαίτερα αυτή του ’60, ήταν η χρυσή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου.

  Η τελευταία προβολή του Σινε Αστέρια, του κινηματογράφου του χωριού μου, ήταν το 1970, ή ίσως το 1871, δεν είμαι σίγουρος.

  Θα τελειώσω λέγοντάς το κουλτουριάρικα: De gustibus non est disputandum.

  Εσάς μπορεί να σας αρέσει, όπως άρεσε και στους 56.000 που ψήφισαν, για να βγει μέσος όρος το 8.

  Εγώ δεν ψήφισα, γιατί να το χαλάσω;

  Αν και έτσι κι αλλιώς δεν θα το χάλαγα, η ψήφος μου θα ήταν σταγόνα στον ωκεανό.

 

Roberto Minervini, Οι καταραμένοι (The damned, 2024)

 

Roberto Minervini, Οι καταραμένοι (The damned, 2024)

 


Από την Πέμπτη που μας πέρασε στους κινηματογράφους

  H πλοκή διαδραματίζεται στον αμερικανικό εμφύλιο. Μια ομάδα στρατιωτών στάλθηκαν να εξερευνήσουν την «άγρια δύση», εν πολλοίς αχαρτογράφητη μέχρι τότε.

  Θα βρεθούν μέσα στο καταχείμωνο. Θα δούμε μια συμπλοκή με τους αντίπαλους. Για την ακρίβεια δεν θα τους δούμε, θα δούμε μόνο την ανταλλαγή πυροβολισμών και την καταδίωξή τους.

  Και βέβαια θα έχουν τους νεκρούς και τους τραυματίες τους.

  Ένα μεγάλο μέρος της ταινίας είναι συζητήσεις για το νόημα του πολέμου, και τη θέση του θεού μέσα σ’ αυτόν, ολότελα πληκτικές θα τις έλεγα.

  Για μένα, το καλύτερο της ταινίας είναι ο εξωτερικός χώρος δράσης, έρημες ή δασώδεις περιοχές, μέσα στο καταχείμωνο, το χιόνι να πέφτει πάνω τους.

Blake Edwards, To πάρτυ (The party, 1868)

 Blake Edwards, To πάρτυ (The party, 1868)

 


  Από την Πέμπτη που μας πέρασε στους κινηματογράφους

  O Blake Edwards και ο Peter Sellers είναι μια εγγύηση.

  Φυσικά την είχα ξαναδεί την ταινία.

  Στην αρχή έχουμε ένα εντυπωσιακό επεισόδιο με την αδεξιότητα του Πήτερ Σέλερς, ινδού κομπάρσου, που θα έχει σαν αποτέλεσμα την απόλυσή του. Μετά μεταβαίνουμε σε άλλο χώρο δράσης: μια πλούσια έπαυλη, με πισίνες, όπου λαμβάνει χώρα το πάρτι.

  Ο Πήτερ Σέλερς θα βρεθεί σ’ αυτό, περίπου απρόσκλητος.

  Μόνος, με το αγαθό χαμόγελό του, δεν δείχνει καθόλου σημάδια αμηχανίας. Όμως με την αδεξιότητά του θα δημιουργήσει αρκετά κωμικά επεισόδια.

  Όμως δεν είναι ο μόνος.

  Κωμικά επεισόδια θα δημιουργήσει και ο σερβιτόρος, που γίνεται στουπί στο μεθύσι.

  Στο τέλος η ταινία καταλήγει σε ένα κρεσέντο μπουρλέσκ, απολαυστικότατο. Σ’ αυτό θα συμβάλει σημαντικά ένας ελέφαντας, που κάποιοι θα κουβαλήσουν στο πάρτι.

  Και βέβαια θα υπάρξει και ειδύλλιο.

  Απολαυστική ταινία.

Monday, August 25, 2025

Ron Howard, Το νησί (Eden, 2024)

 Ron Howard, Το νησί (Eden, 2024) 

 


  Από την Πέμπτη που μας πέρασε στους κινηματογράφους.

  Δεν μου αρέσουν τα θρίλερ, είτε είναι ψυχολογικά είτε είναι απλά θρίλερ. Την τελευταία στιγμή αποφάσισα να δω την ταινία.

  Οι λόγοι;

  Αυτός είναι ένας Έμερσον εμποτισμένος με τη νιτσεϊκή και τη σοπεναουρική φιλοσοφία. Γιατρός, απογοητευμένος από την «παρακμή», όπως θα την αποκαλούσε ο Νίτσε, της Ευρώπης, όπως φάνηκε με τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, παίρνει των ομματιών του μαζί με τη γυναίκα που, που υποφέρει από σκλήρυνση κατά πλάκας. Σε ένα απομονωμένο νησί των Γκαλαπάγος ελπίζει ότι η γυναίκα του θα θεραπευτεί, ότι θα «γλιτώσουν» από τα αμαρτήματα του πολιτισμού και θα γράψει το καινούριο του βιβλίο.

  Εκεί θα καταλήξει και ένα νέο ζευγάρι. Αυτός έχει ένα γιο (πολύ λίγο θα τον δούμε στην ταινία) ενώ η γυναίκα του είναι ήδη έγκυος.

  Σίγουρα το νέο ζευγάρι αποτελεί μια ενόχληση.

  Όμως τη μεγαλύτερη ενόχληση την δημιουργεί η βαρόνη. Μια τυχοδιώχτρια με σκοτεινό παρελθόν, όπως αποκαλύπτει ένας από τους άνδρες της, που σκοπεύει να «διώξει» τους κατοίκους που βρίσκονται εκεί και να φτιάξει ένα υπερπολυτελές ξενοδοχείο.

  Καθώς έβλεπα την ταινία μου ερχόταν στο μυαλό η κεντρική ιδέα του Σαρτρ στο «Κεκλεισμένων των θυρών»: η κόλαση είναι η άλλοι. Και κυρίως η άλλη, η βαρόνη, που τους έχει κλέψει τα τρόφιμα. Κάποια στιγμή θα την βγάλουν από τη μέση.

  Νίτσε και Σοπενχάουερ, Γκαλαπάγος, όπου συνέλαβε ο Δαρβίνος την ιδέα του για την εξέλιξη των ειδών, ήταν αρκετά για να με σπρώξουν να δω την ταινία.

  Ο γιατρός λέει την ατάκα: «αγαπώ μόνο αυτό που κάποιος έγραψε με το ίδιο του το αίμα».

  Θυμόμουνα ότι το είπε ο Νίτσε, που ξαναδιάβασα πρόσφατα. Το επιβεβαίωσα ρωτώντας το deepseek, είναι από το «Λυκόφως των ειδώλων».

  Γιατί τον ξαναδιάβασα πρόσφατα;                                                                  

  Έχω βρει καινούριο χόμπι: να βάζω την τεχνητή νοημοσύνη να μου μεταφράζει βιβλία μου και να τα αναρτώ στο amazon. Βέβαια πρέπει να κάνω εκτεταμένη επιμέλεια. Θυμόμουνα που είχα διαβάσει μόλις τρεις τέσσερις μέρες τη φράση. Έχω αναρτήσει ήδη δύο, το «The secret of aliens» και το «Rereading Nitzsche».

  Το φανταζόμουν ότι το έργο δεν θα με ενθουσίαζε, και η χαμηλή βαθμολογία δείχνει ότι δεν ήμουν ο μόνος.

  Ναι, το Eden, Εδέμ, είναι κατ' ευφημισμόν. 

Thursday, August 21, 2025

Ingmar Bergman, Χειμωνιάτικο φως (Winter light, 1963)

 Ingmar Bergman, Χειμωνιάτικο φως (Winter light, 1963)

 


  Από σήμερα στους κινηματογράφους

  Εκτενές το απόσπασμα της ανάρτησής μου για τον «Λόγο» του Καρλ Ντράγιερ, όμως θα το παραθέσω.

  «Δυτικές ταινίες με πλοκή που διαδραματίζεται τέλη του δέκατου ένατου αρχές του 20ου αιώνα έχουν μέσα τους και θρησκευτικά στοιχεία, με έναν τουλάχιστον ιερωμένο να εμφανίζεται σ’ αυτές. Η «Έβδομη σφραγίδα» του Μπέργκμαν είναι ίσως μια εξαίρεση στο έργο του (δεν μου έρχεται στο νου άλλη ταινία του), όμως στον Μπουνιουέλ («Βιριδιάνα» και «Simon del Desierto» που τις είδα πρόσφατα, χωρίς να παραβλέψω και τον «El angel exerminador» για τον τίτλο του) και στον Ντράγιερ («Το πάθος της Ζαν ντ’ Αρκ), αν και δεν είναι ο κανόνας, όμως δεν είναι σίγουρα οι μόνες ταινίες τους (βαριέμαι να το ψάξω, αλλιώς θα παρέθετα και τίτλους). Σε αντίστοιχα ρώσικα έργα ίδιας εποχής, δεν φιγουράρουν σαν χαρακτήρες ιερωμένοι αλλά στρατιωτικοί».

  Πού να το φανταζόμουν ότι το «Χειμωνιάτικο φως» είναι ακριβώς μια τέτοια ταινία. Σ’ αυτήν, όχι μόνο κεντρικός χαρακτήρας είναι ένας παπάς αλλά και ένα μεγάλο μέρος της πλοκής διαδραματίζεται μέσα σε εκκλησία. Μάλιστα τα πρώτα δεκατρία λεπτά είναι καθαρή λειτουργία.

  Εδώ βλέπουμε την πεμπτουσία του Μπέργκμαν: Μεταφυσικοί διαλογισμοί, αδιέξοδες σχέσεις, ψυχολογικά προβλήματα. Τα τελευταία θα οδηγήσουν τον Μαξ φον Σύντοφ στην αυτοκτονία, εξαιτίας μιας ψυχαναγκαστικής εμμονής, και φοβίας ταυτόχρονα, ότι όπου να ’ναι θα αποκτήσουν και οι κινέζοι πυρηνικά όπλα.

  Αυτά για τη θεματική. Για την «ποιητική» του Μπέργκμαν να πούμε ότι βλέπουμε και εδώ το θεατρικό στήσιμο και τα μεσαία και κοντινά πλάνα.

  Μου άρεσε πολύ η ερμηνεία της Ίνγκριντ Τουλίν.

 

Roman Polanski, Νύχτα δολοφόνων (Cul-de-sac, 1966)

 Roman Polanski, Νύχτα δολοφόνων (Cul-de-sac, 1966)

 


  Από σήμερα στο Ατενέ

 

  Βαριέμαι να ανατρέξω στις άλλες του ταινίες για τις οποίες έκανα ανάρτηση, θυμάμαι όμως τον «Ένοικο», την προηγούμενη ανάρτησή μου.

  Όπως στον «Ένοικο» έτσι και εδώ, βλέπουμε έναν διαταραγμένο. Είναι άσχημος αλλά πλούσιος.

  Τώρα να μην ρωτήσω τι του βρήκε η αδικοχαμένη, στα 25 της, Φρανσουάζ Ντορλεάκ, αδελφή της Κατρίν Ντενέβ, και τον παντρεύτηκε.

  Αγόρασε έναν πύργο, στον οποίο έγραψε τον «Ρομπ Ρόι» (τον διάβασα σε Κλασικά εικονογραφημένα με το τίτλο “Σκωτσέζοι αρχηγοί”) ο σερ Γουόλτερ Σκοτ. Δεν αναφέρεται στην ταινία, ο επαρκής θεατής βέβαια ξέρει. Ήταν ο «πρωταγωνιστής» στο «Ιστορικό μυθιστόρημα» του Γκέοργκ Λούκατς, το οποίο μετέφρασα στα νιάτα μου, κατόπιν υπόδειξης δικής μου, για έναν τυπογράφο που είχε εκδοτικές φιλοδοξίες και που γρήγορα έκλεισε η εκδοτική του επιχείρηση. Δεν ευτύχησε να εκδοθεί (πολύ κρίμα, πρόκειται για εξαιρετικό βιβλίο) αλλά εγώ φυσικά το πληρώθηκα.

  Εκεί καταφτάνουν δυο παράνομοι. Ο ένας, βαριά τραυματισμένος θα ξεψυχήσει σε λίγο.

  Το ζευγάρι είναι περίπου όμηροι στα χέρια του άλλου. Τους απειλεί με το όπλο του, τους κλειδαμπαρώνει…

  Περιμένει να έλθουν οι δικοί του να τον παραλάβουν.

  Είμαι «θύμα» του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, μου αρέσουν οι θετικοί ήρωες. Και για τον παράνομο δεν συζητάμε, όμως ο άλλος είναι πραγματικά αξιολύπητος.

  Το τι θα γίνει στο τέλος δεν θα σας το πω, όχι τόσο για να μην κάνω σπόιλερ όσο για να μη χάνω χρόνο και να καταπιαστώ με το καινούριο μου χόμπι: να βάζω την τεχνητή νοημοσύνη να μου μεταφράζει βιβλία μου και εγώ να επιμελούμαι τη μετάφραση και μετά να την αναρτώ στο amazon. Το έχω κάνει ήδη για το «Μυστικό των εξωγήινων».

  Για τον πρωτότυπο τίτλο δεν είπαμε. Σημαίνει κατά λέξη, μου λέει η google, πάτο σακούλας, και μεταφορικά αδιέξοδο, δρόμο χωρίς έξοδο.

  Ε, ας το κάνω το σπόιλερ, δρόμος χωρίς έξοδο ήταν για αυτόν. Και το τέλος μου θύμισε ένα μυθιστόρημα του Ουγκώ που διάβασα μαθητής, «Εργάτες της θαλάσσης». Δηλαδή τι σπόιλερ, μόνο όσοι το έχετε διαβάσει θα καταλάβετε.

  7 η βαθμολογία της στο IMDb, μικρότερη από αυτή του «Ένοικου» που είναι 7,5, όμως εμένα μου άρεσε περισσότερο. Τον «Ένοικο» ένας φίλος μου τον χαρακτήρισε «νοσηρό». Εκτός απ’ αυτό εγώ, χωρίς να είμαι κλειστοφοβικός, μου αρέσει να διαδραματίζεται η πλοκή σε μια ταινία σε εξωτερικούς χώρους.

  Φυσικά δεν είναι όρος sine qua non, γιατί ο Μπέργκμαν είναι η λατρεία μου.