Robert Redford, Ordinary people (Συνηθισμένοι άνθρωποι)

Robert Redford, Ordinary people (Συνηθισμένοι άνθρωποι) 1980

O Μίλαν Κούντερα στην «Αφάνταστη ελαφρότητα του είναι» μιλάει για το κιτς. Εγώ έχω γράψει για ένα κιτς που με ενοχλεί αφάνταστα στις αμερικανικές ταινίες, το οικογενειακό αγκάλιασμα και το «σ’ αγαπώ», «κι εγώ σ’ αγαπώ» (παρεμπιπτόντως να αναφέρουμε και το άλλο κιτς, να χαιρετάνε στρατιωτικά τη σημαία). Αλλά το 1980 που γύρισε την ταινία ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ δεν ήταν ακόμη κιτς. Ίσως γι αυτό μου άρεσε. Η ταινία, όπως διαβάζω στο διαδίκτυο, και εμπορική επιτυχία είχε και καλές κριτικές δέχτηκε.
Και κάτι ακόμη: είναι μια από τις λίγες φορές που ο ψυχολόγος δεν αντιμετωπίζεται ειρωνικά. Και φιγουράρει σε πολλές αμερικάνικες ταινίες, ενώ δεν τον είδα σε καμιά ιρανική. Οι αμερικάνοι, με μέσο επίπεδο ζωής ανώτερο από το μέσο επίπεδο ζωής στον ανεπτυγμένο κόσμο, έχουν τον ψυχίατρο όπως εμείς τον παθολόγο. Έτσι, εμείς οι τριτοκοσμικοί που τους βλέπουμε, νοιώθουμε και μια κάποια αίσθηση παρηγοριάς και εκδίκησης: έχουν σπιταρόνες, αμαξάρες, αλλά δεν είναι ευτυχισμένοι. Εγώ, με τα νέα μέτρα που μας έχουν επιβάλλει, νοιώθω κατάθλιψη βλέποντας το επίπεδο ζωής μου να συρρικνώνεται, αλλά και μόνο στη σκέψη ότι θα έπρεπε να πάω σε ένα ψυχολόγο για να αντιμετωπίσω αυτή την κατάθλιψη και να σκάσω χρήματα, νοιώθω την κατάθλιψή μου να γίνεται ακόμη πιο μεγάλη. Έτσι προσπαθώ να μην το σκέφτομαι.
Ελπίζω η Εύα Στάμου και ο Μανόλης Πρατικάκης να μη μου κρατήσουν κακία αν διαβάσουν αυτές τις γραμμές. Δεν υπονομεύω το επάγγελμά τους, απλά περιγράφω μια ζοφερή ελληνική πραγματικότητα.
Πατέρας, μητέρα και γιος, σε μια αμφιθυμική σχέση. «Πατέρας και γιος», «Μητέρα και γιος», δυαδικές σχέσεις. Δεν θυμάμαι αν έχω γράψει γι αυτές τις θαυμάσιες ταινίες του Σοκούροφ, να τις θυμίσω όμως. Είναι διαφορετικές, ειδικά η δεύτερη, για να τις συγκρίνει κανείς με το έργο του Ρέντφορντ, αλλά μου άρεσαν περισσότερο. Όμως θα πρέπει να σημειώσω το υπέροχο παίξιμο του Ντόναλντ Σάδερλαντ (και στο ΜΑSH ήταν υπέροχος), όπως και του Jude Hirsch, που έδιναν εκφραστικότητα στο παίξιμό τους με σχεδόν αδιόρατες εκφράσεις του προσώπου τους και κινήσεις του σώματός τους.