Ali Hatami, Toghi (The ring-necked dove, 1971)

Ali Hatami, Toghi (The ring-necked dove, 1971)

  Έχουμε δει μια ακόμη ταινία του Ali Hatami, τη «Haji Washington».

  Το θέμα του έργου το συναντήσαμε για πρώτη φορά στην τραγωδία της Κρητικής Αναγέννησης «Βασιλεύς ο Ροδολίνος». Για την τραγωδία αυτή γράφω σχετικά στο βιβλίο μου «Η λαϊκότητα της κρητικής λογοτεχνίας» (Για όσους ενδιαφέρονται μπορούν να το κατεβάσουν από εδώ). 

  «Η δεύτερη μεγάλη λυρική τραγωδία που έχει να μας παρουσιάσει το Κρητικό θέατρο είναι ο «Βασιλιεύς ο Ροδολίνος», του Ιωάννη Ανδρέα Τρώιλου. Για πρότυπό του έχει τον «Βασιλιά Τορρισμόντο» του Τορκουάτο Τάσσο, ο οποίος με τη σειρά του δανείστηκε το θέμα του από Αγγλοσαξωνικούς μύθους».

  Βλέποντας την ταινία του Χαταμί υποπτεύομαι ότι η προέλευση των μύθων αυτών ίσως βρίσκεται στον μουσουλμανικό κόσμο. Και αυτό γιατί ένα από τα δυο κύρια πρόσωπα είναι ο βασιλιάς της Περσίας Τρωσίλος, που «παρακαλεί το φίλο του Ροδολίνο, βασιλιά της Μέμφιδας, να τον βοηθήσει να παντρευτεί την Αρετούσα την οποία ο πατέρας της, ο Ρήγας της Καρχηδόνας, δεν θέλει να του δώσει, γιατί παλιά είχε λεηλατήσει τη χώρα του. Ο Ροδολίνος τη ζητάει από τον πατέρα της σαν δική του γυναίκα, πρόταση που γίνεται δεκτή».

  Τι γίνεται στη συνέχεια;

  Ας δώσουμε την περίληψη που παραθέσαμε.

  «Επιστρέφοντας στη χώρα του, το πλοίο τους πέφτει πάνω σε θαλασσοταραχή, και βουλιάζει κοντά σε ένα ερημικό ακρογιάλι. Σύρονται μισοπεθαμένοι στην ακτή, και ερωτεύονται ο ένας τον άλλο. Ο Ροδολίνος όμως κατόπιν νιώθει τύψεις που πρόδωσε την εμπιστοσύνη του φίλου του, και αγωνιά για τη στάση που θα κρατήσει όταν μάθει το γεγονός. Αποφεύγει να ξανακάνει έρωτα με την Αρετούσα, ρίχνοντάς την έτσι σε τρομερές αμφιβολίες. Ο θάνατος είναι μόνιμα στη σκέψη του. Όταν έρχεται μάλιστα και ο φίλος του, η αγωνία του κορυφώνεται. Σκέπτεται να του δώσει γυναίκα την αδελφή του Ροδοδάφνη σαν εξιλέωση και για να κατευνάσει τη σίγουρη οργή του. Η Αρετούσα ξαφνικά καταλαβαίνει ότι προοριζόταν για τον Τρωσίλο, και πιστεύει ότι ο μόνος λόγος που ο Ροδολίνος την κράτησε κοντά του ήταν για να κληρονομήσει το βασίλειο του πατέρα της. Απελπισμένη αποφασίζει να πιει δηλητήριο για να αυτοκτονήσει.

Αμ είντα κάμνω;.. Γιαντ' αργώ;.. Τι πράμα μπλιο ανιμένω;...

Φοβούμαι ακόμη;..  Ή αγαπώ τον τόσο αγαπημένο;...

  Ο Ροδολίνος τη βρίσκει λίγο πριν ξεψυχίσει.

Πεθαίνει ανταλλάσοντας λόγια αγάπης με τον αγαπημένο της, που μη αντέχοντας τον πόνο, θα αυτοκτονήσει αμέσως μετά στο πλάι της. Ο Τρωσίλος, συντριμμένος από τη θλίψη καθώς μαθαίνει ότι στάθηκε η αιτία να πεθάνει ο καλύτερός του φίλος και η γυναίκα που αγαπά, αυτοκτο­νεί κι αυτός».

  Στην ταινία του Hatami ο θείος του Μορτέζα, ο Μουσταφά, τον παρακαλεί να ζητήσει για γυναίκα του την Μαριάμ. Όμως, όπως και στην τραγωδία του Τρώιλου, οι δυο νέοι τα φτιάχνουν.

  Έρωτας με την πρώτη ματιά;

  Στην περίπτωση του Μορτέζα ναι. Καθώς οι γυναίκες δεν παρουσιάζονται στους άνδρες, πρώτη φορά τυχαίνει να τη δει χωρίς το τσαντόρ. Όμως η Μαριάμ τον είχε δει από πριν και τον είχε αγαπήσει.

  Οι δυο νέοι παντρεύονται, αλλά δεν τολμούν να το πουν στον Μουσταφά. Αυτός όταν μαθαίνει για τη σχέση τους γίνεται έξω φρενών, όμως η διάθεσή του καλμάρει όταν η Μαριάμ του δείχνει το πιστοποιητικό του γάμου τους.

  Το toghi είναι ένα περιστέρι που φέρνει γρουσουζιά. Και θα την φέρει πράγματι. Η Μαριάμ θα δολοφονηθεί, και το ίδιο θα συμβεί και στον Μορτέζα.

  Πολύ ωραία ταινία, με ένα μουσικό θέμα εξαιρετικό στις σκηνές της φυγής και της καταδίωξης. Η Behrouz Vossoughi, ένας από τους σταρ του προεπαναστατικού ιρανικού κινηματογράφου (τον θυμόμαστε στην πρώτη ταινία-σταθμό του Masud Kimai «Gheisar», 1969), ήταν εξαιρετικός. Τρυφερότατη η Afarin Obeisi (την είδαμε και στο «The willow tree» του Majid Majidi και στο «The hidden half» της Tahmineh Milani) και στιβαρός ο Naser Malek Motiee, που βλέπω ότι έπαιζε επίσης στο «Gheisar».

  Σύντομα θα αναρτήσουμε και για τη «Μητέρα».