Lou Ye, Love and bruises

Lou Ye, Love and bruises (2011)

http://en.wikipedia.org/wiki/Love_and_Bruises

http://www.babisdermitzakiss.eu/Lou%20Ye.htm

Θα πήγαινε ποτέ ο μέσος δυτικός θεατής να δει μια ταινία με τον τίτλο «Λουλούδι»; Ή έστω Χρυσάνθη, Μαργαρίτα, ή Βιολέτα; Γιατί Χουά (λουλούδι) είναι το όνομα της ηρωίδας που δίνει και τον τίτλο στην ταινία. Οι κινέζοι μάλλον δεν έχουν πρόβλημα με ένα τέτοιο τίτλο, έχουν όμως οι εταιρείες διανομής στη Δύση, που τη μετονόμασαν σε «Έρωτας και μώλωπες». Αν και εδώ μπορούμε να τους δικαιολογήσουμε, η ταινία δεν είναι ακριβώς κινέζικη, αφού γυρίστηκε στη Γαλλία και οι ήρωες μιλάνε γαλλικά. Η ηρωίδα απλώς είναι κινέζα. Ο Λόου Γιε ακολουθεί τον Κιαροστάμι στο Copie conforme (Γνήσιο αντίγραφο, 2010), τοποθετώντας και αυτός τη δράση της ταινίας του στο Παρίσι. Στη συνέχεια τους ακολουθεί και τους δυο ο Ασγάρ Φαραντί με το Le passé (Το παρελθόν, 2013) που επίσης τοποθετεί τη δράση της ταινίας του στην ίδια πόλη.

  Στην πρώτη σκηνή βλέπουμε την κάμερα αναστατωμένη να περιφέρεται γύρω από την ηρωίδα, υπογραμμίζοντας υφολογικά την ταραχή της καθώς ο φίλος της τής λέει ότι πρέπει να διακόψουν γιατί έπαψε να την αγαπάει – έτσι ψυχρά. Αυτή τον εκλιπαρεί, αλλά αυτός είναι ανένδοτος. Και όμως δεν ήταν μικρή η θυσία που είχε κάνει, αφού είχε έλθει στο Παρίσι για χάρη του. (Καθώς ξαναδιαβάζω αυτές τις γραμμές θυμάμαι τη Λόλα στο «Whatever Lola wants» του Nabil Ayouch που κι αυτή έτρεξε στο Κάιρο για να συναντήσει τον φίλο της, ο οποίος επίσης την παράτησε).

  Ένας νεαρός εργάτης, κατά καιρούς συνεργάτης ενός κλέφτη, θα της κολλήσει, και απελπισμένη καθώς είναι και ευάλωτη θα την παρασύρει σε ένα ερημικό μέρος και θα τη βιάσει. Απομακρύνεται, γυρνώντας όμως πότε πότε το κεφάλι του να την κοιτάξει. Αυτή μένει ακίνητη, στην ίδια θέση. Στο τέλος σταματάει, την κοιτάζει, και επιστρέφει.

  Έτσι ξεκινάει η ιστορία της αγάπης τους.

  Σε αυτή την ιστορία, παρμένη από μυθιστόρημα, συναντάμε διάφορες καταστάσεις που μπορεί να προκύψουν στον έρωτα. Δεν χρειάζεται να τις απαριθμήσουμε. Να αναφέρουμε μόνο μια που εμπεριέχει ένα εφέ του απροσδόκητου, ή αφηγηματική ανατροπή όπως ονομάζεται επίσης. Πρόκειται για μια αντιστροφή ρόλων, η οποία συμβαίνει καμιά φορά στον έρωτα: η γυναίκα-θύμα γίνεται γυναίκα-θύτης. Παρατάει τον φίλο της ενώ αυτός κανόνιζε να παντρευτούν. Στο τέλος μόνο μαθαίνουμε ότι για να ακολουθήσει τον παρισινό φίλο της, αυτόν που βλέπουμε να την παρατάει στην αρχή της ταινίας, εγκατέλειψε τον κινέζο φίλο της, έναν νεαρό καθηγητή πανεπιστημίου.

  Επιστρέφοντας στο Πεκίνο όπου θα εργαστεί ως διερμηνέας θα τον εγκαταλείψει ξανά όταν μαθαίνει ότι έχει μια σχέση, παρά τις διαβεβαιώσεις του ότι γι’ αυτόν δεν σημαίνει τίποτα. Θα νοσταλγήσει τον γάλλο. Θα γυρίσει πίσω στη Γαλλία να τον βρει. Τώρα ζει σε μια φτωχική γειτονιά με τους γονείς του. Όμως η ερωτική τους επαφή, μια από τις πολλές που βλέπουμε στην ταινία, δεν είναι ανέφελη.

  Ποιο είναι το τέλος;

  Βλέποντας την ταινία ξαναέκανα τη σκέψη ότι οι αφηγηματικές αναμονές δημιουργούνται και ειδολογικά. Σε μια κωμωδία, όπως και σε μια αισθηματική κομεντί, ξέρουμε ότι στο τέλος οι ήρωες θα παντρευτούν. Τώρα όμως για πρώτη φορά συνειδητοποιώ ότι σε μια κοινωνική ταινία, και τέτοιες είναι οι περισσότερες σινεφίλ, η αφηγηματική αναμονή είναι αυτή της τραγωδίας. Δεν περιμένω ότι αυτοί οι δυο θα μείνουν μαζί. (Θυμάμαι πάλι «Τα φτερά της περιστέρας» του Iain Softley, ταινία στην οποία το ζευγάρι χωρίζει τελικά. Ξαναδιαβάζοντας την κριτική που έγραψα ακολουθώ τον σύνδεσμο που παραθέτω στο τέλος, όπου διαβάζω μια άλλη κριτική μου για μια άλλη ταινία, το «Συζητήσεις με άλλες γυναίκες» του Hans Canosa, με παρόμοιο unhappy end).

  Μετά την ερωτική σκηνή της καινούριας τους αυτής συνάντησης βλέπουμε την Χουά να περιφέρεται σαν χαμένη ανάμεσα στον κόσμο. Η κάμερα βρίσκεται σε αργή κίνηση σαν replay. Έτσι τελειώνει η ταινία, μια ακόμη ταινία με ανοιχτό τέλος. Δεν μας δηλώνεται αν τελικά θα φύγει ή θα μείνει. Όπως έχουμε γράψει και αλλού, με το ανοιχτό τέλος οι σκηνοθέτες παραβιάζουν συνειδητά αφηγηματικές συμβάσεις και προσδοκίες, θέλοντας οι θεατές να εστιάσουν όχι στο τέλος αλλά στα επεισόδια. Ναι, δεν τους ενδιαφέρει αν τα κατάφερε τελικά ο Οδυσσέας να επιστρέψει στην Ιθάκη, σημασία έχει το ταξίδι, όπως λέει και ο Καβάφης (πήγα να γράψω ο Αλεξανδρινός αλλά μου φάνηκε πολύ τετριμμένη από τη χρήση αυτή η μετωνυμία).